Technische vragen over najaarsnota 2021 en de begroting 2022
-
- Vragen
- Technische vragen over najaarsnota 2021 en de begroting 2022
Indiendatum: 4 okt. 2021
Technische vragen over de najaarsnota 2021 (PS2021-628) en begroting 2022 (PS2021-657).
- In de najaarsnota staat op blz. 73:
“Een voorbeeld is Menu voor Morgen, een challenge voor horeca, detailhandel, retail en catering om voedselverspilling te reduceren.”
In de begroting staat op blz. 124:
“We organiseren binnen Agrofood de aanbesteding ‘Duurzame menu’, waarin we sturen op verschuiving in de verhouding dierlijke en plantaardige eiwitten en voedselverspilling aanpakken in horeca, retail, zorg en catering.”
Hoe verhouden deze twee initiatieven zich tot elkaar, gezien de schijnbare gelijkenis? - In de begroting staat op blz. 35:
“We borgen de RES en de proces- en financiële participatie bij energieprojecten, waaronder het streven naar minimaal 50% lokaal eigendom, in ons eigen (ruimtelijk) beleid.”
Kunnen we binnenkort een voorstel van GS verwachten, met een voorkeursvariant, over hoe binnen de provinciale bevoegdheden het beste naar 50% lokaal eigendom (van hernieuwbare energiebronnen) kan worden gestreefd, zoals verzocht met het geamendeerde besluit Rapport draagvlak hernieuwbare energie Rekenkamer Oost-Nederland (PS2020-755)? - In de begroting staat op blz. 37:
“We ondersteunen bedrijven met meer dan € 1 miljoen aan energiekosten door middel van een no cure no pay instrument dat we aanbieden via OostNL. Die bedrijven kunnen aanspraak maken op een bijdrage in de kosten van een grondig energiebesparingsonderzoek, als de gevonden besparing achteraf minder blijkt te zijn dan een drempelwaarde.”
De provincie draagt dus enkel bij aan die onderzoeken die uitwijzen dat een gevonden besparingsmogelijkheid niet loont. Toch is het van groot belang om energie te besparen. Indien vanwege financiële overwegingen (de drempelwaarde) wordt besloten de gevonden besparingsmogelijkheid niet toe te passen, draagt de provincie dan alsnog bij aan de kosten van het onderzoek?
Gezien het al dan niet provinciaal bijdragen aan een grondig energiebesparingsonderzoek afhangt van een drempelwaarde; waar is de drempelwaarde op gebaseerd; gaat het dan om de terugverdientijd binnen vijf jaar (zoals bij de wettelijke energiebesparingsplicht voor bedrijven)? Zo nee, wat houdt de drempelwaarde dan in?
Hoe wordt rekening gehouden met stijgende energiekosten, waardoor drempelwaarden anders (kunnen) uitvallen omdat energiebesparingsmaatregelen dan meer financiële kosten besparen? - In de begroting staat op blz. 39:
“We doen ervaringen op met ‘carbon accounting’, het beprijzen van CO2-uitstoot en vastlegging van CO2 met een project op gebied van landbouw”.
Is er een pilot o.i.d.? Wat wordt er concreet onderzocht? Graag wat meer informatie over dit project/initiatief. - In de begroting staat op blz. 42:
“We houden in 2022 meer water vast dan in vorige jaren door te doen wat op korte termijn kan (Doen).”
Wat gaat er in 2022 concreet gedaan worden om meer water vast te houden? (Programmaplan 'Doen, delen, doordenken en doorpakken' (PS2020-747), genoemd op blz. 43, maakt dat niet duidelijker.) - In de begroting staat op blz. 46:
“Stimuleren vrijwillige maatregelen die leiden tot vermindering uitspoeling nitraat.”
Hoelang wordt al gewerkt aan verbetering van de waterkwaliteit ? Is het niet te laat voor vrijwillige maatregelen? Welke verbeteringen hebben vrijwillige maatregelen in afgelopen jaren al precies opgeleverd? - In de begroting staat op blz. 46:
“Een pilot naar kwaliteitsbaggeren in oppervlaktewateren. Onderzocht wordt of door middel van baggeren de nalevering van fosfaat uit de waterbodem (het slib) afneemt en hierdoor de algengroei afneemt.”
