Schrif­te­lijke vragen Endurance WK en EK Ermelo

Indiendatum: 22 okt. 2021
Antwoorddatum: 23 nov. 2021

1.
Heeft de provincie inderdaad deze wedstrijden gesubsidieerd? Zo ja, is het voor subsidie vereiste aantal bezoekers dan wel gehaald?

Antwoord:
Ja. Het aantal bezoekers en deelnemers van het EK en WK was rond de 11.000, daarmee voldeed het ruimschoots aan ons subsidiecriterium van 7.500 deelnemers en bezoekers. 2. Hoe vindt u het dat zes van de deelnemende paarden met een severe injury zijn uitgevallen bij de twee wedstrijden die door de provincie gesponsord zijn?

2.
Hoe vindt u het dat zes van de deelnemende paarden met een severe injury zijn uitgevallen bij de twee wedstrijden die door de provincie gesponsord zijn?

Antwoord:
Dit evenement is niet door ons gesponsord maar gesubsidieerd. Dat betekent dat wij bij de beoordeling van de aanvraag kijken of het voldoet aan de criteria zoals deze zijn gesteld in onze subsidieregeling Regels Ruimte voor Gelderland, paragraaf 6.25 Sportevenementen. Dit evenement voldeed aan deze criteria.

3.
In de summiere verslagen staat helaas niets over de toestand van de uitgevallen paarden. Kunt u nagaan of de 6 paarden die met een severe injury zijn uitgevallen nog in leven zijn, en hoe het met ze is gesteld?

Antwoord:
Navraag bij de Koninklijke Nederlandse Hippische Sportbond (KNHS) gaf het volgende antwoord: “De Fédération Equestre Internationale (FEI) wil meer inzicht hebben in de redenen waarom paarden uitvallen tijdens de endurance. Hiervoor zijn deze definities in de reglementen aangepast in januari 2021. Binnen de FEI is het op dit moment nog niet helemaal duidelijk wat er precies qua veterinaire aandoeningen onder valt. De beslissing of iets een ‘severe injury’ is wordt genomen door de president van de treatment committee, de president van de veterinary committee.en de foreign veterinary delegate. In totaal hebben zes paarden de diagnose ‘severe injury’ gekregen. Twee hiervan zijn in de universiteitskliniek in Utrecht geweest. De andere vier paarden zijn door de FEI dierenartsen op het wedstrijdterrein behandeld en er was geen reden om deze door te sturen naar de kliniek. Alle paarden zijn zonder problemen weer naar huis gereisd. De paarden worden alleen voor transport ‘vrijgegeven’ als ze fit zijn om te reizen.”

4.
Zes van 129 deelnemende paarden die met een “severe injury” uitvallen, zou bij voetbal betekenen dat er bij iedere wedstrijd iemand met een brancard van het veld wordt gedragen. Zouden we dat accepteren?

Antwoord:
Deze vergelijking gaat niet op. Het uitvallen met een “severe injury” moet worden gezien als een preventieve maatregel. In vergelijking met voetbal zou dat betekenen dat een speler preventief van het veld gehaald zou worden als deze een mogelijk risico op blessures zou hebben. De KNHS schrijft hierover: “Binnen de paarden sport staat het paardenwelzijn altijd voorop. De hele organisatie van de endurance is erop ingericht om als er maar enige twijfel is over een paard, deze uit de wedstrijd wordt genomen. Binnen de endurance en de paardensport breed wordt dus preventief voor het paard de beslissing genomen om ze niet deel te laten nemen aan de wedstrijd of te laten stoppen met de wedstrijd, juist om ze te behoeden voor blessures. Er mag niets van medicijnen of pijnstillers worden gebruikt, en er is een zero tolerance beleid hierop wereldwijd. Dat bijna de helft van de combinaties de wedstrijd niet mocht voortzetten, is dus juist positief voor het paardenwelzijn. Op deze manier kunnen de paarden op een gezonde manier gedurende vele jaren duurzaam de sport blijven beoefenen.”

5.
Endurancesport is een van de meest milieubelastende sporten, ook vanwege de vele volgwagens die tijdens de wedstrijden meerijden. Bent u bereid de milieueffecten van de sporten die Gelderland subsidieert te laten onderzoeken, omdat we meer moeten doen om de opwarming van de aarde te voorkomen?

