Schrif­te­lijke vragen Eenden­hou­derij


Indiendatum: 10 jun. 2022

Schriftelijke vragen (art. 39 RvO)

aan Gedeputeerde Staten van Gelderland

datum :

10-6-2022

van :

L. van der Veer (Partij voor de Dieren)

onderwerp:

Eendenhouderij

Uit undercoverbeelden van AnimalRights bleek dat eenden in Gelderse stallen op grote schaal mishandeld worden. Dieren worden in kratten gegooid en gepropt. Dieren worden overgegooid, doodgetrapt en tegen de muur doodgeslagen. De NVWA heeft na een lange juridische strijd daarvoor dit jaar eindelijk boetes opgelegd.[1] De vraag is of dit de situatie voor de dieren substantieel zal verbeteren.

Zaterdag 28-5 was er daarom in Ermelo een protestdemonstratie, waarin opgeroepen werd om de eendenhouderij in Nederland te beëindigen.[2]

Verder werd de gemeente Ermelo door de rechtbank gedwongen aan de enige eendenslachterij in Nederland dwangsommen op te leggen voor het jarenlang overtreden van de regels.[3] Ook de provincie wordt door de rechtbank gedwongen om een nieuw besluit te nemen op een verzoek om te handhaven, dat in eerste instantie door de provincie werd afgewezen.

Daarnaast zijn eendenhouderijen erg gevoelig voor vogelgriep. Deze week werd bekendgemaakt dat één eendenbedrijf al voor de tweede keer werd geruimd dit jaar.[4] In Gelderland wordt meer dan de helft van het aantal eenden in Nederland gehouden.[5] Voor eenden bestaat er geen (Beter Leven) keurmerk.[6]

Gelderland heeft een opkoopregeling voor kalverhouderijen om de veel te hoge stikstofdepositie op Gelderse natuur te verminderen. Er zijn voor een bedrag van meer dan 10 miljoen euro vier bedrijven uitgekocht met een totale uitstoot van 230.000 mol stikstof (3.910 kg NH3).[7] [8] De Gelderse eendenhouderijen zorgen ook voor veel stikstofuitstoot. Zo heeft de provincie een vergunning verleend aan een eenden- en nertsenhouderij met een uitstoot van 7.192 kg, en een depositie van 19 mol/ha/j op een nabijgelegen Natura 2000 gebied.[9] In totaal moet de depositie met miljoenen kg omlaag. Inmiddels is ook in Den Haag bevestigd dat in gebieden als de Gelderse Vallei de depositie met meer dan 70 % omlaag moet.[10]

Ten oosten van Harderwijk ligt een cluster van eendenhouderijen. Het terrein zou prima gebruikt kunnen worden voor zonnepanelen, of misschien voor woningbouw. Ook het terrein van de eendenslachterij zou anders gebruikt kunnen worden.

  1. Wat vindt u van de undercover beelden uit de eendenhouderij ? Is de manier waarop dieren in kratten worden gegooid en gepropt de manier waarop u vindt dat er in Gelderland met dieren om moet worden gegaan ?

  2. Bent u bereid om te onderzoeken of het mogelijk is de eendenhouderij geheel te beëindigen en de eendenhouders uit te kopen ?

  3. De provincie heeft een subsidieregeling om bedrijfsadviseurs (erfcoaches) in keukentafelgesprekken advies te laten geven over agrarische bedrijven.[11] [12] Wat adviseren op dit moment de bedrijfsadviseurs als ze uitgenodigd worden bij een eendenhouder ?

  4. Gelderland heeft nu enkele kalverhouderijen uitgekocht, maar dit voorjaar was er ook het bericht dat de import van kalveren uit Ierland weer is gestegen.[13] Kunt u op dit moment uitsluiten dat uitgekochte kalverhouders of eendenhouders op een andere plek in Gelderland opnieuw beginnen ?

