Vragen over het afschieten van vossen

Indiendatum: mei 2015
Antwoorddatum: 13 mei 2015

Vraag 1 :
Op verzoek van de Faunabeheereenheid is door de Wildbeheereenheden bij de kippenhouderijen geïnventariseerd hoeveel schade daar de afgelopen jaren is geweest. Waarom is dit onderzoek niet door de provincie gedaan, om de onafhankelijkheid van de inventarisatie te kunnen waarborgen?

Antwoord:
Schadebestrijding is een verantwoordelijkheid die ligt bij de grondgebruikers. De Faunabeheereenheid (bestaande uit jachthouders vertegenwoordigd in de geledingen landbouw, jacht, terreinbeherende organisaties, particulier grondbezit en overheden) is degene die wettelijk ontheffing aanvraagt van het verbod om beschermde inheemse soorten te bestrijden die schade veroorzaken. De uitvoering geschiedt door jachthouders verenigd in aangesloten wildbeheereenheden en met toestemming van de grondgebruikers.

De Flora- en Fauna Wet draagt ons op te toetsen of er door het faunabeheer een goede populatie voor instandhouding van de soort verzekerd is. Als in het Faunabeheerplan bovendien wordt aangetoond dat er belangrijke schade is aan gewassen, vee, bossen en er geen onnodig lijden van dieren wordt veroorzaakt en wanneer er geen andere bevredigende oplossing bestaat kunnen wij ontheffing verlenen van het verbod om inheemse dieren te bestrijden.

De FBE onderbouwt in haar 5-jaarlijks op te stellen faunabeheerplan bovengenoemde vereisten en vraagt op basis daarvan een ontheffing aan. Er mogen pas dieren gedood worden als de Provincie een ontheffing heeft verleend. Wij verlenen die ontheffing in principe als de aanvraag strookt met het door ons goedgekeurde faunabeheerplan tenzij er gewijzigde omstandigheden zijn, een ontheffing niet in strijd is met de wet en het advies van het faunafonds geen aanleiding geeft tot aanpassingen. De provincie houdt toezicht op de ontheffing.

Op 31 maart 2015 stemden wij, het Faunafonds gehoord hebbende, in met het Faunabeheerplan Vos en verleenden een ontwerp- ontheffing. Wij vertrouwen daarbij op de informatie van de FBE en hebben geen eigen onderzoek gedaan. De vos staat op de landelijke vrijstellingslijst en kan jaarrond overdag bestreden worden. Onze (ontwerp-) ontheffing geeft de mogelijkheid om ook 's nachts met behulp van kunstlicht en geluiddemper te jagen. Er zijn zienswijzen tegen dit besluit ingebracht en binnenkort zullen wij een definitief besluit op de aanvraag nemen.

Vraag 2 :
De inventarisatie was een uitgelezen mogelijkheid om ook te inventariseren waarom bepaalde bedrijven geen schade hebben, welke maatregelen effectief zijn, welke percentage van de schade door de vos is veroorzaakt, etcetera. Waarom is dat niet gebeurd, en bent u bereid alsnog zo'n inventarisatie te doen?

Antwoord:
Deze afweging vindt plaats binnen de FBE bij het maken van het Faunabeheerplan. Het Faunafonds is het kennis- en adviescentrum voor faunaschade en geeft advies over de Faunabeheerplan en de ontheffing. Voor ons is dat voldoende informatie om onze ontheffing op te baseren.

Vraag 3 :
In het rapport "Kippenuitloop, gezond en groen" van het Louis Blokinstituut staan maatregelen vermeld die genomen kunnen worden om de vos buiten te houden. Zijn deze diervriendelijke maatregelen altijd genomen?

Antwoord:
Op de meeste bedrijven worden maatregelen ingezet zoals rasters en worden de kippen 's nachts opgehokt ter ontmoediging van vossen. In de praktijk blijkt dat vossen hier toch overheen komen of doorheen breken. Het Faunafonds onderschrijft dat een hoog raster met elektrische draden, ingegraven en met een omgeslagen rand tegen ondergraving, in verhouding met het effect van de maatregel veelal te duur is.

