Schrif­te­lijke vragen Dreigende drink­wa­ter­crisis

Indiendatum: 6 apr. 2023
Antwoorddatum: 13 jun. 2023

Het RIVM heeft op 3 april 2023 een rapport uitgebracht waarin het schrijft dat het niet zeker is of in 2030 voldoende schoon grond- en oppervlaktewater beschikbaar is om de leveringszekerheid van drinkwater te kunnen garanderen.

Gelderland, waar drinkwater wordt gewonnen uit grondwater, is een van de provincies waar nu al niet genoeg reserves beschikbaar zijn om op piekmomenten direct drinkwater te kunnen garanderen. Knelpunten van de dreigende watertekorten zijn volgens het RIVM de toenemende watervraag van huishoudens en economische activiteiten, droogte en vervuiling van grondwater en oppervlaktewater.

Drinkwaterbedrijven moeten de komende 6 jaar miljarden investeren in nieuwe waterbronnen en in nieuwe technieken om het water te zuiveren. Vitens zit nu al financieel klem.

De bevindingen in het RIVM-rapport komen niet uit de lucht vallen. De Verenigde Naties waarschuwen al jaren voor wereldwijde watertekorten die snel oplopen als gevolg van klimaatverandering.

Vraag 1:

Heeft u kennisgenomen van de conclusies en aanbevelingen van het RIVM-rapport? Welke gevolgen gaat u hieraan geven voor Gelderland?

Antwoord:

Ja.

Wij constateren dat er nu al sprake is van een tekort aan vergunningscapaciteit bij drinkwaterbedrijf Vitens. Uitbreiding van zowel de vergunningscapaciteit (de hoeveelheid die onttrokken mag worden) als de productiecapaciteit (de hoeveelheid die gezuiverd en geleverd kan worden als drinkwater) vinden wij wenselijk. De benodigde processen hiervoor zijn in gang gezet, maar het kost tijd dit te realiseren. De maatregelen voor de korte termijn zijn niet “morgen” klaar. Vitens verkent onder andere of bij een aantal bestaande winningen waarvan de vergunning nu nog niet volledig kan worden benut aanpassingen mogelijk zijn, zodat de productiecapaciteit vergroot kan worden.

Met het oog op de toekomstige drinkwaterwinning hebben uw Staten in 2022 drinkwater- reserveringsgebieden aangewezen met bijbehorend beschermingsbeleid. Hiermee beschermen we de kwaliteit van het grondwater zodat dit grondwater beschikbaar blijft voor de openbare drinkwatervoorziening.

In navolging van de aanwijzing werken Provincie, Vitens en de waterschappen aan de nadere invulling van een duurzame drinkwatervoorziening in een duurzaam watersysteem, waarbij de toekomstige drinkwatervoorziening geborgd is. Daarbij wordt ook gekeken naar de mogelijke inzet van andere bronnen zoals oppervlaktewaterwinning en het concept van de wateraccu Veluwe waarbij de ondergrond van de Veluwe als waterbuffer wordt gebruikt. Voor de korte termijn onderzoekt Vitens voor een aantal gebieden de ontwikkelingsmogelijkheden tot concrete winning.

Voor de grondwaterbeschermingszones bij bestaande drinkwaterwinningen en voor de drinkwaterreserveringsgebieden zijn beschermingsregels opgenomen in de omgevingsverordening. Voor de bestaande winningen zijn tevens gebiedsdossiers opgesteld waarin de risico’s voor de winningen zijn aangegeven. Op basis van de gebiedsdossiers is het Uitvoeringsprogramma gebiedsdossiers grondwaterbescherming (UGG; PS2022-574) opgesteld. Hierin staan maatregelen die ertoe moeten leiden dat de kwaliteit van het grondwater in 2027 voldoet aan de eisen die voortvloeien uit de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW). De provincie geeft hier momenteel uitvoering aan. In 2022/2023 heeft een tussenevaluatie plaatsgevonden van het UGG. Zie de recente Statenbrief over waterkwaliteit (PS2023-403).

Vraag 2:

Onderschrijft u de urgentie van de drinkwatercrisis die nu dreigt en die boven op de klimaatcrisis, de biodiversiteitscrisis, de stikstofcrisis en de energiecrisis komt?