Antwoord:
De klimaateffecten van sportevenementen hebben onze aandacht. Zoals in de begroting 2020 is aangegeven zijn wij daartoe het project More2Win gestart. Daarmee ontwikkelen we een module waarmee we alle organisatoren van sportevenementen in staat stellen om hun evenement zo klimaatneutraal mogelijk uit te voeren. In dit specifieke geval zijn daartoe door de organisator de volgende maatregelen genomen (antwoord KNHS): “Duurzaamheid was en is juist een speerpunt van de organisatie van dit EK en WK. Er zijn een aantal maatregelen genomen om het milieu zo min mogelijk te belasten:
- Op het wedstrijdterrein werd er voornamelijk gelopen, gefietst of met een elektrisch karretje gereden
- Officials: gezamenlijk vervoer van hotel naar locatie en terug, waarvan meerdere auto’s elektrisch waren
- Er waren restricties op het aantal auto’s dat als volgauto’s ingezet mochten worden”

6.
Bent u bereid de subsidieregeling direct aan te passen, zodat de endurancesport niet meer gesubsideerd wordt? Zo nee, waarom niet?

Antwoord:
Nee, Zoals hierboven aangegeven wordt in de paardensport veel aandacht geschonken aan het dierenwelzijn. Het onderdeel endurance is belastend voor paard en ruiter maar onder het regime van de preventieve veterinaire controles wordt voldoende gewaarborgd dat onverantwoorde overbelasting wordt voorkomen. In bijlage 1 is door de KNHS in vogelvlucht aangegeven wat het onderdeel endurance inhoudt en hoe men met het dierenwelzijn omgaat. Niet alleen bij de endurancetopsport raken paarden geblesseerd.

7.
Bij de olympische eventingwedstrijd op 1 augustus kwamen diverse paarden ten val. Jet Set, een 14-jarig paard uit Zwitserland, is zelfs overleden. U, het college van VVD, CDA, PvdA, ChristenUnie en GroenLinks, sponsort ook eventingwedstrijden. Bent u bereid dat te heroverwegen?

Antwoord:
De KNHS heeft ons over dit specifieke geval als volgt geïnformeerd: “Het paard Jet Set heeft zich ongelukkig verstapt en daarbij dusdanig bandletsel opgelopen dat een pijnvrij pensioen niet mogelijk was. Een hele vervelende gebeurtenis, maar duidelijk geval van een naar ongeluk dat ook bijvoorbeeld in de weide of tijdens een bosrit kan plaatsvinden. Ongelukken zijn nooit helemaal uit te sluiten, maar de veiligheid van deelnemende paarden en ruiters is uiterst belangrijk en een absoluut speerpunt voor betrokken partijen binnen de eventingsport.” Wij sponsoren geen eventingwedstrijden maar verstrekken subsidie indien deze evenementen passen binnen onze criteria. Mede gelet op de aandacht die de KNHS schenkt aan de veiligheid van de deelnemende paarden en ruiters is het niet opportuun om ons subsidiebeleid omtrent sportevenementen te heroverwegen (zie ook bijlage 2).

8.
Bij de olympische springwedstrijd op woensdag 4 augustus kreeg Kilkenny tijdens de wedstrijd een bloedneus, maar werd niet uitgebeld omdat dat niet volgens de regels is. De provincie Gelderland sponsort ook springwedstrijden. Hoe zou u het vinden als er tijdens een springwedstrijd foto’s van een paard dat onder het bloed zit, voor de sponsorborden van de provincie Gelderland zouden worden genomen?

Antwoord:
De KNHS heeft ons over dit specifieke geval als volgt geïnformeerd: “Kilkenny heeft tijdens de Olympische wedstrijd een bloedneus gekregen. Een zeer zeldzame gebeurtenis die er vervelend uitziet. Het paard is direct na het verlaten van de wedstrijdbaan onderzocht. De bloeding is ook snel gestopt en het paard is door de verantwoordelijke dierenartsen zelfs fit bevonden om de wedstrijd voort te zetten. De ruiter heeft echter besloten dit niet te doen. Op uw vraag of wij het een fraaie foto zouden vinden, nee waarschijnlijk niet.

9.
Vindt u als sponsor dat de regels moeten worden aangepast, en zult u daar bij de KNHS op aandringen?

Antwoord:
Nee, wij zijn van mening dat de KNHS voldoende doet om het paardenwelzijn te borgen.

10.
Zult u anders stoppen met het sponsoren van de springwedstrijden?

Antwoord:
Nee.

