Schrif­te­lijke vragen Licht­ver­vuiling – Elke nacht ‘Nacht van de Nacht’


Indiendatum: 8 okt. 2021

De provincie Gelderland doet dit jaar weer mee aan ‘Nacht van de Nacht’. Net als vorig jaar blijven de lampen van het provinciehuis uit, met uitzondering van de verlichting noodzakelijk voor de beveiliging.

Minder verlichting in de nacht is een goede zaak, o.m. in het belang van energiebesparing (voor CO2-reductie) en in het belang van in het wild levende dieren. Lichtvervuiling heeft in de nacht een negatief effect op de oriëntatie van vogels en dat lijkt ook het geval te zijn voor hun voortplantingssucces. Mens en dier hebben het natuurlijk ritme van de nacht nodig om uit te rusten, voor hun gezondheid en voor een sterke weerstand.

De voordelen om de verlichting niet aan te doen werken natuurlijk niet alleen tijdens die ene Nacht van de Nacht per jaar. Sterker nog: hoe vaker we besluiten om de verlichting niet aan te doen, hoe groter het positieve effect voor klimaat en natuur.

In het kader van de naderende Nacht van de Nacht op 30 oktober 2021 stellen wij uw college graag de volgende vragen:

  1. Hoeveel minder energie wordt er tijdens de Nacht van de Nacht in het provinciehuis verbruikt dan tijdens andere nachten?

  2. Bent u bereid om de mate van verlichting in en rond gebouwen van de provincie tijdens de Nacht van de Nacht standaard te maken voor élke nacht? Zo nee, waarom niet?

  3. Indien ‘nee’ op voorgaande vraag: welke afweging heeft uw college gemaakt om wel de verlichting te minimaliseren tijdens de Nacht van de Nacht, maar niet tijdens de 364 andere nachten per jaar?

    Als redenen voor het ’s nachts aanhouden van verlichting worden snel inbraak- en vandalismepreventie genoemd. Constant brandende verlichting draagt hier echter juist niet aan bij. Verlichting die enkel gaat branden door een bewegingssensor is qua veiligheid effectiever. Desalniettemin laat een aanzienlijk deel van de bedrijven ’s nachts onnodig licht branden.

  4. Maakt het niet aandoen van de verlichting (al dan niet met omschakeling naar bewegingssensoren) in en rond bedrijfspanden een deel uit van de provinciale inzet op het verduurzamen van Gelderse bedrijven? Zo ja, wat levert deze inzet op? Zo nee, waarom niet?

    Momenteel wordt alle openbare verlichting langs provinciale wegen voorzien van LED-verlichting. Dat draagt bij aan energiebesparing. Echter kan met dynamische straatverlichting in combinatie met de ruim 20.000 lantaarnpalen langs de Gelderse provinciale wegen nog meer energie worden bespaard.[6] Lichten branden dan enkel op ‘normaal’ niveau zodra een weggebruiker passeert. De rest van de avond en nacht branden ze, zonder in te leveren op verkeersveiligheid, op maar 20% van het normale niveau.

  5. Bent u bereid om (een deel van) de verlichting langs de provinciale wegen, die ’s avonds en ’s nachts weinig worden gebruikt, dynamisch te maken? Zo nee, waarom niet?

  6. Welke inzet – gericht op de openbare ruimte, op burgers en op bedrijven – pleegt de provincie verder om nachtelijke verlichting in Gelderland te minimaliseren?


Lester van der Pluijm
Partij voor de Dieren

Indiendatum: 8 okt. 2021
Antwoorddatum: 23 nov. 2021

Vraag 1:
Hoeveel minder energie wordt er tijdens de Nacht van de Nacht in het provinciehuis verbruikt dan tijdens andere nachten?

Antwoord:
Dat kunnen we niet precies zeggen. De betreffende verlichting is niet specifiek voorzien van aparte electrameters. Het zal niet veel zijn omdat de verlichting ’s nachts al erg spaarzaam is.

Vraag 2:
Bent u bereid om de mate van verlichting in en rond gebouwen van de provincie tijdens de Nacht van de Nacht standaard te maken voor élke nacht? Zo nee, waarom niet?

Antwoord:
Ja, daar zijn wij zeker toe bereid. Wel willen we in de afweging het veiligheidsgevoel rondom het Huis der Provincie betrekken en hierover afstemmen met de gemeente Arnhem.

Vraag 3:
Indien ‘nee’ op voorgaande vraag: welke afweging heeft uw college gemaakt om wel de verlichting te minimaliseren tijdens de Nacht van de Nacht, maar niet tijdens de 364 andere nachten per jaar?

Antwoord:
niet van toepassing

Vraag 4:
Maakt het niet aandoen van de verlichting (al dan niet met omschakeling naar bewegingssensoren) in en rond bedrijfspanden een deel uit van de provinciale inzet op het verduurzamen van Gelderse bedrijven? Zo ja, wat levert deze inzet op? Zo nee, waarom niet?

Antwoord:
Het verduurzamen van de eigen bedrijfsvoering is belegd bij Code Groen. De bijdrage daaraan van het uitschakelen van de verlichting op het totaal is relatief klein. Maar we gaan onderzoeken of we ook deze stap kunnen zetten. Zoals gezegd, willen we in de afweging ook het veiligheidsgevoel rondom het Huis der Provincie betrekken en hierover afstemmen met de gemeente Arnhem. Daarnaast stimuleren wij bedrijven om met energiebesparing aan de slag te gaan. Via een gesubsidieerde energiescan krijgen bedrijven inzicht welke energiebesparende maatregelen een bedrijf kan nemen en of er mogelijkheden zijn om de dan nog benodigde energie duurzaam op te wekken. Het omzetten naar LED-verlichting en het toepassen van lichtsensoren zijn efficiënte en doeltreffende, besparende maatregelen en dragen ook bij aan het beperken van nachtverlichting.

Vraag 5:
Bent u bereid om (een deel van) de verlichting langs de provinciale wegen, die ’s avonds en ’s nachts weinig worden gebruikt, dynamisch te maken? Zo nee, waarom niet?

Antwoord:
Ons beleid is om geen verlichting langs provinciale wegen en fietspaden te plaatsen, tenzij er goede redenen zijn om dit wel te doen. Daarnaast wordt de verlichting standaard gedimd buiten de spits en in de rustige nachtelijke uren. De belangrijkste redenen om verlichting te plaatsen is vanwege verkeersveiligheid en sociale veiligheid. Dat is dus al een terughoudend beleid waarmee we bijdragen aan onze duurzaamheidsdoelen. De helft van de verlichting heeft ledlampen. Opzet is dat dat vóór 1 januari 2023 overal is. Dynamische verlichting is overwogen, maar vanwege hoge investerings-, beheer- en exploitatiekosten is het niet verantwoord om deze (meer kwetsbare en storingsgevoelige) dynamische verlichting op dit moment toe te passen.

Vraag 6:
Welke inzet – gericht op de openbare ruimte, op burgers en op bedrijven – pleegt de provincie verder om nachtelijke verlichting in Gelderland te minimaliseren?

Antwoord:
Naast de in antwoord 4 genoemde, gesubsidieerde energiescan, loopt er op dit moment geen provinciaal programma dat zich richt op het doel van minimaliseren van nachtelijke verlichting.


Gedeputeerde Staten van Gelderland
John Berends - Commissaris van de Koning
Miriam Nienhuis-van Doremaele - Secretaris