Schrif­te­lijke vragen over de Najaarsnota 2019

Indiendatum: sep. 2019
Antwoorddatum: 8 okt. 2019

Vraag 1: Bij beslispunt 6 (zie ook blz. 29 van de najaarsnota) wordt voorgesteld de grondslag vast te stellen voor een subsidie van € 100,000 voor een project met vuilniswagens die op waterstof rijden, vooral in stedelijk gebied. De waterstof wordt “waar mogelijk” geproduceerd met groene energie. Bij de productie en het gebruik van waterstof treden echter veel grotere conversieverliezen op dan wanneer de energie in accu’s wordt opgeslagen. Rotterdam doet een proef met een vuilniswagen die per lading 170 km kan afleggen, voldoende voor twee dagen. Het is opvallend dat Gelderland kiest voor een ander systeem. Heeft u voor ons meer technische gegevens over het project, met name over de afweging om accu’s dan wel brandstofcellen te gebruiken?

Antwoord: De ontwikkeling van zware voertuigen zonder emissie staat nog in de kinderschoenen. Varianten op dit moment zijn elektrisch (accu’s) en waterstof elektrisch (brandstofcel), ieder met specifieke vooren nadelen, kansen en uitdagingen. Daar waar Amsterdam experimenteert met elektrische huisvuilwagens, testen Arnhem, Groningen en 5 andere Europese steden via het project HECTOR de toepassing van waterstof in diverse omstandigheden en voertuigconfiguraties. Belangrijke reden waarom dit in Arnhem (en Groningen) gebeurt is de aanwezigheid van een waterstoftankstation; in de Arnhemse setting op IPKW. Dit soort experimenten stimuleert technologieontwikkeling (ook die van conversie) en genereert veel kennis en ervaring. De HAN is een belangrijke partner om kennis van het project te verzamelen en te analyseren. Dit alles is op termijn nodig om de juiste keuze te maken als het op uitrol van dit soort vervoermiddelen aan komt. Conversieverlies zal dan één van een variatie aan selectiecriteria zijn. Er is hiermee geen keuze gemaakt om de huisvuilwagens in de toekomst in deze regio op waterstof te laten rijden. https://www.nweurope.eu/projec...

Vraag 2: Bij beslispunt 7 (zie blz. 29 van de najaarsnota) wordt 1 miljoen beschikbaar gesteld voor de aanleg van een warmtenet in Nijmegen, om de wijk Dukenburg aardgasvrij te maken. Eerder kregen Arnhem en Ermelo al subsidie om een wijk aardgasvrij te maken. Apeldoorn echter
niet, omdat dat project in de wedstrijd onvoldoende punten scoorde. Hoeveel punten scoort het project Dukenburg in vergelijking met de andere drie projecten ? Op deze manier wordt de indruk gewekt van willekeur, in plaats van een betrouwbare overheid. Is het niet mogelijk
subsidieregelingen te maken met objectieve regels, die meerdere jaren meegaan?

Antwoord: Deze bijdrage t.b.v. warmtenet Dukenburg is anders dan de proeftuinsubsidies voor Ermelo en Arnhem. Voor de proeftuinwijken hebben we een specifieke uitvraag gedaan naar alle Gelderse gemeenten met een toetsingskader dat specifiek was voor de proeftuinwijken. De nu voorliggende beschikbaarheidsstelling is niet vergelijkbaar met die voor de proeftuinwijken. De beschikbaarstelling voor Dukenburg komt namelijk voort uit de afspraken die we hebben gemaakt binnen de Investeringsagenda Stedelijk Netwerk Arnhem-Nijmegen voor het project ’Warmtenet Nijmegen’. Uw Staten hebben hiervoor een reservering opgenomen in de Voorjaarsnota 2018 (PS2018-308).

Vraag 3: Bij beslispunt 8 (zie blz. 31 van de najaarsnota) wordt een half miljoen euro subsidie gegeven aan het waterschap voor de aanleg van een retentiegebied. De totale kosten zijn 161 miljoen. Is hier meer informatie over beschikbaar? Waarom is nog een relatief kleine bijdrage van
Gelderland nodig?

Antwoord: Ja, er is meer informatie beschikbaar. Onderstaand wordt een indicatie gegeven van de dekking van de kosten door de betrokken organisaties en een toelichting.