11.
Op vrijdag 6 augustus werd bij de olympische moderne vijfkamp Saint Boy mishandeld door een Duitse deelneemster. Er waren nog veel meer misstanden te zien. Wat vindt u hiervan, en kunnen we uitsluiten dat de provincie subsidie zal geven voor moderne vijfkampwedstrijden of - trainingen?

Antwoord: De moderne vijfkamp valt niet onder de paardensport en is daarom geen kernsport. Subsidie of sponsoring is dus niet aan de orde.


Gedeputeerde Staten van Gelderland
John Berends - Commissaris van de Koning
Miriam Nienhuis-van Doremaele - Secretaris



Bijlage 1.
Q&A Endurance en Eventing van de KNHS

1. Wat is endurance?
De endurance is de marathon van de paardensport. Dit betekent lange afstanden rijden door onze prachtige natuur. Er zijn geen hindernissen, maar als ruiter moet je natuurlijk wel kunnen anticiperen op verschillende omgevingen en natuurlijke hindernissen, zoals plassen water, greppeltjes, verkeer en bijvoorbeeld omgevallen bomen of boomwortels. Omdat de afstanden langer zijn, is het heel belangrijk om goed op het paard te letten qua conditie, uithoudingsvermogen en algemene gezondheid. Als ruiter ben je dus veel met het paard bezig, erg leuk.

2. Welke afstanden zijn er?
De Europese kampioenschappen en wereldkampioenschappen gaan over afstanden van 120 (jeugd) en 160 (senioren) kilometer. In de breedtesport wordt een route afgelegd, variërend van 20 km tot maximaal 160 km op 1 dag afhankelijk van het niveau van paard en ruiter. De paarden worden vooraf aan de start, tijdens de wedstrijd en na afloop door dierenartsen gekeurd. Tenminste iedere 40 km is er een vetgate (=veterinairy gate). Op de vetgate wordt het paard zorgvuldig veterinair gekeurd door ervaren dierenartsen en daar is er een verplichte rusttijd om het paard te laten drinken en eten en te verzorgen. Alleen als de dierenarts goedkeuring heeft gegeven, mag de combinatie de wedstrijd vervolgen. Hoewel in de hogere klassen op tijd wordt gereden, staat het welzijn van het paard altijd voorop!!

3. Waarom is het EK WK in Nederland?
Van de 500.000 Nederlandse paardensporters beoefenen zo’n 40.000 ruiters de wedstrijdsport. Slechts 1,4 procent daarvan (574 ruiters) rijdt endurance wedstrijden. De discipline endurance is dus in Nederland niet heel groot. Wereldwijd is endurance echter wel de grootste discipline! Om de endurance ook in Nederland meer bekendheid te geven én omdat men weet dat de paardenwelzijnsnormen in Nederland hoog liggen, heeft de KNHS de organisatie verworven van het Europees kampioenschap Endurance dat gecombineerd wordt met het Wereldkampioenschap voor de jeugd. De Nederlandse paardensportbond KNHS ziet dit als een unieke gelegenheid om de endurancesport onder de aandacht te brengen en te laten zien dat endurance een hele mooie sport is die heel goed op een paardvriendelijke manier georganiseerd kan worden. Ondanks dat Nederland een kleine vijver heeft om uit te vissen, doen we het internationaal goed. De afgelopen jaren hebben we flink wat medailles gewonnen. Wereldwijd gezien is endurance de snelst groeiende discipline onder de vleugels van de internationale paardensportbond, de FEI. Een paar jaar geleden kwamen nog voor slechts 30 landen ruiters uit op internationale wedstrijden, inmiddels voor al 53 landen. Jaarlijks zijn er 900 internationale endurancewedstrijden.

4. Is de endurance diervriendelijk voor het paard?
Zeker! Het is juist een sport waar paard en ruiter heel goed op elkaar afgestemd moeten zijn. Tijdens de wedstrijden waarborgen de regels van de endurancesport het paardenwelzijn. Er zijn voor en na iedere ronde van een rit dierenartscontroles. Er wordt gekeken hoe het paard beweegt, of het zuiver loopt, of de hartslag onder de grens van 64 (internationaal) of 60 (nationaal, Nederland) slagen per minuut ligt en of paard genoeg heeft gedronken en gegeten. Die controles maken het een heel verantwoord onderdeel van de paardensport. Buitenlandse wedstrijden waar dergelijke dierenartscontroles niet of onvoldoende worden uitgevoerd, daar staat de KNHS niet achter. Ruiters die in het buitenland willen starten, vragen daarvoor eerst bij de KNHS een ‘riding permit’ aan. De KNHS kijkt waar de wedstrijd is en hoe die bekend staat. Staat de KNHS er niet achter, dan krijgt de ruiter geen toestemming. De KNHS onderbouwt deze beslissing zorgvulidg, want veel ruiters rijden endurance als hun beroep en dus inkomsten. De endurancesport is heel mooi en dat willen we als KNHS uitdragen.

