Schrif­te­lijke vragen Geheim­houding opgelegd in carrou­sel­ver­ga­dering over stik­stof­beleid

Indiendatum: 22 dec. 2021

Woensdagavond 14 april is tijdens een besloten vergadering over het stikstofbeleid door de “commissie” geheimhouding opgelegd. De vraag is of dit mogelijk was.

Volgens artikel 91 van de provinciewet kan een commissie geheimhouding opleggen. In Gelderland bestaan er echter sinds maart 2019 geen (artikel 80-)commissies meer.

Statenleden en fractievolgers vergaderen sinds die tijd in wisselende samenstellingen.

In de memorie van toelichting van de gemeentewet staat: “De verplichting tot geheimhouding betekent een beperking van de vrijheid van meningsuiting. In verband daarmee moet het opleggen van een geheimhoudingsplicht in overeenstemming zijn met de eisen die artikel 7 van de Grondwet aan beperkingen van dit grondrecht stelt. Dat betekent dat de geheimhoudingsplicht moet worden neergelegd in een formeel wettelijke bepaling die de bevoegdheid tot het opleggen van een geheimhoudingsplicht normeert. De grondwetsbepaling laat voorts niet toe dat, bij voorbeeld bij gemeentelijke verordening, nadere of aanvullende regels ter zake gesteld worden.”

Er moet dus een duidelijke grondslag voor de verplichting tot geheimhouding zijn. De vraag is of het experiment dat de provincie met de ‘oordeelsvormende vergaderingen’ doet, daaraan voldoet.

In het Reglement van Orde is iets beschreven dat op een commissievergadering lijkt, maar is het daarmee ook een commissievergadering in de zin van artikel 80 van de provinciewet, waarin door de commissie op grond van artikel 91 geheimhouding kan worden opgelegd ? Een verschil is bijvoorbeeld dat er geen commissies met vaste leden zijn. Volgens de memorie van toelichting is het niet toegestaan nadere of aanvullende regels te stellen. Dat lijkt nu wel het geval te zijn, nu er met een ‘carrousel’ of ‘oordeelsvormende vergadering’ gewerkt wordt, waarvoor heel andere regels gelden dan voor een commissievergadering.

De griffie meende op 14 april dat het opleggen van geheimhouding mogelijk was: “De griffie geeft aan dat dit wel degelijk kan omdat het BOB-systeem de uitwerking is van de Statencommissie als bedoeld in de Provinciewet. De afvaardiging vanuit de fracties is dan te beschouwen als de commissie die zichzelf geheimhouding oplegt.”

Er is op 14 april gebruik gemaakt van artikel 91 lid 1, waarbij een commissie zichzelf geheimhouding oplegt. Een andere optie is artikel 91 lid 2, waarbij door de voorzitter van de commissie, of door GS geheimhouding aan een commissie wordt opgelegd. Ook hier is de vraag of dit wel kan bij een carrousel.

Op 15 september is volgens het geluidsverslag (rond 4:25) de geheimhouding door de ‘commissie’ opgeheven. In het schriftelijk verslag is het ‘besluit’ echter niet terug te vinden. De vraag is ook of de verzameling statenleden en fractievolgers die toen aanwezig was zo’n besluit wel kan nemen. In een ‘carrousel’ of ‘oordeelsvormende vergadering’ worden immers geen besluiten genomen. Er wordt ook niet gecontroleerd of er een quorum is.

Om experimenten in het kader van ruimtelijke ordening mogelijk te maken (onze fractie is tegen de experimenten in natuurgebieden), met actualisatie 7 van de omgevingsverordening, moest gebruik worden gemaakt van de Crisis- en Herstelwet, en is Gelderland afhankelijk van de 23^e tranche. De Eerste- en Tweede Kamer en de Raad van State moeten daarvoor geconsulteerd worden.

Bij de experimenten met digitaal vergaderen in verband met de covid-pandemie was een wetswijziging nodig, en is diverse malen met het Ministerie van Binnenlandse Zaken overlegd, of de Gelderse methode wel toegestaan was.

De vraag is waarom de provincie dan wel op eigen houtje experimenten met het opleggen van geheimhouding tijdens carrouselvergaderingen in plaats van commissievergaderingen zou kunnen doen.

Het opleggen van geheimhouding is een serieuze zaak, omdat het het debat over het onderwerp kan bemoeilijken, maar ook omdat overtreding van de geheimhoudingsplicht strafbaar is.

Het huidige vergadersysteem heeft behalve enkele voordelen ook grote nadelen. Onze fractie ziet graag dat eens een gedegen juridisch advies over de nieuwe werkwijze wordt gevraagd.

1. Is het opleggen op 14 april en opheffen op 15 september van geheimhouding over wat er op 14 april besproken is rechtmatig gebeurd?
2. Bent u bereid het Ministerie van Binnenlandse Zaken en/of de huisadvocaat een reactie te vragen op het Reglement van Orde van Provinciale Staten, met name wat betreft de oordeelsvormende vergaderingen waarbij geen sprake meer is van commissies, bijvoorbeeld met betrekking tot het opleggen van geheimhouding in een carrouselvergadering over dat wat besproken wordt?
   
   
   

Luuk van der Veer
Lid Provinciale Staten van Gelderland
Partij voor de Dieren