Wat gaat er met de bagger gebeuren? Wordt de bagger schoongemaakt? Wanneer wordt er gebaggerd? Kan het baggeren nadelen opleveren voor vissen, die zich eventueel in modder op de boden ophouden, of is er nog maar weinig leven, door het teveel aan stikstof? Is het niet beter om bronmaatregelen te nemen, om te voorkomen dat vervuilde bagger ontstaat? Is het technisch mogelijk de vervuiler te laten betalen voor het laten uitspoelen van te veel stikstof, om zo de projecten om nitraat te verminderen te kunnen bekostigen? - In de begroting staat op blz. 47 en 48:
“Waterschappen zijn bedreven in het uitvoeren van projecten in relatie met de fysieke leefomgeving; we hebben al meer dan 10 jaar positieve ervaring opgedaan met deze vorm van samenwerken.” en
“Wij stellen uw Staten voor om € 10 miljoen beschikbaar te stellen voor het aangaan van nieuwe SOK's met de waterschappen voor de periode van 6 jaar (2022-2027).”
€ 10 miljoen is een groot bedrag. Er wordt ook gewerkt aan het verminderen van droogte en stikstof zonder de waterschappen. Waarom wordt er een relatief groot bedrag samen met de waterschappen besteed? (De kaderstelling en controle door PS is dan moeilijker.) Kunnen de waterschappen hun eigen projecten niet beter uit hun eigen belastingopbrengsten bekostigen? - In de begroting staat op blz. 49:
“We stellen samen met onze regiopartners een hernieuwde Gebiedsagenda Cleantech op en maken een vernieuwde Uitvoerings- en investeringsprogramma. Daarin geven we aan wat de opgaven zijn voor de lange termijn (visie) als je kijkt naar brede welvaart, wie welke rol pakt en welke bijdrage wij daaraan willen/kunnen leveren.”
Welke opgaven voor de lange termijn worden hier bedoeld als geschreven wordt "als je kijkt naar brede welvaart"? Welke opgaven worden door GS gekoppeld aan brede welvaart? - In de begroting staat op blz. 67:
“Wij stellen uw Staten voor om de grondslag vast te stellen voor een subsidie aan Samenwerkende Gelderse Bibliotheken met een maximum van in totaal € 0,6 miljoen. De subsidie is bedoeld voor projecten die de bibliotheken in 2022 gaan uitvoeren in het kader van het voorkomen en tegengaan van laaggeletterdheid en het innoveren van de bibliotheeksector volgens de 4 pijlers als beschreven in het plan van aanpak laaggeletterdheid.”
Met welke indicatoren wordt in de geactualiseerde aanpak laaggeletterdheid de doeltreffend van de verleende subsidie gemeten? - In de begroting staat op blz. 73:
“Met de uitvoering van de Uitvoeringsagenda Gelderse Maatregelen Stikstof 2021-2025 (PS2021-555) investeren we samen met partners in het ontwikkelen van nieuwe emissiereducerende maatregelen in verschillende veehouderijsectoren in Gelderland en stimuleren we het investeren in bewezen technieken door veehouders. De focus is daarbij emissiereductie van stikstof uit de veehouderij, maar er is ook aandacht voor emissies van broeikasgassen en dierenwelzijn. We dragen zo bij aan het verlagen van de stikstofdepositie in Natura-2000 gebieden in Gelderland.”
Waaruit bestaat het ‘stimuleren’ van het investeren in bewezen technieken door veehouders?
Voor een veehouder zal de keus op het al dan niet investeren grotendeels afhangen van financiële effecten; is het de bedoeling dat de provincie de investeringen kostenneutraal voor de veehouder gaat maken?
Hoe moeten we dit zien in het licht van de recente uitspraken van rechtbanken (bijv. ECLI:NL:RBMNE:2021:4501) dat onvoldoende duidelijk is of emissiearme stallen wel werken?
In de begroting staat op blz. 119:
"Want het uiteindelijke doel is een gezond, veilig, schoon en welvarend Gelderland. Dit wordt ook wel brede welvaart genoemd." en op blz. 49/282 “Verbeteren of gelijk houden van de brede welvaart (economie, ecologie, sociaal)” en op blz. 356: "Ook kan in dit kader de intentieverklaring genoemd worden die we in juni 2021 met de Regio Achterhoek getekend hebben. In deze verklaring geven we aan de doelen van brede welvaart en Sustainable Development Goals (SDG's) aan elkaar te willen koppelen en deze onder andere toe te passen als meetinstrument."