5. Er wordt wel eens gezegd dat endurance niet paardvriendelijk is. Hoe komt dit?
In het Midden Oosten zijn de afgelopen jaren helaas excessen geweest binnen de endurancesport. De KNHS heeft zich met succes sterk gemaakt bij de internationale paardensportbond, de FEI, voor strengere regelgeving binnen de discipline endurance en zal de ontwikkelingen op de voet blijven volgen en indien onverhoopt nodig weer actie ondernemen. Sinds afgelopen jaar gelden internationaal strengere welzijnsregels. Deze nieuwe regels zijn een absolute verbetering voor de mondiale endurancesport. Er is door de FEI hard en duidelijk ingegrepen bij misstanden. Hoewel endurance wedstrijden op tijd worden gereden, staat het welzijn van het paard altijd voorop. De deelnemende paarden worden daarom voor, tijdens en na de wedstrijden door een dierenarts gecontroleerd op objectieve parameters zoals ademhaling, hartslag en, vochtbalans Bij een minimale indicatie dat een paard in een vervolgtraject van de wedstrijd te vermoeid zou kunnen raken, wordt de combinatie uit de wedstrijd genomen. Dit is dus doorgaans al voordat er daadwerkelijk een probleem is en dat is ook de reden dat slechts een deel van de combinaties de wedstrijd volbrengen, Het uit de wedstrijd nemen van een paard is dus een puur preventief onderdeel van het concept van de endurance. Alleen de hele fitte paarden met een goed rijdende ruiter kunnen winnen. Uithoudingsvermogen, samenwerking, vertrouwen en verzorging zijn de sleutelwoorden tijdens alle ritten. De endurancesport past in de trend van tegenwoordig om te sporten in de natuur.

6. Welke controles zijn er tijdens de wedstrijd?
Tijdens een endurancewedstrijd wordt een bijzondere prestatie van het paard gevraagd. In tegenstelling tot bijvoorbeeld springen en dressuur, is endurance een duursport. Dit vergt een ander soort inspanning met een ander soort energieverbruik. Het is belangrijk dat een paard hier goed voor is getraind en in een optimale gezondheidstoestand aan de wedstrijd begint, zodat het paard de wedstrijd goed kan uitlopen. Binnen de paardensport wordt algemeen geaccepteerd dat paardenwelzijn voorop staat en nooit ondergeschikt mag zijn aan competitief of commercieel belang (FEI code of conduct for the welfare of the horse).
Om paardenwelzijn te handhaven en stofwisselings problemen zoals oververhitting, uitdroging en uitputting te voorkomen, zijn er bij endurancewedstrijden strenge en uitgebreide veterinaire controles. Een paard moet tijdens de keuringen ten alle tijden “fit to continue” zijn om door te mogen met de wedstrijd, ook op de finish. Dit wordt getoetst aan de hand van een aantal parameters. Mocht het paard hier niet aan voldoen dan volgt afkeuring en wordt de combinatie uit de wedstrijd gehaald. Een paard kan om allerlei redenen worden ‘afgekeurd’, zoals een te hoge hartslag, niet regelmatig (rad) lopen, uitdroging en andere redenen.
Elk paard krijgt de dag vóóraf aan de wedstrijd of op de ochtend van de wedstrijd ruim voor de start een vetcheck om te kijken of het paard ‘fit to compete’ is. Bij twijfel mag de combinatie niet starten in de wedstrijd. Tijdens de wedstrijden rijden de deelnemers meerdere lussen, afhankelijk van de route en de lengte van de wedstrijd. Bij het WK Junioren 2021 werd een afstand van 120 km gereden, over vier omlopen. Er waren dus tijdens en na deze wedstrijd vier veterinaire controles. Bij het EK senioren werd over een afstand van 160 km gereden en waren er zelfs zes veterinaire controles. Bij deze controles wordt op alle hier onder genoemde parameters getoetst. Voor de verduidelijking: een normaal paard heeft een hartslag in rust rond 40 slagen per minuut. Om bij de vetgate te mogen worden gecheckt mogen de paarden geen hartslag hebben boven de 60 slagen per minuut. Het heeft dus geen zin om in volle galop naar de vetgate te rijden, maar er moet weloverwogengereden worden.
Na elke vetcheck krijgen de paarden verplicht rusttijd, waarin het zadel af moet, het paard mag eten en drinken en het dier rust krijgt. Er is ook een nakeuring. Als het paard dan niet binnen de parameters valt, volgt alsnog uitsluiting. Het kan dus zijn dat een paard dat als tweede binnenkomt, toch de wedstrijd wint. Een paard mag het wedstrijdterrein pas verlaten als de wedstrijddierenarts hier toestemming voor heeft gegeven.

