Schrif­te­lijke vragen over natuur­be­graaf­plaatsen op ecoducten

Indiendatum: 19 jan. 2021

Op en rond veel van de ecoducten in Gelderland staat de provincie het aanleggen van een natuurbegraafplaats toe. Zie de afbeeldingen op de website van de provincie.

In de laatste wijziging van de omgevingsverordening wil de provincie ook toestaan dat er een hek om zo’n natuurbegraafplaats gezet wordt. De ecoducten zouden dan natuurlijk onbruikbaar worden.

Ongetwijfeld zal de provincie beweren dat geen enkele ondernemer een natuurbegraafplaats bovenop een ecoduct begint, en dat er dan eerst ook nog allerlei onderzoeken moeten plaatsvinden. Ondernemers doen echter wel meer bijzondere dingen, en we hebben gezien dat die onderzoeken niet zoveel voorstellen.

Dat de provincie op veel van de ecoducten een verkenningsgebied voor natuurbegraven heeft getekend, laat in ieder geval weer zien dat de provincie met van alles rekening houdt, behalve met de dieren in de natuur, en hun leefgebieden, en de verbindingen daartussen.

Als de provincie al eens rekening houdt met dieren, dan is dat vaak niet in het belang van de dieren. De provincie wil de hekken rond natuurbegraafplaatsen gaan toestaan, voor het geval dat wilde dieren er eens zouden willen gaan graven.

In de Statenvergadering van 19 december 2018 heeft de gedeputeerde ons er echter meerdere keren van verzekerd dat de provincie geen toestemming zou geven voor hekken en rasters in de natuur rond natuurbegraafplaatsen.

In het woordelijk verslag staat:

“Zoals we in de commissie ook al hebben besproken, natuurbegraafplaatsen mogen niet bebouwd worden. Dat betekent: er mogen ook geen hekken op. Want de grond mag niet beroerd worden en we mogen geen gebouwen plaatsen. Dus wij geven hiermee met dit verhaal in de omgevingsvisie geven wij instructies aan alle gemeenten hoe zei hun bestemmingsplannen rondom natuurbegraafplaatsen moeten inrichten. En in die bestemmingsplannen moet staan: bebouwing is verboden, bebouwing is niet mogelijk en hekken en rasters zijn daarmee ook niet mogelijk. Vervolgens hebben we een traject van vergunningen. Daar hebben we ook nog een rol in als Provincie, dus onze eerste rol is een instructie geven aan gemeenten, en dat doet u hierin. En die instructie is duidelijk. Hekken, rasters, gebouwen, het mag allemaal niet op natuurbegraafplaatsen. En in tweede instantie komt bij ons ook een aanvraag voor de vergunningen en dan kunnen wij ook kijken of de grond niet beroerd wordt. Dus dan hebben we nog een toets.”

“Wij verbieden in onze verordening en nou, ik ga het niet nog een derde keer zeggen. Want ik heb net heel nadrukkelijk gezegd: het mag niet van ons. Wat landelijk vergunningsvrij mag, kan ik niet veranderen. Dat is een hogere regel. Maar wij geven aan aan iedereen die een natuurbegraafplaats wil beginnen: je mag niet bouwen en je mag geen hekken en rasters zetten.”

“En u wilt van ons de optimale garantie dat wij geen hekken, geen rasters, geen gebouwen zullen toestaan in de natuur, want daar gaat het om. Ook niet als er een natuurbegraafplaats komt. En daarop is het antwoord: ja. Dat staan wij niet toe.”

Zelden was een gedeputeerde zo duidelijk in een vergadering als over het niet toestaan van hekken en rasters rond natuurbegraafplaatsen.

Voor meerdere partijen was dat een belangrijke voorwaarde om in te kunnen stemmen met het plan. (Partij voor de Dieren, GroenLinks en PVV hebben niet ingestemd met het plan.)

Wie schetst onze verbazing toen we zagen dat in de eerstvolgende wijziging van de omgevingsverordening tekst is opgenomen om rasters rond natuurbegraafplaatsen wel mogelijk te maken:

“Er worden op de begraafplaats geen nieuwe gebouwen of bouwwerken opgericht, met uitzondering van een zwijnwerende voorziening van maximaal 1.20 meter hoog;”

Het lijkt erop dat de gedeputeerde gebruik heeft gemaakt van een salamitactiek om omrasterde begraafplaatsen in de natuur mogelijk te maken.