Vraag 4 :
In de meest recente "handreiking Faunaschade" van het Faunafonds, die uit 2009, staat: "Bij freilandbedrijven wordt door het Faunafonds een deugdelijk raster gevraagd." In het advies van het Faunafonds in het ontwerpbesluit staat daar echter niets over. Wat is de reden dat het Faunafonds niet het advies geeft een deugdelijk raster te vragen, zoals in de handreiking staat?

Antwoord:
Zie antwoord op vraag 3.

Vraag 5 :
In Drenthe wordt een zone van 500 meter rondom bedrijven met vrije uitloop aangehouden. Doordat in Gelderland een cirkel met straal van 2000 meter is gekozen, ontstaat een groot aaneengesloten gebied rond Barneveld waar de vos 's nachts mag worden geschoten. Is dat de reden dat een afstand van 2000 meter is gekozen? Zo nee, waarom is niet 500 meter aangehouden zoals in Drenthe?

Antwoord:
Dit is gebaseerd op een onderzoek in opdracht van het Faunafonds (J. Mulder, 2009). De buffer hangt samen met het territorium en de actieradius van een vos. Wij hebben daarbij ook gekeken naar de provincie Utrecht met kippenhouderij grenzend aan de Gelderse Vallei. Het in Utrecht aangewezen gebied heeft een ruimere begrenzing voor de weidevogelgebieden en hanteert voor Freiland bedrijven ook een 2km buffer.

Vraag 6 :
Hoe groot zijn de drie gebieden (in ha) waarin vossen 's nachts geschoten mogen worden, in verband met respectievelijk weidevogels, leghennen, en korhoenders?

Antwoord:
De Hoge Veluwe is 5.362 ha, de freilandgebieden 41.638 ha en de weidevogelgebieden 43.728.ha groot met dien verstande, dat er tussen freilandgebieden en weidevogelgebieden een overlap is van 3.524 ha.

Vraag 7 :
Hoeveel vossen worden er nu jaarlijks (overdag) geschoten in de gebieden waarop de ontheffing betrekking heeft, en hoeveel is de verwachting dat er straks (in totaal, dus ook 's nachts) jaarlijks worden geschoten?

Antwoord:
In het Faunabeheerplan 2009-2014 is gerapporteerd over eerder verleende ontheffingen voor Rivierengebied, Veluwe en Oost Gelderland. In de periode 2005 tot en met 2008 (de laatste periode dat deze ontheffing van kracht was) zijn in gebieden met Freilandkippen 681 vossen geschoten op ontheffing en 88 onder de vrijstelling. In weidevogelgebieden zijn in die periode 1627 vossen geschoten op ontheffing en 783 onder de vrijstelling.

Vraag 8 :
Hoeveel vossen leven er nu in de gebieden waarop de ontheffing betrekking heeft, en hoeveel daarvan mogen er straks nog overblijven?

Antwoord:
Uit gegevens van de wildbeheereenheden over de jaren 2005-2012 in Gelderland blijkt een gemiddeld aantal vossen aanwezig van 0,7- tot 0,9 per 100 ha. Dit betekend dat het aantal vossen in het aangewezen gebied kan variëren van 610 vossen tot 785. Uit de plaatsing op de landelijke vrijstellingslijst volgt dat de gunstige staat van instandhouding daarbij geen gevaar loopt.

Vraag 9 :
In de voorschriftenbijlage bij de ontheffing is soms sprake van "Freilandbedrijven" en soms van "kippenhouderijen met vrije uitloop". Biologische bedrijven worden meestal geen Freilandbedrijf genoemd. Vallen biologische bedrijven er ook onder ?

Antwoord:
Ja, biologische bedrijven met vrije uitloop vallen er ook onder.

Vraag 10 :
Is de zone waarin vossen afgeschoten mogen worden om álle kippenhouderijen met vrije uitloop (inclusief degene die door bijvoorbeeld een raster geen last hebben van vossen), of alleen om degene die melden dat ze schade ondervinden?

Antwoord:
De zone is getrokken om kippenbedrijven met vrije uitloop welke gemeld zijn bij de wildbeheereenheden en die schade bijhouden.

Vraag 11 :
Het aanleggen van een raster is een kostbare investering, maar een raster kan jaren meegaan, en de kosten kunnen over miljoenen eieren verdeeld worden. Hoe hoog zijn de kosten van een raster globaal per ei?

Antwoord:
De kosten per ei zijn ons niet bekend.