[zie hier een tabel met overzicht]

Omdat de maatregelen Lob van Gennep naar verwachting positieve effecten hebben stroomafwaarts, behoeven dijken langs de Maas aan de Gelderse zijde, op termijn niet, of aanzienlijk minder te worden verhoogd. Er wordt invulling gegeven aan het, in de provinciale omgevingsvisie opgenomen uitgangspunt. Dit betekent dat de provincie vanuit haar rol als partner, als gebiedsregisseur en vanuit haar verantwoordelijkheid voor onder andere de ruimtelijke ordening en het water-, natuur-, en milieubeleid, werkt aan een veiliger riviergebied. De verdeling van de kosten is gebaseerd op het belang/profijt dat iedere partij heeft bij deze maatregel.

Vraag 4: Bij beslispunt 11 (zie blz. 41 en 42 van de najaarsnota) wordt de grondslag vastgesteld voor de aanleg van singletracks voor mountainbikers in de Achterhoek. Het doel is kwetsbare natuur te ontzien. Is hier meer informatie over beschikbaar ? Het is niet direct duidelijk hoe het aanleggen van extra paden ervoor zorgt dat de kwetsbare natuur wordt ontzien...

Antwoord: Aan de ontwerper van mountainbike paden is gevraagd routes te ontwerpen die kwetsbare natuur ontzien. Een ven wordt bijvoorbeeld niet in de ontwerpen meegenomen daar loopt het pad dan omheen of helemaal niet. Trajecten dicht langs een provinciale weg of langs de randen van een natuurgebied, worden bijvoorbeeld wél in het ontwerp meegenomen. Als wij geen mountainbike paden aanbieden wordt er overal gereden door mountainbikers, dus ook door heel kwetsbare gebieden waar dat schade kan veroorzaken. Vandaar dat we kunnen zeggen dat de situatie mét aangelegde mountainbike paden wenselijker is dan de huidige situatie, op het gebied van natuur.

Vraag 5: Bij beslispunt 15 (zie blz. 46 van de begroting) wordt de grondslag vastgesteld voor een subsidie van maximaal 3,1 miljoen euro voor proceskosten voor grondverwerving. Op het eerste gezicht lijkt dit aan de hoge kant. Is hier meer informatie over beschikbaar?

Antwoord: De terreinbeheerders gaan de komende zes jaar zo’n 500 grondeigenaren en pachters actief benaderen met de vraag of zij bereid zijn hun gronden te verkopen of pacht te beëindigen voor natuur. Hiervoor maken zij gemiddeld € 6.200 per dossier aan kosten voor het inschakelen van rentmeesters, bemiddelaars, taxateurs, kadastrale data en onderzoeken. Dit is vergelijkbaar met de kosten die wij zelf maken voor de aankoop van gronden voor natuur in eigen beheer.

Vraag 6: Bij beslispunt 17 (zie blz. 49 van de najaarsnota) wordt tien miljoen beschikbaar gesteld voor onder andere agrifood, en de grondslag vastgesteld voor een subsidie van 3 miljoen voor agrifood. Het gaat onder andere om “versterking van kennis- en innovatiecluster”. Begrijpt u
dat het merkwaardig overkomt dat dit betaald wordt uit de ambitie 3 “Natuur en Cultuur”, en niet uit ambitie 5 “Economie en Mobiliteit” ?

Antwoord: In ambitie 3 is conform ons voorstel, aangaande de indeling van de begroting, bij de Perspectiefnota 2020 aan uw Staten voorgelegd om het thema Gebiedsagenda Foodvalley onder ambitie 3 te plaatsen. De beschikbaarstelling en grondslag die we aan uw Staten voorstellen heeft te maken met dit thema uit de ambitie Natuur en cultuur. Het is voor ons daarmee niet vreemd.

Vraag 7: Bij beslispunt 22 (zie blz. 79 van de najaarsnota) wordt de grondslag vastgesteld voor een subsidie voor een fietspad langs de Landeweerdijk. Volgens berichten in de media is de aanleg van dat fietspad gestart op 13 april 2017, en zou het, met subsidie van de provincie
Gelderland, voor de zomer 2017 klaar zijn. Heeft u meer informatie over dit project?

