Schrif­te­lijke vragen Afschieten jonge wolf na aanrijding A12 bij Zevenaar

Indiendatum: 14 apr. 2023
Antwoorddatum: 16 mei 2023

In de ochtend van 13 april 2023 heeft een faunabeheerder van Stichting Wildaanrijdingen Nederland (SWN) een jonge wolf afgeschoten nadat de wolf was aangereden op de A12 bij Zevenaar. Nog diezelfde dag heeft een woordvoerder van SWN, Gijs van Aardenne, een mondelinge verklaring over het voorval afgegeven aan Omroep Gelderland.[1] Op de website van de provincie is een kort nieuwsbericht geplaatst over het afschieten van de aangereden wolf.[2]

Volgens de verklaring van SWN was de wolf „dermate ernstig verwond” dat de wolf uit zijn lijden moest worden verlost „in het kader van openbare orde/veiligheid”. Volgens SWN was er een „risico” dat de gewonde wolf „agressief gedrag” kon vertonen en zover wilde men het niet laten komen. De wolf heeft na de aanrijding nog „2,5 à 3 kilometer” gelopen. SWN heeft de wolf uiteindelijk in de weilanden bij Zevenaar/Duiven aangetroffen en de wolf „in overleg met de politie” afgeschoten. Vervolgens is de dode jonge wolf overgebracht naar het Dutch Wildlife Health Centre (DWHC) van de Universiteit Wageningen voor verder onderzoek.

Vraag 1: Bevestigt u bovenstaande informatie?

Antwoord: Ja.

Vraag 2: Klopt het dat het college van GS opdracht heeft gegeven tot het afschieten van de wolf?

Antwoord: Nee dat klopt niet.

Vraag 3: Klopt het dat de politie verlof heeft verleend voor het afschieten van de wolf?

Antwoord: Ja, uit de terugkoppeling van SWN blijkt dat de politie hiertoe opdracht gaf.

Vraag 4: Wat bedoelt SWN volgens u met de verklaring dat de wolf uit zijn lijden moest worden verlost „in het kader van openbare orde/veiligheid”?

Antwoord: Het is niet aan ons om een nadere duiding te geven aan deze toelichting door SWN.

Vraag 5: Wat was volgens u de hoofdreden dat de wolf moest worden afgeschoten?

Antwoord: Zie het antwoord op vraag 4.

Vraag 6: Vindt u het aannemelijk dat een schuw en zwaar gewond dier uit eigen beweging agressief mensen gaat benaderen? Zo ja, waarom? Zo nee, waarom is de wolf dan toch afgeschoten?

Antwoord: Of het aannemelijk is moet per geval worden beoordeeld met kennis van de situatie ter plaatse, wij kunnen dat dus niet bepalen.

Vraag 7: Hoe en door wie is vastgesteld dat de wolf „dermate ernstig verwond” was dat hij uit zijn lijden moest worden verlost en moest worden afgeschoten?

Antwoord: Zoals blijkt uit de door u aangehaalde verklaring is dit oordeel geveld door of namens SWN.

Vraag 8: Tot op hoeveel meter afstand hebben de faunabeheerder en de politie de wolf kunnen benaderen om zijn toestand te beoordelen?

Antwoord: Het is ons niet bekend wat de minimale afstand is geweest, uit informatie van SWN leiden wij af dat het afschot op een afstand van 118 meter heeft plaatsgevonden.

Vraag 9: Hoe verklaart u dat de wolf ernstig verwond was, maar na de aanrijding nog 2,5 à 3 kilometer heeft gelopen?

Antwoord: Inmiddels zijn de resultaten van de sectie op de wolf bekend en is daarover door de onderzoeker via de media gecommuniceerd. Het dier bleek in ieder geval een gebroken poot en een gebroken bekken te hebben. SWN legt in een terugkoppeling aan ons een verband met een gebrek aan dekking of rustplekken in het gebied en het opgejaagd zijn door omstanders.

Vraag 10: Was er bij het afschieten van de wolf een dierenarts aanwezig om de toestand van de wolf te beoordelen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord: Nee, zie verder ons antwoord bij vraag 17.

Vraag 11: Klopt het dat de wolf slechts een gebroken poot had en de wolf dus van zijn verwondingen had kunnen genezen? Zo ja, waarom is de wolf dan toch afgeschoten?

Antwoord: Nee, zie ons antwoord bij vraag 9.

Vraag 12: Waarom is er niet gekozen voor minder ingrijpend handelen, zoals het verdoven en verzorgen van de wolf?

Antwoord: Dat is ter beoordeling van de afhandelaren ter plaatse. Zie het antwoord op vraag 4-7.

Vraag 13: Waarom mogen dierenambulances geen eerste hulp bij wolfaanrijdingen verlenen?

Antwoord: Dierenambulances kunnen in opdracht van een ontheffinghouder een rol spelen bij het transporteren van wolven. Bijvoorbeeld op 17 april jl. in Doetinchem is op verzoek van de politie een dierenarts en dierenopvang betrokken bij het verdoven en onderzoeken van een uitgeputte wolf. In die gevallen kan de dierenambulance dus een rol hebben.

Vraag 14: Klopt het dat er volgens het Interprovinciaal Wolvenplan een opvanglocatie beschikbaar dient te zijn voor het opvangen van wolven die na een aanrijding gewond zijn geraakt? Zo ja, waarom is een dergelijke opvang er dan nog niet?