Wat is de relatie tussen gezond/veilig/schoon/welvarend, economie/ecologie/sociaal en de Sustainable Development Goals? Waarom worden niet consequent dezelfde termen gebruikt?
In de begroting staat op blz. 129:
“Wij stellen uw Staten voor om € 5,0 miljoen beschikbaar te stellen voor extra maatregelen voor de verbetering van de verkeersveiligheid in Gelderland.”
Wat is het aandeel bomenkap binnen de extra maatregelen voor verkeersveiligheid? Gaarne een uitsplitsing.
In de begroting staan op blz. 318 geen lasten bij “vergroenen”. Waarom niet?
In de begroting staat op blz. 182:
“Om de kosten hiervan te kunnen dekken, leggen we een heffing op aan de exploitanten van de nog niet gesloten stortplaatsen.”
Leveren de heffingen genoeg geld op voor langdurige nazorg? Wat wordt gedaan om stortplaatsen te verminderen?
In de begroting staat op blz. 232:
“Uit het fonds worden de kosten betaald voor de nazorg van stortplaatsen en baggerspeciedepots. Het doel is te voorkomen dat deze stortplaatsen in de toekomst schade aan lucht, water of bodem veroorzaken.”
Als er toch schade ontstaat, hebben we dan genoeg aan het potje dat is opgebouwd? Moet er niet extra begroot worden/zijn de heffingen voldoende?
In de begroting staat op blz. 262:
“Betreft voor € 2,3 miljoen aan lasten voor het realiseren van human capita agenda’s in alle Gelderse regio's om de talentvraag en aanbod in de regio beter af te stemmen.”
Dit is veel geld. Wat wordt er concreet mee gedaan?
In de begroting staat op blz. 357:
“Toezeggingen Uitwerking Midterm review - Perspectiefnota 2022”
De toegezegde evaluatie van de klimaatparagraaf is niet vermeld. Wat is de stand van zaken hieromtrent; op welke termijn kunnen we hierover een Statenbrief verwachten?
In de begroting staat op blz. 358:
"Doel van de bijeenkomst is te verkennen of, en zo ja op welke manier, externe factoren (zoals bijvoorbeeld de pandemie, brede welvaart), recent opgedane ervaringen en de laatste ontwikkelingen en inzichten op het gebied van onderwijs en arbeidsmarkt, invloed hebben op ons huidige beleid."
Op pagina 49/54/119/282/356 wordt brede welvaart gezien als een doel of gezien in het licht van lange termijnopgaven. Op pagina 358 wordt brede welvaart echter genoemd als externe factor. Wat is het verschil tussen een externe factor, doel en opgave in het kader van brede welvaart?
In de najaarsnota komt het woord “lucht” of “luchtvaart” niet voor. Betekent dit dat de doelen op deze gebieden gehaald gaan worden?
Indiendatum:
4 okt. 2021
Antwoorddatum: 4 okt. 2021
Antwoord op vraag 1:
Het gaat inderdaad om hetzelfde project. Aanvankelijk hadden wij voor de projecttitel ‘Menu voor Morgen’ gekozen. Maar deze naam bleek al in gebruik voor een bestaand project in regio FoodValley. Daarom hebben we voor de aanbesteding gekozen voor een meer algemene titel ‘Duurzaam Menu’.
Antwoord 2:
U bent reeds op de hoogte gesteld hoe we het streven naar 50% lokaal eigendom gaan borgen in ons beleid. Zie 50 procent lokaal eigendom bij duurzame energieprojecten (PS2021-445). In de bijlage van deze Statenbrief vindt u overigens ook de informatie hoe dit nu al geregeld is in ons beleid.
Antwoord 3:
De drempelwaarde zal worden uitgedrukt in een percentage te besparen energie, te bereiken met conceptuele veranderingen in het proces die zich binnen een bepaalde tijd terugverdienen. Is er in die zin voldoende te besparen, dan draagt het bedrijf de kosten van het onderzoek zelf. Zo niet, dan verdelen we de kosten. Er wordt gerekend met de dan geldende of te verwachten energiekosten.