Antwoord: Het betreft hier twee verschillende projecten. In 2017 is inderdaad subsidie verleend aan een fietspad langs de Landeweerdijk. Vanaf de basisschool richting de Landeweerdijk en langs de Landeweerdijk is het fietspad ook reeds gerealiseerd. Dit project is in 2018 afgerond en afgerekend. De grondslag voor de subsidie welke in de Najaarsnota 2019 voorligt, betreft een ander deel van de Landeweerdijk en maakt een nieuwe verbinding mogelijk voor (school-) fietsers. Tussen Babberich en het centrum van Zevenaar wordt een belangrijke fietsverbinding gerealiseerd, route‘ Babberich – Zevenaar, “Witte Kruis”. Een deel van deze fietsverbinding is al gerealiseerd, in de afbeelding hieronder met oranje weergegeven. Het overige deel, in het rood, betreft de te realiseren route in het buurtschap De Stede tot aan de school “De Bem”. Vanaf de basisschool richting de Landeweerdijk en langs de Landeweerdijk is het fietspad ook reeds gerealiseerd. Het duidelijkst is dit in de kaart hieronder weergegeven.

[link naar kaart]

Vraag 8: Bij beslispunt 24 (zie blz. 81 van de najaarsnota) wordt in het kader van basismobiliteit de grondslag vastgesteld voor een subsidie voor dorpsauto’s in Heumen, voor een Automaatje in Epe, voor een electrocar in Berkelland, et cetera. Zijn deze vormen van alternatief Openbaar
Vervoer ook bruikbaar voor reizigers die náár de gemeente toe reizen? Heeft u meer informatie, die de overeenkomsten en de verschillen tussen de diverse projecten laat zien?

Antwoord: Vanuit de Gelderse regio’s zijn 15 subsidieaanvragen ingediend die bijdragen aan basismobiliteit. Het gaat om voorstellen waarmee de vervoersvraag efficiënter bedient kan worden door het opzetten van nieuwe en andere vormen van mobiliteit. Basismobiliteit maakt geen onderdeel uit van openbaar vervoer in de zin van de Wet personenvervoer 2000. De doelgroepen van de 15 aanvragen verschillen en het vervoer is veelal bedoeld als aanvulling op het openbaar vervoer. Dit betekent dat het zowel om voor- als natransport gaat op plekken waar geen bus en trein rijdt. Dus ook voor personen die naar een wijk of dorp reizen, mits zij het initiatief weten te vinden. Om de overeenkomsten en de verschillen tussen de diverse projecten inzichtelijk te krijgen, stellen wij u voor om een gesprek in te plannen met de behandelend ambtenaar.

Vraag 9: Bij beslispunt 25 (zie blz. 83 van de najaarsnota) wordt 0,6 miljoen beschikbaar gesteld voor de effectuering van afspraken. Heeft u meer gedetailleerde informatie die laat zien wat er met het geld gebeurt, en welke doelen ermee worden bereikt?

Antwoord: In het BO MIRT 2018 hebben Rijk en de provincie Gelderland afgesproken ieder € 0,5 miljoen beschikbaar te stellen voor maatregelen op het traject Deil – Ochten van de A15 en voor de verbetering van de “last mile” verbinding bij bedrijventerreinen in Elst en Oosterhout/Nijmegen (zie Mededelingenbrief GS 23 november 2018 PS2018-790). De maatregelen op de A15 moeten bijdragen aan de verkeersveiligheid en op korte termijn kunnen worden uitgevoerd. Met de verbetering van de “last mile” verbinding wordt beoogd de werknemers op bedrijventerrein langs de A15 een goed alternatief te bieden voor de auto. De overige middelen (€ 0,1 miljoen) worden ingezet voor de samenwerking met het Rijk en andere provincies om te komen tot een samenhangend netwerk van truckparkeerplaatsen, een netwerk van Clean Energy Hubs en voor het maken van plannen van aanpak voor de logistieke Knooppunten. Om het tekort aan truckparkeerplaatsen op te heffen, wordt op corridor niveau in beeld gebracht waar de realisatie van parkeerplaatsen prioriteit heeft en hoe het gebruik van bewaakte
parkeerterreinen kan worden gestimuleerd. Een Clean energy hub is een "tankstation" voor duurzame brandstoffen en andere energiedragers voor het goederenvervoer over de weg en het water. Op basis van inzicht in de vervoersbewegingen worden kansrijke locaties in beeld gebracht
en een strategie ontwikkeld voor de transitie van het goederentransport naar duurzame brandstoffen. Met de plannen van aanpak worden voor de bovengemiddelde logistieke knooppunten (in Gelderland Tiel en Nijmegen) maatregelen in beeld gebracht die de functie van de knooppunt en de corridors versterken. Naast Rotterdam zijn Tiel, Nijmegen, Venlo, Tilburg, Moerdijk en Sittard in het MIRT onderzoek Goedererenvervoercorridors Oost en Zuid-Oost” geïdentificeerd als “bovengemiddelde logistieke knooppunten” op basis van een analyse van hun logistieke functie op de corridors (o.a. multimodaal ontsloten, logistieke voorzieningen).

