Living planet, biogas, zonnebos,

Voorzitter,

volgens sommige fracties gaat het uitstekend in de provincie, en verdient het college alle vertrouwen. Onze fractie heeft daar toch z’n vraagtekens bij. Vanochtend is het laatste rapport van het Wereld Natuur Fonds gepresenteerd. Nu ook in een speciale Nederlandse editie. Ik heb hier het persbericht bij me. Het krantenartikel met daarbij veelzeggende foto’s heb ik helaas thuis laten liggen . Een citaat : “Nederland consumeert de natuurlijke hulpbronnen zoals hout, vis, schoon water, en vruchtbare grond sneller dan de aarde kan aanvullen. Nederlanders leven en consumeren alsof ze twee wereldbollen tot hun beschikking hebben. Ons land teert daarbij niet alleen in op haar eigen natuurlijke reserves, maar put vooral ook op de reserves elders op onze planeet. Put ze verder uit.”

Voorzitter, met de gezondheidstoestand van de aarde is het slecht gesteld. De rijkdom aan diersoorten is rondom Latijns-Amerika bijvoorbeeld met 76 % gedaald. Wat doen wij in Gelderland met die cijfers ?

Vanochtend was ook Agnes Jongerius op de radio, op radio 1. Ze was te horen met een oproep aan het kabinet om spaartegoeden uit de spaarloonregeling opnieuw vrij te geven, zoals ook al een aantal jaren geleden is gebeurd, om de productie en de consumptie op gang te houden, om te voorkomen dat we vanuit de kredietcrisis naar een recessie gaan. Hoe moeten we nou die twee berichten in Gelderland verbinden ? Aan de ene kant het bericht over de schrikwekkende gevolgen van de huidige overconsumptie, aan de andere kant een oproep om vooral dóór te gaan.

Hoe we er in Gelderland mee omgaan kunnen we het beste in de nota klimaatbeleid lezen. Bij de behandeling ervan hebben wij, met enkele andere fracties, er toe opgeroepen, om volgens de voorstellen van het planbureau voor de leefomgeving in te zetten op minder vleesproductie, omdat dat als geen andere maatregel het klimaat, de biodiversiteit, en het dierenwelzijn dient. Helaas was er daarvoor geen meerderheid. Eén van de speerpunten in het klimaatprogramma van de provincie is het gebruik van biomassa. Ondanks tegenwerpingen van de stichting Natuur en Milieu en de Gelders Milieufederatie dat niet alle soorten biomassa het zelfde zijn, en dat je vooral niet in moet zetten op biomassa uit de intensieve veehouderij, omdat daarbij in het voortraject veel mis gaat, ondanks die analyse investeert GS in Gelderland in zúlke biomassaprojecten.

In Latijns-Amerika is de soortenrijkdom met 76 % afgenomen. Waarom ? Onder andere door de grootschalige houtkap om sojaplantages aan te leggen. Soja dat dan als veevoer in Nederland geïmporteerd wordt. Op China na is Nederland de grootste importeur van soja ter wereld. Op de lijst van vleesproducenten staan we op de vierde plaats.

Voorzitter, zaterdag was de heer Smeets, onderzoeker in Wageningen, te gast in de Tros nieuwsshow. De heer Smeets is een groot pleitbezorger van bio-industrieterreinen en agroparken. Volgende maand zo hebben wij inmiddels besloten, wordt door ons het burgerinitiatief “Megastallen naar bio-industrieterreinen” behandeld. Laten we alstublieft niet de kant op gaan van agroparken op de Maasvlakte. Koeien en varkens in stallen op een kaal industrieterrein, dichtbij de haven, waar het veevoer dan aankomt, en waar vleesproducten weer uitgevoerd kunnen worden – bijvoorbeeld naar China meneer Schuurman, waar u net over sprak - en waar niemand meer naar de dieren omkijkt.

Ik zal nog een raakvlak van het rapport van het Wereld Natuurfonds met het provinciaal beleid noemen. De provincie wil voor het openbaar vervoer inzetten op bussen die op aardgas rijden. Je kunt dan in de toekomst eenvoudig omschakelen naar biogas. Biogas gemaakt uit mest, of “organisch restmateriaal” uit de intensieve veehouderij. “Organisch restmateriaal” oftewel het slachtafval, en bijvoorbeeld de versnipperde eendagskuikentjes. Ik heb maar eens een kuikentje meegenomen, ik pak hem er even bij. ’t Is geen echte, ’t is wel een hele lieve vind ik.

Jamie Oliver heeft een tijdje geleden in zijn tv-show een aantal kuikentjes vergast om duidelijk te maken hoe de huidige praktijk is. In Nederland worden ongeveer 15 miljoen eendagskuikens vergast en versnipperd.