7. Parameters van de veterinaire controle in endurance
Om continu in de gaten te houden of het paard ‘fit to continue’ is wordt het paard tijdens de voorkeuring, vetgate(s), finish, en nakeuring gecontroleerd door een dierenarts al dan niet in samenwerking met een student diergeneeskunde. De parameters: hartslag, ademhaling, slijmvliezen, capillary refill time (CRT), turgor (elasticiteit van de huid), borborygmi (darmgeluiden), spiertonus, afwezigheid van drukkingen of verwondingen en de wijze van beweging geven tezamen een indruk van de gezondheidstoestand van het paard.

8. Er komen paarden vanuit de hele wereld naar dit EK en WK. Is zo’n vliegreis niet zwaar voor een paard?
Paarden kunnen doorgaans goed tegen vliegen. Er wordt rekening gehouden met de paarden, dus tijdens de reis wordt geprobeerd turbulentiegebieden te vermijden is. De start en landing zijn natuurlijk even spannend, maar er komen weinig problemen voor. Vliegen is namelijk veel rustiger qua beweging dan vervoer in een trailer of vrachtwagen. De paarden staan in containers, vergelijkbaar met een paardentrailer. Het inladen is even spannend als ze met de lift omhoog gaan maar dit gebeurt heel geleidelijk zodat het geen problemen oplevert. Ze krijgen water en hooi onderweg. In het vliegtuig is het lekker koel. Bij turbulentie kunnen ze wat onrustig worden maar doorgaans zijn paarden goede vliegtuigreizigers.

9. Geef je je paard niet even wat extra’s zodat ie beter presteert?
Tijdens alle wedstrijden gelden er zeer strenge regels, vastgelegd in het wedstrijdreglement en het dopingreglement. Het dopingbeleid is voor paarden veel strenger dan bij humane atleten.

10. Heeft de paardensport nog toekomst?
Jazeker! Er is door de paardensector recent onderzoek gedaan naar de publieke opinie onder mensen die niet bekend zijn met paarden. Er is een groot draagvlak in de maatschappij! Ongeveer 81% vindt dat een respectvolle relatie tussen mens en paard mogelijk is zolang het natuurlijk gedrag en het welzijn van het dier voorop staan. Paardrijden is en blijft een bijzondere sport vanwege de samenwerking met een dier, dat graag met mensen omgaat, en paardensport heeft zeker toekomst zolang we goed voor onze paarden blijven zorgen.

Bijlage 2. Eventing

Eventing kan beschreven worden als de triathlon van de paardensport. De sport bestaat uit drie onderdelen: dressuur, springen en de cross country. Naast de dressuur- en springsport is eventing de derde hippische discipline op de Olympische Spelen.
Een eventingwedstrijd (soms ook SGW genoemd) bestaat uit drie onderdelen: een dressuurproef, een springparcours en de cross. Het paardenwelzijn wordt gewaarborgd door onder andere veterinaire keuringen voor en na de cross country. Tijdens deze keuringen wordt bepaald of het paard ‘Fit to Compete’ is. Als het paard niet fit bevonden wordt door de dierenarts dan wordt deze uitgesloten van verdere deelname aan de wedstrijd. Tegen het oordeel van de dierenarts is geen protest mogelijk.
Paardenwelzijn wordt ook gewaarborgd in het algemeen wedstrijdreglement en disciplinereglement. Er zijn duidelijke regels waar ruiters zich aan worden geacht te houden om paarden te beschermen tegen onoordeelkundig gebruik. Wreed en/of ongepast (rij)gedrag van ruiters wordt door officials ter plekke aangepast door bv diskwalificatie en waarschuwingen. Vervolgens wordt het incident gerapporteerd aan de KNHS en wordt gepaste actie ondernomen.