Antwoord 4:
Op dit moment zijn provincies zich aan het oriënteren of en hoe carbon accounting (het beprijzen van CO2-uitstoot en vastlegging) door provincies meegenomen kan worden in hun Klimaataanpak. De provincie Zuid-Holland heeft dat gedaan voor biobased bouwen. Wij gaan dat doen natuurinclusieve biologische landbouw, ook om te bekijken of we hiermee de business cases van boeren die hiertoe overgaan voor hen gunstig kunnen beïnvloeden.
Antwoord 5:
In het kader van de samenwerking tussen diverse partijen in de aanpak ‘droogte’ Achterhoek zijn er meerdere activiteiten die de komende tijd voortgezet en versterkt worden. Als eerste voert Waterschap Rijn & IJssel met het project ‘Elke druppel de grond in’ gesprekken met grondeigenaren (met name agrariërs) over concrete maatregelen als de aanleg van stuwen om
water beter vast te houden in de haarvaten van het watersysteem. Er loopt besluitvorming bij het waterschap om dit de komende jaren door te zetten en uit te breiden. De actuele situatie van deze maatregelen is te vinden op de website van het waterschap ‘weet van water’. Ook wordt extra water naar de intrekgebieden gebracht i.s.m. partner Vitens. En met
natuurorganisaties wordt gekeken hoe in de natuurgebieden extra water vastgehouden kan worden. Daarnaast is er inzet in waterbergingsgebieden en beekoverstromingsgebieden en peilverhoging in zandputten. Het waterschap zet verder alles op alles om de eigen infrastructuur optimaal in te zetten om water optimaal vast te houden. In de winter worden de
stuwen op het (hogere) zomerpeil gehouden.
Ten tweede werken land- en tuinbouworganisaties samen met ondernemers aan het opstellen van watermanagementplannen voor deze agrariërs, om meer water vast te houden. Ook in 2022 worden meer plannen uitgewerkt en in uitvoering gebracht. Ook staan er diverse projecten bij de Innovatie coöperatie De Marke op het programma, gericht op verbetering bodemkwaliteit en sponswerking van de bodem.
Ten derde zijn er diverse acties, zoals de toepassing van vloeivelden met extra water in en om Hengelo (Gld) bij ’t Klooster en vinden uitvoering van gebiedsinrichtingen plaats zoals in en om Vorden en Borculo, in de Landgoederenzone Baakse Beek.
Tot slot stimuleren we als provincie – onder meer via subsidies - het verhogen van het vasthoudend vermogen van grond zodat er meer water wordt vastgehouden en de sponsvorming groter wordt. Bodemverbetering gebiedsbreed maar vooral bij akkerbouw draagt bij aan water-vasthoudend vermogen.
Naast deze acties werken partijen in het kader van de aanpak ‘droogte’ Achterhoek samen aan een beter structureel eindbeeld van hoe het gebied als geheel op middellange en lange termijn beter met extreme weersomstandigheden kan omgaan en wat dit aan maatregelen en aanpassing van ruimtelijk gebruik vraagt. Er zal met meer structurele droogte en piekbuien rekening moeten worden gehouden en beter mee om moeten worden gegaan, zoals ook de 2021 uitgevoerde studie door H+N+S op initiatief van de samenwerkende partijen heeft aangetoond. De concrete betekenis ervan wordt in 2022 nog concreter in beeld gebracht.
Antwoord 6:
In 2017 is een bestuursovereenkomst getekend met het Rijk, LTO, VEWIN en provincies met als doel om in 34 grondwaterbeschermingsgebieden de nitraatbelasting op vrijwillige basis te verminderen. Van de 34 liggen vier gebieden in Gelderland. Na een periode van voorbereiding startte de uitvoering van de eerste maatregelen in de vier Gelderse
grondwaterbeschermingsgebieden in 2020.