  5. Zo nee, is het technisch mogelijk, bijvoorbeeld via een provinciale verordening, om uit te sluiten dat de bedrijven op een andere plek in Gelderland opnieuw beginnen ?

  6. Kan het feit dat eenden gevoeliger lijken te zijn voor de vogelgriep, en dat wetenschappers het waarschijnlijk achten dat de vogelgriep de komende jaren op grotere schaal op mensen zal overgaan daarbij een rol spelen ?[14]

  7. Zult u stikstofruimte uit de Gelderse Stikstofbank ter beschikking stellen als een eendenhouder of de eendenslachterij daarom vraagt ?

  8. Bent u bereidt een bedrijfsadviseur te laten narekenen wat de business case is als eendenhouderijen en eventueel de eendenslachterij worden uitgekocht, de grond wordt gebruikt voor woningbouw en/of duurzame energie, de werknemers eventueel worden begeleid naar een nieuwe baan in bijvoorbeeld het onderwijs, de zorg of in de installatietechniek (waar veel vacatures zijn) etc. ?

  9. De provincie is door de rechtbank veroordeelt om een nieuw besluit te nemen over het verzoek om handhavend op te treden tegen de eendenslachterij die zonder de benodigde vergunning werkt.[15] Gelderland weigerde te handhaven. De gemeente gaat dat nu wel doen.[16] Heeft u inmiddels besloten om wel te gaan handhaven ?

Luuk van der Veer
Lid Provinciale Staten van Gelderland
Partij voor de Dieren.


[1] https://www.animalrights.nl/succes-geen-waarschuwing-maar-boete-voor-eendjesmishandeling

[2] https://www.destentor.nl/ermelo/actievoerders-duiken-op-in-ermelo-protest-tegen-eendenindustrie-we-zijn-solidair-met-dit-dorp~a106c4bb/

[3] https://www.nieuweoogst.nl/nieuws/2022/06/09/eendenslachterij-tomassen-duck-to-eist-schorsing-dwangsom
https://deeplink.rechtspraak.nl/uitspraak?id=ECLI:NL:RBGEL:2022:1585

[4] https://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2022/06/10/vogelgriep-vastgesteld-op-twee-pluimveebedrijven-in-hierden

[5] https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2016/51/minder-bedrijven-met-kalkoenen-eenden-en-konijnen

[6] https://beterleven.dierenbescherming.nl/over-de-dieren/alle-dieren/
https://nos.nl/artikel/2263374-supermarkten-stoppen-met-verkoop-van-staleenden

[7] https://www.gelderland.nl/nieuws/gelderse-stikstofaanpak-werkt

[8] https://www.gld.nl/nieuws/7626744/provincie-koopt-vier-boeren-uit-met-stikstofregeling

[9] https://zoek.officielebekendmakingen.nl/prb-2015-6410.html

[10] https://nos.nl/artikel/2431254-uitstoot-stikstof-moet-in-sommige-gebieden-met-70-tot-80-procent-omlaag

[11] https://www.gelderland.nl/themas/agrifood/ik-doe-mee/kennis-en-innovatie/ondernemersbegeleiding

[12] https://www.voorst.nl/keukentafelgesprekken

[13] https://www.bnnvara.nl/zembla/artikelen/kalverimport-uit-ierland-nu-al-op-recordhoogte

[14] https://www.omroepzeeland.nl/nieuws/14489270/wetenschappers-waarschuwen-vogelgriep-gaat-overslaan-op-mensen

[15] https://www.ermelosweekblad.nl/lokaal/rechtbank/808888/onaanvaardbare-impasse-vergunningsprocedure-tomassen-duck-to

[16] https://www.ermelosweekblad.nl/lokaal/rechtbank/823860/dwangsommen-van-157-000-per-week-voor-tomassen-duck-to

Indiendatum: 10 jun. 2022
Antwoorddatum: 12 jul. 2022

Vraag 1:

Wat vindt u van de undercover beelden uit de eendenhouderij? Is de manier waarop dieren in kratten worden gegooid en gepropt de manier waarop u vindt dat er in Gelderland met dieren om moet worden gegaan?