Antwoord:

Zoals bij het antwoord op vraag 1 is aangegeven zien wij dat er een tekort is aan vergunningscapaciteit bij Vitens. Wij werken met Vitens samen om dit tekort zo snel mogelijk op te lossen. Daarnaast werkt Vitens aan het vergroten van de productiecapaciteit.

Vraag 3:

Bent u ervan op de hoogte dat de kwaliteit van het Nederlandse grond- en oppervlakte zo slecht is dat Nederland de doelen van de Kaderrichtlijn Water waarschijnlijk niet gaat halen?

Antwoord:

Ja, op basis van de huidige inzichten gaat Nederland die doelen waarschijnlijk niet in 2027 halen.

Vraag 4:

Is bovenstaande voor u een reden om de watercrisis uit te roepen in Gelderland? En zo niet, waarom niet?

Antwoord:

Nee.

Als Nederland de doelen van de Kaderrichtlijn Water niet gaat halen in 2027 betekent dat niet dat daarmee geen grond- of oppervlaktewater meer beschikbaar is voor bepaalde functies. In die zin is er geen sprake van een watercrisis. Wel kan aanvullende bescherming in grondwaterbeschermingsgebieden of een extra (zuiverings)inspanning nodig zijn om het grond- en oppervlaktewater geschikt te houden of te maken voor een bepaald gebruik.

Vraag 5:

Bent u het met de Partij voor de Dieren eens dat de oorzaken (knelpunten) van het (drink)waterprobleem moeten worden aangepakt om het probleem structureel op te lossen?

Antwoord:

Wij zien duurzame drinkwatervoorziening in een duurzaam watersysteem als een gewenste structurele situatie en daarop is onze aanpak gericht; om die situatie te bereiken moeten inderdaad vele knelpunten worden aangepakt.

Vraag 6:

Vindt u dat de aanwijzing van elf drinkwaterreserveringsgebieden en de beschermingsregels voor drinkwaterwingebieden in de geactualiseerde Omgevingsverordening volstaan om de leveringszekerheid van drinkwater in de toekomst te garanderen?

Antwoord:

Met de aanwijzing en het opleggen van de beschermingsregels in de drinkwaterreserverings- gebieden kan samen met de bestaande drinkwaterwinningen de leveringszekerheid van drinkwater in de toekomst ons inziens voldoende worden geborgd.

We zien wel dat de regels in de omgevingsverordening niet altijd voldoende zijn om diffuse belasting met nutriënten, gewasbeschermingsmiddelen en “opkomende stoffen” zoals medicijnresten en stoffen uit consumentenproducten te voorkomen. De toestand van het grondwater in de grondwaterbeschermingsgebieden is in de afgelopen jaren achteruit gegaan. Zie de recente Statenbrief over waterkwaliteit (PS2023-403).

Verontreinigingen met zogenaamde opkomende stoffen zoals medicijnresten komen vooral via het oppervlaktewater in het grondwater terecht. Voor maatregelen voor deze stoffen liggen de verantwoordelijkheden, kennis en instrumenten vooral bij andere partners zoals het Rijk en de waterschappen.

Grondwatervervuiling

Vraag 7:

Welke bronmaatregelen neemt de provincie momenteel om het tekort aan en/of de vervuiling van grondwater tegen te gaan?

Antwoord:

Er is momenteel geen tekort aan grondwater, maar wel is meer sturing op de grondwatervoorraad gewenst. Hiervoor loopt al een aantal acties. Zie de antwoorden op vraag 16 t/m 22.

Voorts willen wij via de integrale gebiedsprocessen van het programma VLGG met onder andere de landbouw bespreken hoe we grondwatertekorten kunnen verkleinen via beekdalherstel en water vasthouden op grotere schaal.

Verder worden via het UGG gewerkt aan bronmaatregelen. De maatregelen in het UGG zijn ingedeeld in zes thema’s te weten: agrarisch bemesting, agrarisch gewasbescherming, bebouwd gebied, riolering en ondergrond, oppervlaktewater, bodemverontreiniging en overig, zie ook de toelichting over het UGG en de tussenevaluatie genoemd bij vraag 1.

Vraag 8:

Heeft u de aanwezigheid van landbouwgif in het grondwater in de provincie Gelderland in beeld? Zo niet, waarom niet? Zo ja, waar zijn deze gegevens te vinden?