Vraag 10: Op blz. 10 staat dat er minder geld aan natuur besteed is dan begroot. Het geld dat niet is uitgegeven gaat naar de “incidentele ruimte” zodat het aan andere zaken dan natuur besteed kan worden. Is het ook mogelijk het geld te bewaren voor natuur ? (In het verleden is immers bezuinigd op natuur, omdat er destijds door de economische crisis te weinig geld voor zou zijn. Duidelijk is dat het geld er nu wel is.) Is daar een besluit van Provinciale Staten voor nodig?

Antwoord: De gehele Najaarsnota is, net zoals elke Statenbrief die we ter besluitvorming voorleggen, een voorstel van ons college aan uw Staten. In die zin is het voorstel volledig amendeerbaar voor en door uw Staten.

Vraag 11: Op blz. 17 staat dat voor de Dag van Omgevingsvisie en de publicatie van de omgevingsvisie nog 0,35 miljoen nodig is, omdat het niet was opgenomen in de begroting. Hoe kan het dat dit vergeten is, het is toch niet de eerste keer dat we dit doen?

Antwoord: Met de vaststelling van de Omgevingsvisie en -verordening (PS2014-659) in 2014 hebben wij aan uw Staten onder meer toegezegd:
1. om uw Staten - gegeven uw kaderstellende rol - actief te informeren over en te betrekken bij die onderwerpen die in aanmerking komen voor actualisatie van de Gelderse Omgevingsvisie en -verordening.
2. om jaarlijks een Dag over de opgaven van de Omgevingsvisie te organiseren hebben uw Staten bij de Begroting van 2015 een bedrag van € 500.000 beschikbaar gesteld, dit bedrag is besteed over de jaren 2015-2018. Omdat zowel de Dag van de opgaven van de Omgevingsvisie - sinds 2018 onder de noemer: de Dag van Gelderland - evenals het actualisatieproces van de Gelderse Omgevingsvisie en -verordening volop actueel zijn - zeker nu met de dynamiek rondom de inwerkingtreding van de Omgevingswet naar verwachting op 1-1-2021 – begroten wij het bedrag meerjarig (komende 4 jaar) nu onder dit thema.

Vraag 12: Op blz. 44/45 staat dat één van de redenen dat er onvoldoende natuur bijkomt is dat dwingende instrumenten vanuit de provincie ontbreken. Wordt er aan gewerkt om deze instrumenten te verkrijgen?

Antwoord: Wij verkennen de mogelijkheden om vaker het instrumentarium van onvrijwillige vernatting, opstellen provinciaal inpassingsplan en onteigening in te zetten. Nu worden deze instrumenten nog enkel ingezet binnen het thema natuur voor stikstof-herstelmaatregelen. Mogelijk moeten deze instrumenten ook ingezet worden om de laatste cruciale hectares beschikbaar te krijgen, die nodig zijn voor het behalen van prioritaire ambities vanuit Natura 2000 en herstel van de natte landnatuur in Gelderland.

Vraag 13: Op blz. 45 staat "De lasten voor subsidieregeling burgerbetrokkenheid verlagen wij met € 0,1 miljoen omdat hiervoor minder subsidie wordt aangevraagd.". Is het doel ook bereikt, of wordt het doel naar beneden bijgesteld ? (Kan dit een volgende keer in een overzichtelijke tabel
worden weergegeven?)