Vrijwillige maatregelen ondersteunen het verplichte spoor van de mestwetgeving. Als de vrijwillige maatregelen voldoende effectief zijn, dan zijn meer verplichtende maatregelen niet nodig. In drie grondwaterbeschermingsgebieden bleek de nitraatconcentratie (gebiedsgemiddeld) in 2021 onder de norm van 50 mg/l. In het vierde grondwaterbeschermingsgebied is de verwachting dat tijdens de looptijd van het 7e Nitraatactieprogramma (2022-2025) ook gaat lukken.
Het gebiedsgemiddelde is afhankelijk van meerdere factoren, waaronder, naast de mestgift, ook het klimaat en grondgebruik. Daarom is het effect van de uitgevoerde maatregelen op het gebiedsgemiddelde niet goed aan te geven. De meeste vrijwillige maatregelen zullen bovendien nog uitgevoerd gaan worden, want gedragsverandering kost tijd.
Antwoord 7:
Voordat er gebaggerd wordt moet onderzoek worden gedaan naar de kwaliteit van de bagger. Aan de hand van de uitkomsten van dat onderzoek wordt bepaald wanneer het best kan worden gebaggerd en waar de bagger kan worden afgezet.
Schade aan waterfauna kan plaatsvinden. Bij onderhoud en baggerwerkzaamheden moet het waterschap zich houden aan het protocol van 2015 voor de bescherming van waterfauna tijdens baggeren.
Ja, bronmaatregelen zijn op zich beter maar dat duurt wel veel langer voordat ze effect opleveren. In de tussentijd willen we onderzoeken of deze maatregel een optie kan zijn voor overbrugging.
Er zijn drie grote bronnen of “vervuilers” voor stikstof in het oppervlaktewater, namelijk de landbouw, de rioolwaterzuiveringen en, in het grensgebied, Duitsland. Voor het grondwater is vooral de landbouw van belang. In principe houdt de landbouw zich aan de nitraatnormen van de mestwetgeving. Eventuele emissiebeperkende maatregelen worden op vrijwillige basis uitgevoerd. In dat geval investeren bedrijven uit eigen middelen. Ook als er subsidie mogelijk is, betalen bedrijven nog steeds een aanzienlijk deel zelf. Het zal niet goed mogelijk zijn om bedrijven te dwingen om, conform het principe ‘de vervuiler betaalt’, meer te doen of te betalen. Het gaat in dat geval immers om bovenwettelijke prestaties. Bedrijven zouden dan meer moeten doen dan waartoe ze op grond van de mestwetgeving verplicht zijn.
Antwoord 8:
In de SOK’s worden afspraken gemaakt over projecten die wederzijdse doelen dienen, zoals aanpak droogte, stikstof, behoud en herstel van natuur en vergroten biodiversiteit, en die daarom door beide partijen gefinancierd worden. De € 10 miljoen wordt ingezet als provinciale aandeel in de gezamenlijke financiering van de projecten die onderdeel zijn van de
nieuwe SOK's met de waterschappen voor de periode van 6 jaar (2022-2027). Eigen projecten van de waterschappen waarmee geen provinciale doelen worden gerealiseerd komen niet in aanmerking voor financiering via de SOK’s.
Antwoord 9:
Dit is een vraag aan GS, deze kunt u stellen bij de oordeelsvorming.
Antwoord 10:
De bibliotheken monitoren de kwantitatieve gegevens over het bereik van de doelgroep en hun deelnamen aan activiteiten die met deze subsidie worden ondersteund. De Samenwerkende Gelderse Bibliotheken leveren een verantwoording over de resultaten van de projecten met deze subsidie. De gegevens over het bereik van de doelgroep zijn een onderdeel van de verantwoording van de subsidie.
Antwoord op vraag 11:
De provincie heeft geen uitgewerkte doelstellingen op het gebied van luchtvaart; vanuit onze verantwoordelijkheid voor onze woon- en leefomgeving en natuur leveren wij inbreng aan landelijke ontwikkelingen zoals de Luchtruimherziening, Lelystad Airport en de Luchtvaartnota. Daarnaast wegen wij de belangen van de woon- en leefomgeving en de natuur mee bij de uitvoering van onze eigen luchtvaarttaken.
Interessant voor jou
Mondelinge vragen bedrijventerrein in plaats van Ecologische Verbindingszone bij Winterswijk
Lees verderSchriftelijke vragen Lichtvervuiling – Elke nacht ‘Nacht van de Nacht’
Lees verder