Antwoord:

Voor het grondwater in Gelderland zijn de gegevens te vinden op:

• Toestand en trends grondwaterkwaliteit Gelderland 2021
• GIS Viewers Grondwaterkwaliteit Provincies

Vraag 9:

Heeft u meer in het bijzonder de aanwezigheid van bentazon en glyfosaat in het grondwater in de provincie in beeld? Zo niet, waarom niet? Zo ja, waar zijn deze gegevens vinden?

Antwoord:

Ja, deze stoffen maken onderdeel uit van het meetpakket grondwaterkwaliteit. Voor de meetgegevens, zie antwoord op vraag 8.

Vraag 10:

Wat doet de provincie momenteel om grondwatervervuiling door landbouwgif aan te pakken bij de bron?

Antwoord:

In Gelderland voeren we het Uitvoeringsprogramma gebiedsdossiers grondwaterbescherming uit (UGG; PS2022-574).

Vraag 11:

Heeft u de omvang van het gebruik van landbouwgif in de provincie in beeld, in ieder geval op de eigen gronden van de provincie? En zo niet, waarom niet?

Antwoord:

De omvang van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen hebben wij niet in beeld, wij hebben daar geen gegevens over.

Op eigendomsgronden van de provincie is het onze pachters geheel niet toegestaan chemische gewasbeschermings-/onkruidbestrijdingsmiddelen te gebruiken, met uitzondering van pleksgewijze bestrijding van haarden van akkerdistel, ridderzuring, jacobskruiskruid en brandnetel.

Vraag 12:

In hoeverre vindt u het te rechtvaardigen dat de velden in Gelderland nog steeds oranje kleuren vanwege het gebruik van glyfosaat?

Antwoord:

Glyfosaat is door het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb) toegelaten voor landbouwkundig gebruik.

Vraag 13:

Overweegt u om een verbod op het gebruik van landbouwgif als voorwaarde op te nemen in pachtovereenkomsten van de provincie, in navolging van de provincies Noord-Holland en Noord- Brabant? En zo niet, waarom niet?

Antwoord:

Zie het antwoord op vraag 11. In aansluiting daarop merken wij op dat reeds sprake is van natuur- inclusief pachtbeheer van provinciale gronden. Inmiddels werkt de provincie Gelderland sinds een aantal jaren met een duurzame pachtuitgifte (op basis van jaarlijks besluit van ons college over de pachtvoorwaarden) en investeren we in kwaliteit van grondgebruik.

Vraag 14:

Heeft u de aanwezigheid van nitraat uit mest in het grondwater in Gelderland in beeld? Zo niet, waarom niet? Zo ja, waar zijn deze gegevens te vinden?

Antwoord:

Voor de aanwezigheid van nitraat in grondwaterbeschermingsgebieden en voor grondwater in zijn algemeenheid zie vraag 8 en de website: Trendanalyse grondwaterkwaliteit.

In de grondwaterbeschermingsgebieden Haarlo, Olden Eibergen, ’t Klooster en Dinxperlo die deel uit maken van de Bestuursovereenkomst Nitraat wordt extra gemeten (project Waterwijs Boeren). De meetgegevens worden nog verwerkt in een landelijk rapport, wat vervolgens met een brief aan de Tweede Kamer wordt gestuurd. Wij zullen de Staten te zijner tijd nader informeren (als het landelijke rapport met brief aan Tweede Kamer is gestuurd).

Vraag 15:

Wat doet de provincie momenteel om uitspoeling van nitraat in het grondwater aan te pakken bij de bron?

Antwoord:

In vier grondwaterbeschermingsgebieden opgenomen in de Bestuursovereenkomst Nitraat worden in het kader van het project Waterwijs Boeren sinds 2019 vrijwillige maatregelen gestimuleerd. De provincie werkt hier samen met LTO, Waterschap Rijn en IJssel en Vitens. De projectorganisatie heeft bewerkstelligd dat praktisch alle boeren deelnemen aan kennisdelingsbijeenkomsten en, waar in te passen in de bedrijfsvoering, maatregelen nemen om uitspoeling van nitraat te verminderen. Doelrealisatie zal de komende jaren plaats vinden op basis van het VLGG.