Antwoord: Doordat er minder aanvragen voor subsidie binnenkomen, is er sprake van een lager doelbereik. Als provincie hebben we hierin vooral een faciliterende rol en geen proactieve rol.

Vraag 14: Bij blz. 72 : bij ambitie “Economie en Mobiliteit” verwachten we ook een plandoel / thema over Openbaar Vervoer. De meeste fracties hebben immers ook een woordvoerder “Openbaar Vervoer” en niet een woordvoerder “Beheer, onderhoud en verbetering infrastructuur” of “Gebruik infrastructuur”. Hoe is in de begroting snel te zien onder welke van deze twee plandoelen / thema’s Openbaar Vervoer valt? Is er een ezelsbruggetje om dit te kunnen onthouden? Hoe is de opdeling in thema’s ontstaan?

Antwoord: Op basis van het Coalitieakkoord 2019-2023 'Samen voor Gelderland' en de nadere duiding daarvan door ons college hebben de Staten in de Perspectiefnota 2020 (PS2019-499) de begrotingsindeling vastgesteld waarbij deze zo herkenbaar mogelijk aansluit op het
Coalitieakkoord.
Algemene uitgangspunten bij de begrotingsindeling zijn:
• aansluiting op de ambities in Coalitieakkoord 2019-2023
• onderverdeling ambities in thema’s (2e laag), gebaseerd op samenhang in beleid
• compacte titels ambities en thema’s voor de leesbaarheid
• niet meer thema’s dan nodig voor herkenbaarheid en een werkbare structuur voor het bestuurlijk plannen, sturen en verantwoorden
• beleid dat bijdraagt aan meerdere ambities, onderbrengen daar waar de bijdrage het grootst is.
Met de naam van de thema’s wordt aangeduid welke samenhangende onderwerpen en activiteiten hier onder vallen. Onder het thema Beheer, onderhoud en verbetering infrastructuur” vallen bijvoorbeeld zaken zoals de aanleg en aanpassingen aan de infrastructuur voor Openbaar vervoer zoals trein- en busstations en bushaltes en de aanleg van dubbelspoor voor het traject ZevenaarDidam. Onder het thema ‘Gebruik infrastructuur’ vallen zaken zoals de concessies Openbaar vervoer, Beter benutten/Slimme mobiliteit (gedragsbeïnvloeding) en verkeersveiligheid.

Vraag 15: In het algemeen roept de tekst in de najaarsnota veel vragen op over doel, efficiëntie en effectiviteit van de via het ontwerpbesluit te subsidiëren projecten. Is het mogelijk een volgende maal meer informatie over de projecten beschikbaar te stellen, of om PS scherpere
subsidiekaders vast te laten stellen?

Antwoord: De Najaarsnota 2019 is een wijziging c.q. bijstelling van de begroting 2019. Bij de verschillende ambities hebben wij opgenomen dat de doelen en effecten van de begroting 2019 gelijk blijven. Er zijn wel wijzigingen in de manier waarop wij deze doelen willen bereiken. Dit laatste leidt onder andere tot voorstellen voor beschikbaarstellingen en subsidiegrondslagen. Bij de verwoording van die voorstellen is onze insteek om te komen tot een tekst waarmee wij uw Staten beknopt op een juiste en volledige manier informeren. Hiermee streven wij een leesbare najaarsnota na. Naar ons oordeel is de gegeven informatie voor uw Staten voldoende om een besluit te kunnen nemen.
Over subsidies en subsidiekaders zijn wij, onder andere binnen het traject van Gaan voor Gaaf, met uw Staten in gesprek. Zie hiervoor ook de Perspectiefnota 2020, onderwerpen ter kennisname (PS2019-499) en de aparte Statenbrief “Subsidieprocedures” uit september 2018 (PS2018-619). Daarnaast verschijnt binnenkort het Rekenkamer rapport “Zicht op subsidies” met onze bestuurlijke reactie. Het kenmerk van begrotingssubsidies is dat deze subsidievoorstellen niet binnen een subsidiekader (regeling) vallen, daarmee hebben wij een besluit van uw Staten nodig om de subsidie te kunnen effectueren.

De documenten met vragen en antwoorden zijn ook gepubliceerd op de website van de Provincie Gelderland