En de provincie Gelderland wil op het organisch restmateriaal de bus laten rijden. En zegt u nu niet dat het niet zo is, want volgens de antwoorden van het college op onze vragen kan er geen onderscheid worden gemaakt in de aard van de biomassa die er voor het biogas voor de bussen wordt gebruikt.

Nou moet je niet altijd op die antwoorden vertrouwen. Waar een wil is, is een weg. Bij de productie van electricteit wordt precies bijgehouden welke grondstof wordt gebruikt, en dat zelfde kun je natuurlijk ook doen bij de productie van groen gas. De projectgroep groen gas is nu bezig om plannen en richtlijnen daartoe op te stellen en ik verzoek het college om contact op te nemen met die projectgroep, om het mogelijk te maken dat de bussen in Gelderland niet gaan rijden op de mest van koeien die nooit buiten komen, en ook niet op verhakselde eendagskuikens, maar alleen op bijvoorbeeld biogas van rioolzuiveringsinstallaties, of van vergist plantaardig materiaal, van bermgras. Materiaal dat in de notitie “Heldergroene biomassa”, die we allemaal hebben ontvangen van de Gelderse Milieufederatie, hoger qua duurzaamheid scoort dan slachtafval. Op biogas dat wel een “groen symbooltje” heeft gekregen in die notitie. U heeft straks de mogelijkheid die keuze te maken als u nu actief die wens indient bij de projectgroep !

Voorzitter, we zijn op sommige punten bezorgd over de aanpak van het klimaatprobleem, en een instrument dat ook bij andere beleidsterreinen speelt is de subsidieregeling.

De provincie reserveert een pot met geld, en wie er dan een passend initiatief indient die kan op steun rekenen.

Eén zo’n initiatief dat de provincie omarmd heeft, is het zonnebos Bussloo. Een project om van een open groen terrein een overkapt evenemententerrein te maken, door zonnepanelen op betonnen palen te installeren. Ons lijkt het veel beter om eenvoudig die zonnecellen op daken te plaatsen.

In de commissievergadering MEZ heeft onze fractie nog de suggestie gedaan, aan wethouder Metz van Apeldoorn, om eens te kijken of het dak van de grote busremise niet beter gebruikt kan worden voor de zonnepanelen van Bussloo, en zo zijn er nog veel meer voorbeelden.

Wat ik daarmee maar wil zeggen is : laten we kritisch blijven ten opzichte van de kaders die we bij de subsidieregeling stellen en niet denken dat al het geld wel goed terecht zal komen.

Enkele fracties hebben verzoeken aan GS gericht om de opcenten te bevriezen of meevallers terug te geven. Onze fractie denkt dat er juist méer middelen nodig zijn om de klimaatdoelstellingen en de EHS doelstellingen te realiseren, en we roepen GS dan ook op, om niet, zoals mijn collega het net verwoordde, “de handdoek in de ring te gooien”, maar om actief zich in te zetten om de oorspronkelijke doelstellingen voor extra natuur en ecologische verbindingszones te realiseren.

Voorzitter, ik heb hier bij het voorstel bij de begroting nog een aardig voorbeeld van het gebrek aan snelheid bij het college. Een heel eenvoudig voorbeeld. Onze fractie heeft een voorstel ingediend om te komen tot een lange termijn agenda die ons, maar misschien ook wel de provinciale diensten zelf, een goed overzicht kan geven van de planning van de verschillende beleidsstukken en beleidsonderwerpen. De motie daartoe is aangenomen, en ik heb ook twee voorbeelden uit andere provincies meegenomen hoe eenvoudig het is om zo’n lange termijn agenda te maken. Dit is de ene, en de andere die heb ik, hier onder liggen.

Op 2 juli is de motie aangenomen, en de reactie in het vervolgvoorstel is nu : “Wij zullen spoedig aan dit verzoek gehoor gaan geven. Uiterlijk bij voorjaarsnota zullen wij uw staten deze lange termijn agenda doen toekomen.” Voorzitter, de voorjaarsnota wordt 27 mei behandeld, aannemende dat het college de voorjaarsnota van 2009 bedoelt, en niet die van 2010 of 2011 !

Als een college er niet in slaagt om binnen een aantal maanden, en dan bedoel ik twee of drie, en niet bijna elf, zo’n lange termijn agenda op te stellen, dan wordt ik toch wat bezorgd ! Als het college kennelijk zelf niet goed en snel op kan stellen wat er volgend jaar speelt, wat moeten we daar dan van denken ? Ik zal deze twee lange termijn agenda’s nu aan de gedeputeerde overhandigen als voorbeeld, met daarbij de vraag waarom het niet mogelijk is om ons bij het ingaan van het nieuwe jaar ook zo’n overzicht te doen toekomen.


Voorzitter, dat is het even in eerste termijn, dank-u-wel.