Grootverbruik van grondwater

De provincie is verantwoordelijk voor de vergunningverlening voor grondwateronttrekkingen voor grootschalige industriële toepassingen (meer dan 150.000 m3/jaar). In Gelderland betalen grootverbruikers van grondwater die jaarlijks meer dan 100.000 m3 aan het grondwater onttrekken, een grondwaterheffing van € 0,013 per m3 onttrokken grondwater.

Uit onderzoek van de Rekenkamer Oost uit september 2022 blijkt dat de registratie van grondwateronttrekkingen bij de provincie Gelderland niet op orde is en dat de vergunningverlening kritischer onder de loep moet worden genomen.

Vraag 16:

In hoeverre vindt u het gezien de dreigende drinkwatertekorten en de verdroging in Gelderland nog verdedigbaar dat er voor grondwatergebruik tot 100.000 m3 geen grondwaterheffing wordt geheven?

Antwoord:

In de Waterwet (artikel 7.7. lid 1) is uitgewerkt voor welke maatregelen de heffing mag worden opgelegd. De grondwaterheffing is een bestemmingsheffing waarvan de opbrengst is geoormerkt ter bekostiging van bepaalde, specifieke uitgaven van de provincie. De Waterwet biedt geen ruimte de heffing in te zetten als sturingsinstrument op het grondwatergebruik.

De drempel is niet in de wet vastgelegd. Wij hebben de drempel van 100.000 m3 in 2001 vastgesteld en deze is sindsdien bestendig in gebruik.

Vraag 17:

Heeft u plannen om dit plafond te verlagen?

Antwoord:

Gezien de toename van de bestedingen vanuit de heffing in de afgelopen en komende jaren wordt gewerkt aan een aanpassing van de heffing. Een verlaging van het plafond willen wij nu niet doorvoeren omdat de waterschappen op dit moment nog niet in alle gevallen de gegevens juist, tijdig en volledig kunnen leveren voor de onttrekkingen van minder 100.000 m3 per jaar. In de komende jaren beoordelen wij of verdere bijstelling van de heffing wenselijk en mogelijk is.

Vraag 18:

In hoeverre vindt u het gezien de dreigende drinkwatertekorten en de verdroging in Gelderland nog verdedigbaar dat grootverbruikers een heffing van slechts € 0,013 per kubieke meter grondwater betalen?

Antwoord:

Zie antwoord op vraag 16.

Vraag 19:

Heeft u plannen om deze heffing te verhogen?

Antwoord:

Gezien de toename van de bestedingen vanuit de heffing is een aanpassing van de heffing noodzakelijk. In de Perspectiefnota 2024 doen wij daarom een voorstel om de heffing per 2024 te verhogen.

Vraag 20:

Heeft u plannen om nadere voorwaarden te stellen aan de vergunningverlening voor grondwateronttrekkingen voor grootschalige industriële toepassingen? Zo ja, welke?

Antwoord:

Aan elke vergunning zijn voorwaarden gekoppeld. In het Regionaal waterprogramma 2021-2027 (RWP) zijn criteria opgenomen voor nieuwe vergunningaanvragen. Criteria zijn onder andere toepassing van grondwater voor hoogwaardig gebruik, en het vereiste dat het onttrokken grondwater efficiënt en effectief wordt ingezet. Er zijn op dit moment nog geen plannen om nadere voorwaarden te stellen.

Vraag 21:

Klopt het dat kartonfabriek Parenco, die 5,4 miljard liter per jaar aan het grondwater onttrekt, nog ruimte in de vergunning heeft? En zo ja, gaat u hier beperkingen aan stellen?

Antwoord:

Smurfit Kappa Parenco (hierna Parenco) heeft vergunning voor maximaal 5,7 miljoen m3 per jaar (5,7 miljard liter). Met het vaststellen van het Regionaal waterprogramma (RWP) is motie 21M87 aangenomen (Waterbesparing vraagt om zo weinig mogelijk vergunde ruimte voor grote industriële onttrekkers). Daarin wordt ons o.a. verzocht de overruimte die al meer dan 3 jaren niet benut wordt en groter is dan 10 % van het feitelijk gebruik en ook op voorzienbare termijn niet benut gaat worden, in te trekken.

Specifiek voor Parenco ligt het verbruik binnen 10% van het maximum op grond van de vergunning, er zijn verder geen beperkingen specifiek voor Parenco voorzien.

