Trans­pa­rante overheid en meer demo­cratie

Een goed functionerende overheid is open, transparant en biedt gelijke kansen voor iedereen. Om mensen meer te betrekken bij het beleid en de besluiten van de provincie, krijgen vormen van burgerparticipatie een prominentere plaats. Inwoners krijgen meer zeggenschap over hun directe leefomgeving. Alle openbare stukken, zoals besluiten en kennisgevingen van de provincie, zijn makkelijk toegankelijk. De provincie is zeer terughoudend met het opleggen van geheimhouding. Integer handelen is voor overheidsinstanties van groot belang en vormt een van de belangrijkste voorwaarden voor het vertrouwen van inwoners in het openbaar bestuur. De democratische controle op samenwerkingsverbanden met andere provincies of organisaties is nu onvoldoende en moet verbeterd worden. Onafhankelijke, pluriforme journalistiek en media zijn essentieel voor het goed functioneren van een democratische samenleving. De media worden daarom adequaat gesteund en beschermd.

• Vormen van burgerparticipatie, zoals het burgerinitiatief, het raadgevend referendum en het burgerberaad, zijn toegankelijk en worden gestimuleerd.

• De provincie maakt zoveel mogelijk gebruik van open data en open source.

• De provincie gebruikt geen algoritmes waarbij computers besluiten nemen over mensen zonder menselijke inmenging. Algoritmes worden alleen gebruikt daar waar de werking ervan transparant is. Bij lerende algoritmes wordt ook vermeld welke trainingsdata gebruikt zijn. Gelderland houdt een openbaar algoritmeregister bij.

• Er komt een openbaar lobbyregister. Bestuursstukken en beleidsmaatregelen vermelden welke invloed lobbyisten op de voorstellen hebben gehad. Er komen openbare verslagen van de werkzaamheden van lobbyisten in dienst van de provincie.

• Klokkenluiders vormen een belangrijke bron voor het opsporen van misstanden in (overheids)organisaties en worden goed beschermd.

• De provincie hanteert een zorgvuldig integriteitsbeleid, vertaald in goed werkende gedragscodes voor bestuur en ambtenaren. Statenleden beslissen niet mee over onderwerpen waar zij een persoonlijk belang bij hebben en worden daar zo nodig actief op aangesproken.

• Alleen als er voldoende draagvlak voor is bij de bevolking en gemeenteraden, is het mogelijk gemeenten samen te voegen.

• De provincie is verantwoordelijk voor het aanwijzen wie de geborgde zetels in de waterschappen innemen. Zolang er nog geborgde zetels zijn wordt minstens de helft van de zetels in de categorie ‘ongebouwd’ ingevuld door vertegenwoordigers van koepelverenigingen voor biologische en/of natuurinclusieve landbouwers.

• Inwoners die niet uit de voeten kunnen met de digitale middelen van de overheid, kunnen bij een fysieke balie terecht. Communicatie per post blijft mogelijk en er wordt rekening gehouden met mensen met een visuele beperking.

• Bij provinciale deelname aan samenwerkingsverbanden wordt ervoor gezorgd dat de volksvertegenwoordigers effectief kunnen controleren en participeren.

• Oude én nieuwe media kunnen aanspraak maken op ruime stimuleringsfondsen voor de media.