Antwoord:

Er zijn regels voor dierenwelzijn voor bedrijven die dieren houden en slachthuizen. De NVWA inspecteert of deze bedrijven en slachthuizen zich aan de regels houden en treedt vanuit haar verantwoordelijkheid op bij gebleken overtreding. Wij vinden het belangrijk dat deze regels worden nageleefd.

Vraag 2:

Bent u bereid om te onderzoeken of het mogelijk is de eendenhouderij geheel te beëindigen en de eendenhouders uit te kopen?

Antwoord:

De aankoopregelingen voor beëindiging van agrarische bedrijven die we nu uitvoeren of die er nog komen bieden ook mogelijkheden voor eendenhouderijen. Op dit moment benaderen we bedrijven niet actief. We gaan uit van vrijwillige uitkoop. Ook eendenhouderijen kunnen zich melden. We zijn met diverse bedrijven op dit moment in gesprek.

Vraag 3:

De provincie heeft een subsidieregeling om bedrijfsadviseurs (erfcoaches) in keukentafelgesprekken advies te laten geven over agrarische bedrijven. Wat adviseren op dit moment de bedrijfsadviseurs als ze uitgenodigd worden bij een eendenhouder?

Antwoord:

We hebben geen subsidieregeling, maar afzonderlijke (subsidie-)afspraken met partijen die keukentafelgesprekken faciliteren, zoals de Regio FoodValley, de Regio Achterhoek en gemeente Voorst. Er ligt geen specifiek protocol over de inhoud van de gesprekken. De adviseurs richten zich ook niet op een bepaalde agrarische sectoren. De adviseurs zijn geheel onafhankelijk en niet gelieerd aan banken, veevoerbedrijven of anderen erfbetreders. De adviseurs die de keukentafelgesprekken in de Gelderse regio's houden doen dat alleen met instemming van boeren. De gesprekken gaan over hun huidige situatie en over hun ideeën over de toekomst. De gesprekken kunnen zowel gaan over het door ontwikkelen van het bedrijf, kiezen van een nieuwe koers als over het afbouwen of stoppen met het bedrijf. Wat er exact besproken wordt is vertrouwelijk.

Vraag 4:
Gelderland heeft nu enkele kalverhouderijen uitgekocht, maar dit voorjaar was er ook het bericht
dat de import van kalveren uit Ierland weer is gestegen. Kunt u op dit moment uitsluiten dat
uitgekochte kalverhouders of eendenhouders op een andere plek in Gelderland opnieuw beginnen?

Antwoord:
Voor de locaties die we nu kopen of gekocht hebben wordt in overleg met de gemeenten de locatie gesaneerd en herontwikkeld waarbij de veehouderij (incl. vergunningen) wordt beëindigd. Dit komt voort uit de Gelderse kalverhouderijregeling en uit de uitvoering van de MGO1 en dit gaat ook op voor eendenhouderijen.
Indien de boer op een agrarische locatie elders een nieuwe veehouderij wil starten dan moet dit nieuwe bedrijf opnieuw zorgen voor alle benodigde vergunningen die nodig zijn op deze nieuwe
locatie om te voldoen aan alle geldende wet- en regelgeving.

Vraag 5:
Zo nee, is het technisch mogelijk, bijvoorbeeld via een provinciale verordening, om uit te sluiten dat de bedrijven op een andere plek in Gelderland opnieuw beginnen?

Antwoord:
Op basis van eerder vastgesteld beleid kunnen regels in de verordening worden opgenomen zoals
dat nu het geval al is voor niet-grondgebonden veehouderijen. Zie de provinciale omgevingsverordening, paragraaf 5.7.5. Veehouderij, hierin is onder meer aangegeven dat nieuwvestiging van een niet-grondgebonden veehouderij niet toegestaan is. Kalverhouderijen en pluimveehouderijen waaronder eendenhouderijen zijn in het algemeen niet grondgebonden (intensief) bedrijven en vallen dus veelal onder dit verbod in de verordening. Er is verder geen specifiek beleid gemaakt voor kalverhouderijen en pluimveehouderijen.