Wel is de vergunning van Parenco ambtshalve aangepast met een voorschrift waarin is aangegeven dat Parenco vijfjaarlijks een waterbesparingsplan moet opstellen, net als de andere onttrekkers van grondwater voor industriële toepassing waarvoor de provincie bevoegd gezag is. Ook is gevraagd om inzicht te bieden in mogelijkheden voor het gebruik van oppervlaktewater (Rijnwater).

Vraag 22:

Wat gaat u samen met de waterschappen doen om het grondwaterverbruik voor beregening in de landbouw in beeld te krijgen en te minimaliseren?

Antwoord:

De grens voor registratieplicht, meetplicht en aanleverplicht van de onttrokken hoeveelheden verschilt per waterschap. Daarnaast is ook de registratie bij de waterschappen niet compleet. De achterstand in registratie varieert per waterschap. Wij zijn met de waterschappen in gesprek om te komen tot een completere registratie. In navolging van een aanbeveling uit het Rekenkameronderzoek ‘Verdroging en grondwateronttrekking’ zijn we in overleg met de provincie Overijssel en de Gelderse en Overijsselse waterschappen op de zandgronden over de mogelijkheden om te komen tot een eenduidige grens voor registratieplicht, meetplicht en aanleverplicht van de onttrokken hoeveelheden.

Vraag 23:

Heeft u al stappen gezet om gevolg te geven aan de uitkomst van het onderzoek van de Rekenkamer Oost? Zo ja, welke?

Antwoord:

Ja, zie onze reactie op het Rekenkameronderzoek (PS2022-680). Zoals in de Statenbrief vermeld, informeren wij uw Staten in ieder geval in de Jaarstukken 2023 over de voortgang van de implementatie van de aanbevelingen.

Grondwater en bodem sturend bij gebiedsaanpak

In november 2022 is het onderzoek “Grondwater: onzichtbaar en onmisbaar” van de Studiegroep Grondwater gepubliceerd. De adviezen in dit onderzoek vormen de basis voor de ambitie van het Kabinet om water en bodem sturend te maken bij de inrichting van het landschap. Behalve verhoging van het grondwaterpeil en beperking van grondwateronttrekkingen pleit dit rapport ervoor om de bodemstructuur en de sponswerking van de bodem te verbeteren, zodat water op de bodem beter infiltreert naar het grondwater. Daarnaast adviseert dit rapport om een voorkeursvolgorde voor grondwateronttrekkingen in te stellen, met prioriteit voor internationale natuurafspraken, onomkeerbare schade en drinkwater.

Vraag 24:

Heeft u kennisgenomen van de conclusies en aanbevelingen van dit rapport? Zo ja, welke gevolgen gaat u hieraan geven?

Antwoord:

Ja.

Zoals in de inleiding van de vraag is benoemd komen de adviezen van de Studiegroep terug in de Kamerbrief Water en Bodem sturend. Wij hebben die Kamerbrief vertaald in ons provinciaal handelingsperspectief ‘Water en Bodem Sturend in Gelderland’, dit is ons handelingsperspectief voor een duurzaam en vitaal water- en bodemsysteem (PS2023-199, bijlage 2 van de provinciale gespreksagenda). Het handelingsperspectief passen wij toe in de diverse lopende processen zoals het VLGG, de verstedelijkingsstrategieën en de regioarrangementen. In ons huidige beleid ten aanzien van grondwateronttrekkingen (zoals verwoord in het Regionaal waterprogramma) wordt al rekening gehouden met internationale natuurafspraken (zoals voorkomen effecten bij N2000).

Vraag 25:

Neemt de provincie op dit moment bronmaatregelen om de sponswerking van de bodem in de provincie te verbeteren? Zo ja, welke?

Antwoord:

In het gebied ’t Klooster in de Achterhoek wordt de pilot CO2SAND uitgevoerd. Daarbij wordt de bovengrond voorzien van klei om deze meer klimaatbestendig te maken. Door het aanbrengen van klei wordt de veerkracht van de bodem groter, omdat regenwater beter wordt vastgehouden en minder oppervlakkig afstroomt. Het draagt bovendien bij aan het behoud van kwalitatief goed drinkwater door verminderde uitspoeling van nutriënten en het draagt bij aan de vastlegging van koolstof in de bodem.

