Opinie: Waarom de bio industrie onethisch is

Een opinie van Diana Saaman, fractievolger PvdD in Gelderland tijdens symposium over de Toekomst van de veehouderij in Nederland.

Ik spreek hier namens hen die niet voor zich zelf kunnen spreken.


Anno 1977: vakantie in Brabant. De schok die ik had bij het zien van varkens in het echt. Het gekrijs, de donkere stal. De stank, de sfeer…

Anno 2007: terug naar Brabant. Helaas kon ik dezelfde foto maken. Ook nu die schok.

Wat is er in dertig jaar veranderd voor dieren? Of anders gezegd wat is er niet veranderd voor dieren. Of zou er wat veranderd moeten zijn voor hen? Daar wil ik het graag vandaag met jullie over hebben.
Mijn conclusie is dat er niet veel voor dieren, in dit voorbeeld varkens, is veranderd. En hoe gek dat ook klinkt, ik begrijp het wel. Hou me ten goede, ik vind het heel erg dat er nauwelijks iets is veranderd voor dieren, maar daar ga ik het minder over hebben.

Ik ga het dus vandaag niet hebben hoe afschuwelijk ik en mijn partij de intensieve veehouderij vinden. Ik ga jullie niet proberen te overtuigen, omdat ik denk dat dit niet werkt. Nee, ik ga jullie meenemen op een korte reis over ethiek en belangen. Dierenbelangen.

WEZEN = werkelijk bestaand; hetgeen iets maakt tot wat het is.; de aard.


Wanneer worden groepen wezens onderdrukt; als ze in minderheid zijn; als ze andere belangen hebben; als ze anders zijn dan de heersende wezens. Het woord wezens staat dan voor levende wezens: mens en dier.


Ethiek is een opvatting die min of meer aan een periode in de tijd gebonden is, dat hangt af van de stand van de wetenschap; de filosofen en de ontwikkeling van bewustzijn en mening van mensen in die context. Een opvatting evolueert daarna: zal zich verder ontwikkelen. Het komt nauwelijks voor dat een bepaalde opvatting, ethiek dus, terugvalt naar een eerdere opvatting van mindere kwaliteit van een groep wezens. Het is ondenkbaar dat ik als vrouw volgend jaar geen kiesrecht meer heb omdat ik vrouw ben. Het is ondenkbaar dat we over tien jaar weer een zwarte slaaf in huis hebben om de boel gratis te runnen.
Hoe komt dat: omdat we de opvatting hebben dat alle mensen gelijkwaardig zijn ongeacht hun sekse, huidskleur of geaardheid. Het lijkt me ondenkbaar dat we dat terugdraaien, alhoewel sommige groeperingen hier wel eens op aan sturen, zie ik dat gelukkig niet meer gebeuren.

Dit proces om menselijke wezens gelijkwaardig te behandelen heeft eeuwen geduurd en is nog niet voltooid. In die zin begrijp ik het dat dieren, ook nog eens als ander soortige levende wezens, er helemaal bekaaid van af komen. Alleen we kunnen er niet meer onderuit komen, vind ik.

De volgende stap in de ethiek, in de heersende opvatting is dat we als mensheid de belangen die dieren hebben, gaan respecteren en uitvoeren. In die zin staan jullie in je vakgebied voor een enorme uitdaging.

Het verschil tussen mensen en dieren is een mate van bewustzijn: het woord mens stamt van het Latijnse mentales en betekent bewustzijn. Dieren beleven net als mensen prettige gevoelens, lijden, welbevinden, honger, dorst, sociaal welbevinden etc. Alleen op ander niveau van bewustzijn. Het kunnen leven en de wil om te leven is in die context een belang.
Dit andere bewustzijn is geen rechtvaardiging om ze alleen als middel voor een menselijk doel te beschouwen.

