Stof­figste vierkante kilometer van Gelderland ligt in Ede

Lunteren in gemeente Ede heeft voor de tweede keer de hoogst vergunde fijnstof- en ammoniakuitstoot. De geuruitstoot is wederom het hoogst in Kootwijkerbroek, Barneveld. De Partij voor de Dieren Gelderland berekende op welke vierkante kilometer in Gelderland de meeste ammoniak, geur en fijnstof door veehouderijen wordt uitgestoten. Ook heeft de fractie uitgezocht waar de meeste dieren opeengepakt zitten.

v.l.n.r. meeste ammoniak, fijnstof en geur op een vierkante kilometer in Gelderland

Op basis van openbare milieugegevens heeft de Partij voor de Dieren berekend op welke vierkante kilometer de uitstoot volgens de verleende vergunningen het hoogst is. De vierkante kilometer met de hoogste fijnstof uitstoot (16 ton per jaar) ligt aan de Postweg en ammoniakuitstoot (71 ton per jaar) aan de Hoge Valkseweg, bij Lunteren in gemeente Ede. In Kootwijkerbroek aan de Esvelderweg in Barneveld wordt de meeste geur (464.000 Odeurunits per seconde) uitgestoten. De cijfers geven de hoogste uitstoot weer per vierkante kilometer, maar ook in andere gebieden is de situatie onwenselijk.

Onzichtbare dieren
De fractie heeft ook uitgezocht op welke locatie de meeste dieren gehouden worden. Doordat de meeste dieren in de veehouderij in dichte stallen opgehokt zitten, hebben omwonenden vaak geen idee hoeveel dieren in hun buurt leven.

Het gebied met de meeste leghennen, 346.262 op een vierkant van 1 bij 1 kilometer, ligt bij Voorthuizen in Barneveld. Dezelfde gemeente als waar vorige week opnieuw de vogelgriep is uitgebroken. 223.347 vleeskuikens op één vierkante kilometer zitten in stallen bij Bruchem, Zaltbommel.

De vierkante kilometer met het meeste rundvee (9.768) ligt bij Uddel in Apeldoorn. 1.917 melkvee per vierkante kilometer worden gehouden in Well, gemeente Maasdriel. De meeste vleesvarkens, zo’n 16.600, zitten bij Aalten. Bij Vragender in Oost Gelre zitten de meeste biggen (17.866). Hurwenen in Maasdriel herbergt de meeste geiten (11.500). De meeste nertsen, zo’n 15.000, worden gehouden op een vierkante kilometer bij Altforst in gemeente West Maas en Waal. Ook konijnen worden bedrijfsmatig gehouden in stallen. De meeste konijnen op een vierkant bij 1 bij 1 meter zitten bij Vragender, Oost Gelre (18.160).

Dierenwelzijn en volksgezondheid
Voor dierenwelzijn is deze intensieve vorm funest. Jaarlijks worden er 1,5 miljoen kalveren geslacht in Nederland, waarvan er meer dan 850.000 vanuit het buitenland zijn geïmporteerd. Kalveren mogen niet naar buiten, maar leven in kale stallen waarbij ieder kalf een oppervlakte van 1,8 m2 ter beschikking heeft. Vleeskuikens worden binnen zes weken vetgemest. Dit gaat zo snel dat hun lichaam het amper kan bijhouden, waarbij ze vaak door hun poten zakken door hun abnormale gewicht. Daglicht zien de kuikens niet, alleen een dichte stal om zich heen met duizenden soortgenoten met hun poten in de poep.

De intensieve veehouderij heeft grote gevolgen voor onze gezondheid en het milieu door de uitstoot van ammoniak, geur en fijnstof. De uitstoot van fijnstof draagt bij aan het ontstaan van hart- en longziekten. Volgens onderzoek van het NIVEL en IRAS waarover gepubliceerd werd hebben omwonenden van megastallen vaker gezondheidsklachten als verkoudenheid, duizeligheid, maag- en buikpijn als gevolg van de stankoverlast.

Een te hoge concentratie ammoniak is slecht voor de biodiversiteit, doordat het overschot aan mest leidt tot verzuring en vermesting van water en bodem. Luchtfoto’s van gebieden met de hoogste uitstoot en aantallen dieren laten bovendien een industriële aanblik zien van lege weilanden met daarop veel stallen. Provincie Gelderland wil veehouderijen nog meer ruimte geven om uit te breiden. De Partij voor de Dieren is bezorgd dat er hierdoor nog meer dieren bijkomen en pleit voor de biologische veehouderij waar de dieren naar buiten mogen.

Luchtfoto's
Hieronder is een overzicht van foto’s van vierkantjes van 1 bij 1 kilometer in Gelderland, met de hoogste ammoniak-, geur- en fijnstof uitstoot. Ook wordt op de foto's weergegeven op welke vierkante kilometer in Gelderland zich de meeste koeien, varkens, kippen, geiten en nertsen bevinden. De getallen zijn gebaseerd op openbare gegevens uit milieuvergunningen.

De vierkante kilometer met de hoogste ammoniakuitstoot (70.981 kilogram per jaar) ligt bij Lunteren, Ede.

De vierkante kilometer met de hoogste fijnstof uitstoot (16.547 kilogram per jaar) ligt ook bij Lunteren, Ede.

De vierkante kilometer met de hoogste geuruitstoot (464.293 Odeurunits per seconde) ligt bij Kootwijkerbroek, Barneveld.

De vierkante kilometer met de meeste leghennen (346.262) ligt bij Voorthuizen, Barneveld.

De vierkante kilometer met de meeste kuikens (223.347) ligt bij Bruchem, Zaltbommel.

De vierkante kilometer met de meeste vleesvarkens (16.594) ligt bij Aalten.

De vierkante kilometer met de meeste biggen (17.866) ligt bij Vragender, Oost Gelre.

De vierkante kilometer met het meeste rundvee (9.768) ligt bij Uddel, Apeldoorn.

De vierkante kilometer met het meeste melkvee (1.917) ligt bij Well, Maasdriel.

De vierkante kilometer met de meeste konijnen (18.160) ligt bij Vragender, Oost Gelre.

De vierkante kilometer met de meeste nertsen (15.000) ligt bij Altforst, West Maas en Waal.

De vierkante kilometer met de meeste geiten (11.500) ligt bij Hurwenen, Maasdriel.

Op geen enkele luchtfoto zijn dieren in de wei te zien. Jammer genoeg zitten al deze dieren opgesloten in stallen.