Vraag 12 :
Bent u bereid de pluimveesector te vragen bij te dragen aan een fonds voor de aanleg van rasters bij bedrijven met vrije uitloop ? Zo nee, waarom niet ?

Antwoord:
Nee, dit is een verantwoordelijkheid van de sector.

Vraag 13 :
In het ontwerpbesluit is vermeld dat de schade de laatste jaren is toegenomen. Het aantal vossen is echter ongeveer hetzelfde gebleven. Wat is dan de reden? (Een toegenomen aantal bedrijven met vrije uitloop maar zonder raster? Of een andere reden?)

Antwoord:
Hiervoor kunnen uiteenlopende oorzaken worden aangewezen die mogelijkerwijs ook tegelijk acteren, zoals: overlevingssucces vos, ontsluiting landschap, vermindering van leefgebied, habituatie, minder beschikbare prooidieren etc. Een precieze reden weten wij niet.

Vraag 14 :
Kunnen de kosten voor een vossenwerend raster door de provincie via een revolverend fonds voorgeschoten worden, als de bank daarvoor geen krediet wil verstrekken ?

Antwoord:
Nee, dit is een verantwoordelijkheid van de sector.

Vraag 15 :
Producten van Freilandbedrijven of biologische bedrijven worden meestal gekocht door mensen die het goed met dieren voor hebben. Is er geen risico op reputatieschade, als blijkt dat voor sommige van die bedrijven vossen worden afgeschoten, terwijl er ook een raster geplaatst zou kunnen worden?

Antwoord:
Dit is een verantwoordelijkheid van de sector.

Vraag 16 :
Onderzoek van de Radboud Universiteit en Sovon, gepubliceerd in het toonaangevende blad Nature, heeft aangetoond dat er een correlatie bestaat tussen de concentratie imidacloprid in het oppervlaktewater en de achtergang van insectenetende vogelpopulaties. Is het, om de weidevogels te helpen, niet beter het gebruik van neonicotinoïden te verbieden, in plaats van vossen af te schieten?

Antwoord:
Het instellen van een dergelijk verbod behoort niet tot de bevoegdheden van Gedeputeerde Staten.

Vraag 17 :
In de ontheffing staat dat ook met hagel mag worden geschoten. Volgens onderzoek van Alterra vliegt een op de vier ganzen rond met hagelkorrels. We kennen ook de beelden van ganzen die eerst aangeschoten worden, en waarvan later de nek wordt omgedraaid. Waarom is het gebruik van hagel bij vossen toegestaan?

Antwoord:
De voorgestane ontheffing is in aanvulling op de landelijke vrijstelling. Het is een uitbreiding om het afschot 's nachts te doen met behulp van kunstlicht. Op grond van de landelijke vrijstelling mogen zowel hagel- als kogelgeweren gebruikt worden. Dat geldt derhalve ook voor onze ontheffing maar met betrekking tot het gebruik van kunstlicht is het kogelgeweer gebruikelijk.

Vraag 18 :
Mag er ook op een vos geschoten worden als de vos in beweging is, wanneer hij schrikt en wegvlucht, dus wanneer de kans groter is dat de vos aangeschoten wordt?

Antwoord:
Ja, dat mag ook al op grond van de vrijstelling maar de kans op aanschieten is bij gebruik van geweer en kunstlicht kleiner dan overdag. De vos wordt 's nachts alleen in de lichtbundel geschoten.

Vraag 19 :
Wordt er gemonitord of vossen met oude hagelschotwonden worden aangetroffen, en wordt er gerapporteerd wanneer er dieren zijn aangeschoten?

Antwoord:
Nee.

Vraag 20 :
Is het schieten met geluiddemper in de nacht, en in het toeristenseizoen, niet gevaarlijk voor de toeristen? Waarop baseert u dat?

Antwoord:
Nee, het feit of een geweer een knal produceert of niet maakt een schot niet meer of minder gevaarlijk. De uitoefening van de ontheffing geschiedt door daartoe deskundige jachtaktehouders. Zij zijn ter plekke zeer goed bekend en opereren met toestemming van de grondgebruiker. Het gebruik 's nachts dient vooraf bij de politie te worden gemeld.

Gedeputeerde Staten van Gelderland
C.G.A. Cornielje - Commissaris van de Koning
P.G.G. Hilhorst - plv. secretaris

-> Hier zijn de antwoorden als PDF te vinden