Antwoord: Ja, een dergelijke opvang is gewenst maar voor zover wij weten is in Nederland geen opvang aanwezig die specifiek is toegerust voor het volwaardig revalideren van gewonde wolven. Dit is afhankelijk van maatschappelijke initiatieven en bijdragen aangezien wij het niet als onze taak zien en er ook geen middelen voor beschikbaar hebben. Zie daarvoor ons antwoord op Statenvragen met kenmerk PS2021-693 over biodiversiteit en wildopvang. Opvanglocaties moeten dus zelf de opvang bekostigen en maken daarbij zelf een afweging op welk moment en onder welke voorwaarden dit gerealiseerd kan worden.

Vraag 15: Is overwogen om de gewonde wolf naar een opvanglocatie in Duitsland te brengen? Zo niet, waarom niet?

Antwoord: Dat weten wij niet, we zijn geïnformeerd over de afhandeling maar niet verantwoordelijk voor de besluitvorming in dit specifieke geval.

Vraag 16: Welk protocol wordt gevolgd voor de behandeling van wolven die gewond zijn geraakt na een aanrijding en waar kunnen we dat protocol vinden?

Antwoord: Dat zijn de Interventierichtlijnen bij het Interprovinciaal Wolvenplan van 13 april 2023 (interventierichtlijnen) die te vinden is op onze website interprovinciaal-wolvenplan-addendum2023-interventierichtlijnen.pdf (ipo.nl) Zie tevens het SWN protocol waarnaar u verwijst in uw volgende vraag.

Vraag 17: Bent u het met de Partij voor de Dieren eens dat de Werkwijzer van SWN4 , het Interprovinciaal Wolvenplan en de instructie van BIJ125 tegenstrijdige informatie bevatten over wat te doen in het geval van wolven die gewond zijn geraakt na een aanrijding? En zo ja, heeft u plannen voor eenduidige instructies?

Antwoord: Nee, wij constateren geen wezenlijk verschil. In de interventierichtlijnen onderkennen wij dat een gewonde maar nog levende wolf met beperkte ingrepen misschien weer terug kan worden geplaatst in de natuur. Een deskundige, bijvoorbeeld een dierenarts moet die afweging maken. In de meeste gevallen zal dat echter niet mogelijk of niet verantwoord zijn en moet de wolf worden geëuthanaseerd. Wij achten SWN en de aan haar verbonden afhandelaren deskundig om een dergelijk oordeel te vellen aangezien zij veel ervaring hebben met aangereden dieren. Of SWN in een specifiek geval een nader oordeel van een gespecialiseerde dierenarts kan betrekken laten we aan haar beoordeling.

Vraag 18: Waarom moeten burgers die een gewonde wolf aantreffen een dierenarts raadplegen en faunabeheerders van SWN niet?

Antwoord: Burgers die een gewonde wolf aantreffen adviseren wij de politie te bellen. De politie kan vervolgens beslissen welke vervolgstappen passend zijn. Zie verder het antwoord op vraag 17.

Vraag 19: Over welke kwalificaties beschikken faunabeheerders van SWN om de gezondheidstoestand van wolven te kunnen beoordelen?

Antwoord: Deze afhandelaren beschikken over de voor een jachtakte benodigde algemene kennis over in het wild levende dieren. Bovendien heeft SWN en de aan haar verbonden afhandelaren veel ervaring met het onder praktijkomstandigheden beoordelen van door het verkeer gewonde dieren.

Vraag 20: Vindt u dat de provincie genoeg doet om de natuur te verbinden zodat aanrijdingen met wolven en ander groot wild kunnen worden voorkomen? Zo ja, waaruit blijkt dat?

Antwoord: Ja, op belangrijke plekken op onze provinciale wegen hebben wij faunavoorzieningen getroffen. Uit het mede in onze opdracht uitgevoerde onderzoek Rapport-FactFinding-study-De-wolf-terug-inNederland-door-WENR_2021.pdf (bij12.nl) blijkt dat wolven goed in staat zijn om verschillende infrastructurele barrières te passeren. Zie verder onze antwoorden op schriftelijke Statenvragen met kenmerk PS2021-205 over Vergroot veiligheid voor mens en dier op N-wegen in het Veluwegebied.

Vraag 21: Zijn er in Gelderland voldoende faunapassages met het oog op het toenemende aantal (zwervende) wolven in Nederland? En zo niet, waarom niet?

Antwoord: Zie ons antwoord op vraag 20.

Vraag 22: Is er op de plaats waar de wolf is aangereden voldoende gelegenheid voor wolven om veilig over te steken? Zo niet, waarom niet?

Antwoord: Dat kunnen wij niet beoordelen. De A12 is in beheer bij Rijkswaterstaat.

Vraag 23: Wat zou de provincie met het oog op het toenemende aantal zwervende wolven tussen Gelderland en Duitsland nog meer kunnen doen om aanrijdingen met wolven op de A12 tussen Arnhem en Duitsland te voorkomen?

Antwoord: Zwervende wolven kunnen overal in Gelderland rondlopen en passeren daarbij zeer regelmatig drukke wegen, waterwegen en spoorwegen. Wij zien daarom geen aanleiding om specifiek hier nadere maatregelen te treffen. Zie verder ons antwoord op vraag 20.