Schrif­te­lijke vragen over borings­vrije zones rond drink­wa­ter­win­ningen

Indiendatum: dec. 2017
Antwoorddatum: 30 jan. 2018

Antwoord op Statenvragen PS2017-807

Arnhem, 30 januari 2018

zaaknr. 2017-017755

Ingevolge het bepaalde in artikel 42 van het Reglement van Orde van Provinciale Staten doen wij u hieronder het antwoord van ons college op de vragen van het statenlid L. van der Veer toekomen.

Op 13 december hebben Provinciale Staten een besluit genomen over de actualisatie van de omgevingsvisie en de omgevingsverordening. Onderdeel ervan was een aanpassing van de boringsvrije zones rond drinkwaterwinningen. De fractie Partij voor de dieren heeft daarover de volgende vragen; Vraag 1: Is in het verleden weleens berekend wat de invloed is van een industriële winning op de boringsvrije zone van een naastgelegen waterwingebied, dus hoe de boringsvrije zone wijzigt als het debiet van de industriële winning wijzigt? (Bijvoorbeeld in het geval van de papierfabriek naast waterwingebied Wageningse Berg.)

Antwoord: Nee dit is niet berekend. Wel is er een kaart van de boringsvrije zone van Wageningen waarbij de industriële grondwateronttrekking niet is meegenomen in de berekening. Deze is u eerder toegestuurd ten behoeve van de PS-vergadering op 13 december en bijgevoegd.

Vraag 2: Als de boringsvrije zone bij Wageningse Berg groter is wanneer de industriële winning van de papierfabriek minder water oppompt, moet de boringsvrije zone dan niet berekend worden bij het minimale debiet van de industriële winning van de papierfabriek in plaats van het maximale?

Antwoord: In het algemeen wordt er bij de berekening van de beschermingscontour rekening gehouden met de gemiddelde hoeveelheid grondwater die een bedrijf op pompt. Bij Parenco is hier een uitzondering op gemaakt. Hier zijn we uitgegaan van de voorgenomen hoeveelheid op te pompen water omdat zij aangaven die op korte termijn te gaan uitnutten. In 2017 hebben zij dat dan ook nagenoeg helemaal gedaan door de voorziene ingebruikname van papiermachine 2.

Ter toelichting: Een industriële onttrekking nabij een drinkwaterwinning zal invloed hebben op het stromingsgebied van die drinkwaterwinning. Door de industriële onttrekking zal grondwater niet naar de drinkwaterwinning stromen maar naar de industriële winning. Ter compensatie zal de drinkwaterwinning elders meer water aantrekken. Dit heeft dus ook invloed op de te beschermen zone. In de omgevingsvisie is het volgende opgenomen (4.4.4.): “De effecten van de grondwaterwinning op andere functies zijn minimaal en maatschappelijk aanvaardbaar.” Om die reden worden grondwateronttrekkingen die van invloed zijn op de contour van de beschermingszones meegenomen in de berekening van de beschermingszones. Daarmee wordt de werkelijke situatie zo goed mogelijk berekend. Voordeel hiervan is dat bedrijven niet onterecht in een beschermingszones liggen.

Vraag 3: Waarom wordt de boringsvrije zone bij Wageningse Berg berekend bij de hoeveelheid die de papierfabriek “voornemens” is te gaan onttrekken, zonder dat zeker is of dat echt gaat gebeuren?

Antwoord: Zie vraag 2. De vergunningshoeveelheid wordt gezien als de hoeveelheid die Parenco “voornemens” is te onttrekken. In de zomer van 2014 zijn gesprekken met Parenco gevoerd waarin zij aangaven de productie te willen uitbreiden. Op 2 januari jl. heeft het bedrijf aangegeven dat zij die vergunde hoeveelheid in 2017 nagenoeg helemaal hebben uitgenut.

Vraag 4: Wie heeft voorgesteld te rekenen met de hoeveelheid water die de papierfabriek “voornemens” is te gaan onttrekken? (De provincie, het drinkwaterbedrijf, de papierfabriek, het adviesbureau?)

Antwoord: De provincie. Zie vraag 2 en 3.

Vraag 5: Waarom wordt de boringsvrije zone niet berekend bij verschillende combinaties van debieten van de drinkwaterwinning en de industriële winning, om vervolgens het totaal van het boringsvrije gebied te gebruiken?

Antwoord: Zie vraag 2

Vraag 6: In de commissievergadering op 6 december zei de gedeputeerde dat er juridisch goed over na is gedacht. Welke afwegingen zijn er gemaakt, en hoe is men tot de conclusie gekomen dat de drinkwaterwinning op deze manier goed wordt beschermd?

