Schrif­te­lijke vragen omge­vings­ver­or­dening, bezwa­ren­pro­cedure

Indiendatum: 14 jan. 2022
Antwoorddatum: 15 feb. 2022

Vraag 1:
Waarom ontbreekt in de bekendmakingen over de omgevingsverordening een tekst of er wel of niet bezwaar kan worden gemaakt?

Antwoord:
Een rechtsmiddelenclausule ontbreekt bij de publicatie van het besluit omdat het niet mogelijk is
om bezwaar of beroep aan te tekenen tegen de vaststelling van de omgevingsverordening. De
verordening is een besluit dat algemene verbindende voorschriften bevat. Daartegen is geen
rechtsgang opengesteld (artikel 8:3, eerste lid, onder a, van de Algemene wet bestuursrecht).
Wij melden in de kennisgeving van deze besluiten6 dat er geen rechtsmiddelen openstaan tegen het besluit tot vaststelling van de Omgevingsverordening.

Vraag 2:
Kan die tekst bij de volgende bekendmaking wel toegevoegd worden?

Antwoord:
Nee. Zie het antwoord op vraag 1.

Vraag 3:
Zouden Provinciale Staten de gedetailleerde kaarten / begrenzingen bij de omgevingsverordening ook met een separaat aanwijzingsbesluit kunnen vaststellen? (Een concretiserend besluit van algemene strekking waartegen wel bezwaar en beroep open staat7.)

Antwoord:
De gebieden zijn onderdeel van de omgevingsverordening en onlosmakelijk verbonden met de
regels die voor die gebieden gelden. Die regels staan in de omgevingsverordening. De begrenzing van de gebieden kan bij een apart besluit worden aangepast, maar dit zou een wijziging van de omgevingsverordening tot gevolg hebben omdat de gebieden daar onderdeel van uitmaken. Op basis van jurisprudentie van de Afdeling Bestuursrechtspraak Raad van State (hierna: de Afdeling) blijkt dat besluiten die in samenhang worden genomen het rechtskarakter volgen van het overkoepelend besluit (in dit geval de omgevingsverordening). Gelet op deze jurisprudentie, kan niet via het nemen van een separaat aanwijzingsbesluit (in plaats
van een verordeningswijziging) worden bewerkstelligd dat de mogelijkheid van bezwaar of beroep ontstaat.

Vanuit het oogpunt van dienstverlening onder de Omgevingswet is er ook een reden om geen separate aanwijzingsbesluiten te nemen. De regels die gelden in de aangewezen gebieden moeten op grond van de Omgevingswet in de omgevingsverordening worden opgenomen. Daarnaast verlangt het nieuwe Digitale Stelsel Omgevingswet (DSO) dat regels geannoteerd worden voor ontsluiting in het DSO. Een verplichte annotatie van een regel is de locatie waar deze geldt (het werkingsgebied). Zonder een afgebakend werkingsgebied zal een regel in het DSO te zien zijn als een regel voor heel Gelderland. Om duidelijk te maken waar een regel geldt moet er dus gekoppeld worden aan een werkingsgebied. Dat kan als dat gebied in de omgevingsverordening is aangewezen.

Vraag 4:
Onder de nieuwe Omgevingswet geldt:
"Er zijn een paar dingen om rekening mee te houden over inspraak en beroep tegen de
omgevingsverordening:

• Er kan inspraak worden gedaan tegen het ontwerp van de omgevingsverordening (artikel 16.23 Ow in combinatie met artikel 16.22 Ow).
• Tegen een omgevingsverordening staat geen beroep open (artikel 8:3, eerste lid, aanhef
  en onder a, Awb).
• Het is niet zeker of er beroep mogelijk is tegen de aanwijzing van een
  (beperkingen)gebied. De jurisprudentie is hier nog niet duidelijk over."
  
  Wat wordt er met dat laatste punt bedoeld, in de context van deze vragen?

Antwoord:
Dit punt heeft betrekking op een passage in de Memorie van Toelichting bij de Omgevingswet (MvT Ow). Daar in staat dat de aanwijzing van een beperkingengebied in de omgevingsverordening een appellabel besluit is.11 Wij stellen vast dat deze passage afwijkt van de hoofdlijn – hierboven besproken – dat de omgevingsverordening is uitgesloten van beroep.
Wij wijzen er op dat in de Invoeringswet een aantal besluiten op de zogenaamde ‘negatieve lijst’ is gezet: tegen die besluiten is geen beroep mogelijk. Op die lijst zijn ook ministeriële regelingen
geplaatst waarbij beperkingengebieden worden aangewezen. Het plaatsen van deze regelingen is in lijn met de jurisprudentie en niet met de passage uit de MvT Ow.
Wel zien we dat de Afdeling (mede naar aanleiding van de Toeslagenaffaire) het belang van rechtsbescherming van het individu zwaarder wil laten wegen, juist ook bij het afwijken van een vaste jurisprudentielijn. Het is dus goed mogelijk dat de Afdeling in de toekomst hierover anders zal oordelen dan ze tot nu toe hebben gedaan. Het is aan de wetgever en rechter om daar duidelijkheid over te verschaffen.


Gedeputeerde Staten van Gelderland
John Berends - Commissaris van de Koning
Miriam Nienhuis-van Doremaele - Secretaris