Het doet er eigenlijk niet toe wat jij/ jullie of ik vind van dierenwelzijn. Het gaat erom wat op dit moment ethisch verantwoord is. Ethiek is een opvatting gebaseerd op wetenschappelijke bevindingen, het is dus niet zomaar een idee dat door zomaar iemand zonder onderbouwing op een zolderkamertje is bedacht.
Het is wetenschappelijk aangetoond dat dieren kunnen lijden; zich prettig voelen; stress ervaren; gedragsgestoord kunnen gedragen als ze niet overeenkomstig hun aard worden gehouden etc. Het is aangetoond dat in die zin dieren belangen hebben.

Het snijdt dus op zijn zachts gezegd geen hout meer door belangen van dieren te negeren.

Daarom zou bij ieder ontwikkelt en weldenkend mens de wens moeten bestaan dat dieren behandeld worden als de onafhankelijke, gevoelige wezens die ze zijn en niet alleen als middelen voor menselijke doeleinden. Waar het om gaat is dat het basiselement – het rekening houden met de belangen van een wezen, wat die belangen ook mogen zijn – volgens het gelijkheidsbeginsel moet gelden voor alle levende wezens: zwart of blank; homo of hetero; vrouw of man; menselijk of niet –menselijk = dieren.

Dat vraagt voor velen een enorme aanpassing in denken. En het loslaten van vooroordelen over de belangen van dieren en of ze die zouden kunnen hebben. Een dier is geen klomp cellen zonder gevoel. Het is een levend wezen met belangen. Maar zoals Einstein als zei: het is eenvoudiger een atoom te splitsen, dan om een vooroordeel te ontkrachten.

Deze presentatie is een poging aan jullie, toekomstige arbeidskrachten in het brede landbouwveld, om zorgvuldig en consequent door te denken over de vraag hoe we, hoe jij, hoe jullie dieren zouden moeten behandelen met de wetenschap dat het levende wezens zijn met belangen.

Intensieve veehouderij is inherent aan totaal geen oog hebben voor de belangen van dieren: want het principe, het systeem van de bio industrie is: op een zo’n klein mogelijke ruimte, zoveel mogelijk dieren in zo’n kort mogelijke periode vetmesten.
Intensieve veehouderij is totaal ongeschikt als veehouderijsysteem als het gaat om de belangen van dieren.
.
Daarnaast gaat intensieve veehouderij voorbij aan de draagkracht van het natuurlijk kringloop systeem; het aantal stuks dieren is niet meer in verhouding met de beschikbare grond. Dat geeft zowel op regionaal, landelijk als mondiaal niveau negatieve effecten op de leefomgeving: in feite weet iedereen van jullie waar ik dan op doel: het gesleep met veevoer wereldwijd; mestoverschot op bedrijfsniveau; kwaliteit mest is slecht door de donkere kelders; ammoniakuitstoot; uitputting landbouwgronden; nitraat in grondwater; stikstofoverschot etc

Moet alles wat schijnbaar kan ook kunnen? Nee, zeg ik dan volmondig.
Het is onethisch, niet realistisch om als klein land op de wereldkaart zo’n grote speler te willen zijn en blijven op het gebied van de export van levende dieren, vlees en eieren.


Hoe dan?

Vijf Vrijheden:
De veehouderij moet op een natuurlijke, ecologische en regionale wijze georganiseerd worden, waarbij dieren hun normale gedrag weer kunnen uitvoeren. De Partij voor de Dieren gaat hierbij uit van de vijf door de Britse dierenwelzijnscommissie Brambell gedefinieerde en algemeen geaccepteerde (maar nog nauwelijks in praktijk gebrachte) vrijheden voor het dier.

Dieren dienen vrij te zijn:
• van dorst, honger en onjuiste voeding;
• van fysiek en fysiologisch ongerief;
• van pijn, verwondingen en ziektes;
• van angst en chronische stress;
• om hun natuurlijke (soorteigen) gedrag te vertonen.