In de reactienota schrijft de provincie:

“In het Gelders natuurnetwerk (GNN) is natuurbegraven alleen toegestaan op zorgvuldig geselecteerde locaties. Deze zijn op de kaarten 'Verkenningsgebied voorwaarden natuurbegraven Gelders natuurnetwerk' en 'Verkenningsgebied bijzondere voorwaarden natuurbegraven Gelders natuurnetwerk' aangegeven. In deze actualisatieronde zijn de verkenningsgebieden verkleind. Delen waar bijvoorbeeld de grondwaterstanden te hoog zijn hebben we uit de begrenzing gehaald.”

Als boven op een ecoduct een omrasterde begraafplaats kan worden gemaakt, hoe zorgvuldig is die selectie dan geweest...

Onze fractie heeft al meermalen gevraagd om een kaart van leefgebieden van de grotere dieren in Gelderland en de verbindingen daartussen en naar leefgebieden buiten Gelderland. Als de provincie zo’n kaart had gehad, dan had ze die leefgebieden en verbindingen buiten de verkenningsgebieden voor natuurbegraven kunnen houden.

In 2013 vroegen we om zo’n kaart in de vorm van een “wildrouteplanner”. Een routeplanner voor het wild, om tussen alle obstakels door een weg van A naar B te kunnen zoeken. Toen de provincie niet mee wilde werken, hebben we er zelf een gemaakt door boswachters te interviewen. Zie afbeelding 9 op de provinciewebsite. Inmiddels zijn de gegevens erin achterhaald.

Grote leefgebieden en goede verbindingen daartussen, en met leefgebieden buiten Gelderland zijn van belang om inteelt te voorkomen.

Zeker nu er grotere groepen wolven op de Veluwe voorkomen is het belangrijk dat de verbindingen goed werken en voldoende breed zijn.

Bij ecoduct Hoog Buurlo is te zien dat de provincie in een smalle strook van nog geen honderd meter breed en bijna een kilometer lang de mogelijkheid voor natuurbegraafplaatsen met rasters verwijderd heeft. Dit is volstrekt onvoldoende. Als een wolvenfamilie zich rond een ecoduct gaat ophouden, moeten herten en wilde zwijnen niet gehinderd worden door rasters van natuurbegraafplaatsen of andere zaken in de ruime omgeving van een ecoduct.

De gemeente Barneveld vraagt om een raster dat niet alleen wilde zwijnen maar ook dassen tegenhoudt. Wat als straks blijkt dat de wolven op de Veluwe met gemak over een hek van 120 cm springen, en natuurbegraafplaatsen bezoeken? In Schotland is al ervaring met gravende wolven (maar misschien is dat vanwege de ondiepe rotsige bodem).

De reden om rasters toe te staan is “Deze hekken mogen geplaatst worden om te voorkomen dat zwijnen gaan wroeten binnen het terrein van de natuurbegraafplaats.” Volgens berichten uit Duitsland wroeten wilde zwijnen echter slechts in de bovenste laag, en graven ze niet dieper.

1. Heeft u een kaart met voldoende detail van de leefgebieden van de grotere dieren in Gelderland, en de verbindingen daartussen, en naar leefgebieden buiten Gelderland?
   
   Zo nee, bent u nu bereid zo snel mogelijk zo’n kaart te laten maken?
   
   Zo ja, waarom zijn de leefgebieden, ecoducten en andere verbindingen dan niet buiten de verkenningsgebieden natuurbegraafplaatsen gelaten?
   
   
2. Heeft u onderzoek gedaan naar de ecologische gevolgen van het verkleinen van het leefgebied en de verbindingen tussen leefgebieden van grote zoogdieren, door het toestaan van omheinde natuurbegraafplaatsen?
   
   Zo nee, bent u bereid zo snel mogelijk zo’n onderzoek te laten doen?
   
   Zo ja, kunt u dit onderzoek openbaar maken?
   
   
3. Wat is de invloed van de wolven op het gebruik van de verbindingen tussen de leefgebieden door andere grote zoogdieren ? Zijn alle verbindingen straks voldoende breed?
   
   

Luuk van der Veer
Lid Provinciale Staten van Gelderland
Partij voor de Dieren