Vraag 6:
Kan het feit dat eenden gevoeliger lijken te zijn voor de vogelgriep, en dat wetenschappers het
waarschijnlijk achten dat de vogelgriep de komende jaren op grotere schaal op mensen zal
overgaan daarbij een rol spelen?

Antwoord:
Wetenschappelijk is niet aangetoond dat eenden gevoeliger zijn voor vogelgriep dan andere pluimvee. Wel zien we dat pluimveehouders, waaronder eendenhouderijen, in de buurt van water meer getroffen worden door de vogelgriep dan elders. Dit heeft vermoedelijk te maken met de wijze van overdracht van het virus van wilde vogels naar pluimvee. Hier vindt nog nader onderzoek naar plaats.

In 2011 hebben de ministeries van VWS en LNV een geïntegreerde humaan-veterinaire risicoanalysestructuur voor zoönose, waaronder vogelgriep, ingesteld. De risicoanalysestructuur moet zoönose adequaat signaleren en indien nodig tijdig opschalen om zo afdoende maatregelen te nemen ter voorkoming van overdracht van dier op dier en dier op mens.

Vooralsnog zien wij dan ook geen aanleiding om eendenhouderijen anders te behandelen dan overige pluimveehouderijen.

Vraag 7:
Zult u stikstofruimte uit de Gelderse Stikstofbank ter beschikking stellen als een eendenhouder of
de eendenslachterij daarom vraagt?

Antwoord:
Met de Statenbrief PS2022-236 hebben wij met u de criteria gedeeld waaronder stikstofruimte toebedeeld wordt aan een bedrijf. De toen ingediende motie 22M36 - waarin u ons verzocht om in de beleidsregels op te nemen dat in ieder geval geen emissieruimte aan slachterijen of nietgrondgebonden (intensieve) veehouderijen wordt toegekend- is verworpen.
Wij zien dan ook geen reden om geen stikstofruimte toe te kennen aan een eendenhouderij of -slachterij mits deze voldoet aan de criteria zoals deze zijn aangegeven.

Vraag 8:
Bent u bereidt een bedrijfsadviseur te laten narekenen wat de business case is als eendenhouderijen en eventueel de eendenslachterij worden uitgekocht, de grond wordt gebruikt voor woningbouw en/of duurzame energie, de werknemers eventueel worden begeleid naar een nieuwe baan in bijvoorbeeld het onderwijs, de zorg of in de installatietechniek (waar veel vacatures zijn) etc.?

Antwoord:
Nee. Zie het antwoord op vraag 3.

Vraag 9:
De provincie is door de rechtbank veroordeeld om een nieuw besluit te nemen over het verzoek om handhavend op te treden tegen de eendenslachterij die zonder de benodigde vergunning werkt. Gelderland weigerde te handhaven. De gemeente gaat dat nu wel doen. Heeft u inmiddels besloten om wel te gaan handhaven?

Antwoord:
De eendenslachterij van Tomassen Duck-Too B.V. betreft geen provinciale inrichting. De gemeente
is het bevoegde gezag voor de Wabo vergunningen. Wij zijn alleen bevoegd gezag voor de Wnb. In
dit kader hebben wij de eendenslachterij Duck Too op 13 mei 2022 een Wnb vergunning verleend
voor de nieuwe situatie waarmee deze is gelegaliseerd.

Interessant voor jou

Mondelinge vragen Stervende vissen in droogvallende poelen

Lees verder

Schriftelijke vragen Nationaal Programma Landelijk Gebied

Lees verder

Help mee aan een betere wereld

    Word lid Doneer