Antwoord: De nieuwe beschermingszones zijn berekend op basis van bestaand beleid. Er zijn geen nieuwe afwegingen gemaakt. De berekeningen zijn uitgevoerd met de nieuwste rekenmodellen zodat de huidige situatie zo goed mogelijk wordt berekend. Daarbij heeft over de interpretatie van de uitkomsten afstemming plaatsgevonden met onze juristen. Zoals tijdens de PS-vergadering van 13 december aangegeven zal wel alsnog worden gekeken of herziening van het beleid wenselijk is als gevolg van toenemende activiteiten in de ondergrond.

Vraag 7: In de commissievergadering zei de gedeputeerde dat er afspraken met Parenco zijn gemaakt. Wat zijn die afspraken? Zijn het schriftelijke afspraken?

Antwoord: In 2016 zijn er ambtelijk mondelinge afspraken gemaakt met Parenco over de termijn van actualisatie van de beschermingszones. Verder is afgesproken dat zij geïnformeerd worden over de uitkomsten hiervan. Er zijn geen inhoudelijke afspraken gemaakt.

Vraag 8: In de commissievergadering zei de gedeputeerde dat als de industriële waterwinning wijzigt, en als daardoor de boringsvrije zone wijzigt, en een eerdere boring voor een geothermische installatie komt daardoor binnen de zone te liggen, dat dan de geothermische installatie moet stoppen. Wat voor middelen staan de provincie dan ter beschikking, om daarop te handhaven? Als de geothermische installatie ook voor stadsverwarming gebruikt zou worden, en zou moeten stoppen, hoe moet het dan verder met de stadverwarming?

Antwoord: Als de boring in de boringsvrije zone komt te liggen is deze op grond van onze verordening niet langer toegestaan. Het is dan aan de initiatiefnemers en betrokken partijen om na te gaan hoe dan wordt omgegaan met de consequenties.

Vraag 9: Klopt het dat de geothermische bron na een jaar of 30 uitgeput is?

Antwoord: De levensduur van een geothermisch doublet bedraagt minimaal dertig jaar. Afhankelijk van het putontwerp en de lokale omstandigheden kan de levensduur langer zijn.

Vraag 10: Wanneer is er een risico op verontreiniging van een waterwinning door een geothermische installatie? Is dat: a) tijdens de boring voor de geothermische installatie, en/of b) tijdens het bedrijven van geothermie in de jaren erna, en/of c) tijdens het beëindigen van de geothermie, en/of d) in de jaren daarna?

Antwoord: De risico’s zijn aanwezig tijdens de aanleg, gebruiksfase en na beëindiging.

Vraag 11: Wat gebeurt er als een bedrijf nu, na het besluit van Provinciale Staten, een vergunning voor een boring aanvraagt in een gebied waar de boringsvrije zone is vervallen? (Dus buiten de boringsvrije zone.)

Antwoord: Als de boring buiten de boringsvrije (of andere beschermingszones) ligt, is het beschermingsregime voor dergelijke zones niet van toepassing. Dit betekent dat een boring op grond van de Omgevingsverordening is toegestaan. Wel zullen wij in de benodigde vergunningprocedures het bevoegd gezag en een dergelijk bedrijf wijzen op de mogelijke herziening van ons beleid en de mogelijke consequenties daarvan.

Vraag 12: In de commentaarnota staat: “Als Parenco van plan is een vergunning voor geothermie aan te vragen voordat eventueel nieuw beleid van kracht is, zullen wij hen vragen de inrichting aan de oostzijde van hun terrein te plaatsen. Op die locatie zal de geothermie ook als de onttrekking door Parenco wijzigt, volgens de huidige berekeningssystematiek niet in de beschermingszones komen te liggen.” Heeft u kaarten waarop te zien is dat een inrichting aan de oostzijde niet in de beschermingszone komt te liggen, ook als de onttrekking door Parenco wijzigt?

Antwoord: Er is een kaart beschikbaar met de beschermingszones zonder rekening te houden met de onttrekking van Parenco. Deze is u eerder toegestuurd ten behoeve van de PS-vergadering op 13 december en bijgevoegd. Op basis van deze kaart en de nu in de omgevingsverordening vastgestelde kaart kan worden ingeschat welke zone naar alle waarschijnlijkheid geen deel zal gaan uitmaken van de boringsvrije zone. Gelet op de ligging van de waterwinning aan de westzijde en deze kaarten biedt de oostzijde de minste risico’s op strijdigheid met de drinkwaterbescherming.

Gedeputeerde Staten van Gelderland J. Markink - wnd. Commissaris van de Koning P.G.G. Hilhorst - secretaris

Bijlage: https://gelderland.stateninformatie.nl/document/6144102/1/Bijlage_bij_Antwoord_op_Statenvragen_%28PS2017-807%29