De Peking­eenden van Gelderland: vragen n.a.v. Zembla-uitzending van 10 maart 2024

Op zondag 10 maart jl zond NPO2 de Zembla-reportage “De Pekingeenden van Gelderland”[1] uit over de Gelderse vleeseendensector. De drie hoofdthema’s van deze uitzending waren: stikstofuitstoot en “slapende natuurvergunningen”, dierenleed en de sleutelrol van eendenslachterij Tomassen Duck-To.

Stikstof en slapende natuurvergunningen

Gelderland telt 33 eendenhouderijen met een natuurvergunning. Deze bedrijven concentreren zich rond de Noordwest Veluwe waardoor maar liefst 7% van hun stikstofemissie in de beschermde natuur terechtkomt. Ter vergelijk: voor de rundveesector is dat percentage 4%.[2] De grootste uitstoter is de Duck-To Farm in Ermelo, die met 40.000 eenden jaarlijks 10.800 kilo ammoniak uitstoot.
Uit een belronde van Zembla langs de Gelderse eendenhouderijen blijkt dat nog maar 11 van de 33 vergunde bedrijven actief zijn. De 22 gestopte bedrijven hebben een “slapende vergunning” en zijn vrij om hun stikstofruimte op de markt aan te bieden aan geïnteresseerden. Bij doorverkoop van die stikstofruimte zal de feitelijke stikstofemissie toenemen. Eén eendenhouderij heeft haar stikstofruimte inmiddels doorverkocht aan de Schiphol Group.

Gedeputeerde Ans Mol verklaarde tijdens de Zembla-uitzending een vermoeden te hebben welke eendenhouderijen niet meer actief zijn, maar zei niet precies te weten om welke bedrijven het gaat. Het college is volgens de gedeputeerde bezig om een en ander verder uit te zoeken, om te voorkomen dat stikstofruimte op papier opnieuw wordt ingezet.

Op de vraag van Zembla waarom het college de slapende vergunningen niet gewoon intrekt, antwoordde de gedeputeerde dat daaraan wordt gewerkt, maar dat dat niet eenvoudig is. Volgens de gedeputeerde moet je eigenlijk meteen actie ondernemen bij de stopzetting van een bedrijf.

Stichting MOB kondigde voor de camera aan intrekkingsverzoeken te zullen indienen bij de provincie Gelderland en indien nodig naar de rechter te zullen stappen.

Dierenleed

In de potdichte stallen van de Gelderse eendenhouderijen leiden eenden een kort en ellendig leven. Ze zien nooit daglicht en kunnen niet eens fundamenteel soorteigen gedrag vertonen, zoals zich “poetsen” in badwater en hun snavel dippen in drinkwater. Drie Gelderse eendenhouderijen zijn bovendien beboet voor ernstige dierenwelzijnsovertredingen naar aanleiding van undercoverbeelden van Animal Rights.[3] In het AD van 13 maart 2024[4] lezen we dat Animal Rights nu strafvervolging eist tegen Tomassen Duck-To vanwege herhaaldelijke overtredingen op een eendenboerderij in Hierden waartegen onder meer de provincie Gelderland niet handhavend is opgetreden.

Volgens Bas Rodenburg, hoogleraar Dierenwelzijn aan de UU, zijn er in de Gelderse eendenhouderij nog veel stappen te maken op het gebied van dierenwelzijn. Dat het houden van eenden met respect voor het soorteigengedrag van deze dieren wel degelijk mogelijk is, blijkt uit de opnames van Zembla bij eendenbedrijven in het Verenigd Koninkrijk.

Sleutelrol van eendenslachterij Duck-To
Eendenslachterij Tomassen Duck-To in Ermelo heeft de volledige regie over de Nederlandse eendensector. De uitbreiding van de slachtcapaciteit van Duck-To naar 8 miljoen eenden in 2016, luidde het begin in van een eindeloos hoofdpijndossier waarin stank- en geluidsoverlast, wantoestanden met vergunningen, en het niet respecteren van dierenwelzijnseisen aan de orde van de dag zijn.[5]
De gemeente Ermelo speelt hierin een twijfelachtige rol: de gemeente aarzelt tussen handhaven en legaliseren, draait dwangsommen terug en heeft zelfs een intentieverklaring ondertekend waarin de gemeente zichzelf verplicht zich maximaal in te spannen om de benodigde vergunningen te verlenen aan Duck-To.

Ondanks deze opeenstapeling van wantoestanden vindt de provincie Gelderland het nog te vroeg voor indeplaatsstelling van de gemeente Ermelo. Wel gaat de provincie de interventieladder uit het Algemeen kader indeplaatsstelling bij taakverwaarlozing volgen en met ambtenaren van de gemeente in gesprek om informatie te verzamelen.[6]

> Wij hebben schriftelijke vragen ingediend.

> Zie ook ons dossier hierover met tijdslijn en de acties van de Partij voor de Dieren in de provincie én in de Tweede Kamer.

---

[1] https://npo.nl/start/serie/zembla/seizoen-2024/zembla_102/afspelen

[2] Uit de Zembla-uitzending blijkt dat In totaal voor 129.000 kilo aan stikstofemissie is vergund aan de Gelderse eendensector.

[3] https://www.animalrights.nl/stop-de-slacht/eenden

[4] https://www.ad.nl/harderwijk/animal-rights-eist-strafvervolging-na-overtredingen-op-eendenboerderij-in-hierden~a1efab04/

[5] https://gelderland.partijvoordedieren.nl/nieuws/eendenslachterij-duck-to-in-ermelo-hel-voor-dieren-en-tikkende-tijdbom

[6] https://www.gelderland.nl/nieuws/provincie-neemt-taken-ermelo-niet-over-gaat-wel-onderzoeken