Vraag 26:

Wat vindt u van de aanbeveling betreffende het instellen van een voorkeursvolgorde en overweegt u om een dergelijke volgorde te gaan hanteren? Zo niet, waarom niet?

Antwoord:

In het advies van de Studiegroep Grondwater is de voorkeursvolgorde gekoppeld aan regionale onttrekkingsplafonds. In het RBO Rijn-Oost is afgesproken om als eerste stap gezamenlijk een methode te ontwikkelen voor de uitwerking van de onttrekkingsplafonds. Een voorkeursvolgorde heeft niet direct onze voorkeur en lijkt ons in de praktijk lastig toepasbaar. Immers komen aanvragen niet gelijktijdig binnen en dus kan niet gesproken worden van een volgorde of een voorkeur tussen aanvragen.

We zien meer in goed voorraadbeheer zodat je in droge perioden langer grondwater beschikbaar hebt. Beleid omtrent grondwateronttrekkingen is dan één van de knoppen waarmee je kunt sturen op voorraadbeheer.

Gelders Programma Landelijk Gebied: kansen voor aanpak dreigende watercrisis

Het Gelders Programma Landelijk Gebied biedt kansen om de dreigende watercrisis te lijf te gaan. Volgens de Partij voor de Dieren kan de agrarische sector hierbij een sleutelrol vervullen. Door in te zetten op de omschakeling van veeteelt en monoculturen naar meer kleinschalige biologische akkerbouw, voedselbosbouw en strokenteelt kunnen we grote stappen maken om de water- en bodemkwaliteit te verbeteren, meer water te bergen en water te besparen.

Vraag 27:

Vindt u dat het Gelders Programma Landelijk Gebied voldoende inspeelt op de dreigende watercrisis? En zo ja, waarom?

Antwoord:

Ja.

Zoals bij eerdere vragen aangegeven lopen er al veel processen omtrent grondwater. Ook in het Vitaal Landelijk Gebied Gelderland (VLGG) krijgen de opgaven omtrent grondwater een plek.

Vraag 28:

Welke kaders biedt het Gelders Programma Landelijk Gebied voor een bronaanpak van de dreigende watercrisis?

Antwoord:

De doelen voor de KRW, en daarmee ook de verbetering van de grondwaterkwaliteit voor de drinkwatervoorziening maken deel uit van het VLGG.

Daarnaast is waterbeschikbaarheid één van de thema’s in het VLGG. In de zandgebieden willen we water langer vasthouden zodat de grondwaterstanden hoger worden. Hierdoor wordt het bodem- en watersysteem weerbaarder voor droge perioden. Het herstellen en vernatten van beekdalen speelt daarbij een belangrijke rol.

Vraag 29:

Bent u het met de Partij voor de Dieren eens dat de omschakeling van veeteelt en monoculturen naar meer kleinschalige biologische akkerbouw, voedselbosbouw en strokenteelt kansen biedt om de water- en bodemkwaliteit te verbeteren, meer water te bergen en water te besparen?

Antwoord:

In ons agrifood-beleid en het op te stellen VLGG heeft deze denklijn een plaats.

Vraag 30:

Bent u het met de Partij voor de Dieren eens dat die omschakeling tevens kansen biedt voor het terugdringen van de ammoniakuitstoot uit (kunst)mest, meer CO2-opslag, herstel van natuur en biodiversiteit, een klimaatrobuuste inrichting van het landschap, minder dierenleed en dierziekten, schonere lucht en woningbouw?

Antwoord:

Ja.

Vraag 31:

Bent u het met de Partij voor de Dieren eens dat die omschakeling stoppende veehouders perspectief en een goed verdienmodel kan bieden?

Antwoord:

Dit kan niet in zijn algemeenheid worden gesteld. Een goed verdienmodel is afhankelijk van heel veel factoren, zoals de grondsoort, de verhouding eigen vermogen en vreemd vermogen, de omvang van het bedrijf, de kennis en ervaring van de ondernemer en de mate waarin overheid en markt bereid zijn om bij te dragen aan het verdienmodel van de boer.

Vraag 32:

Bent u het met de Partij voor de Dieren eens dat die omschakeling momenteel onderbelicht is in de huidige Gelderse stikstofaanpak, die vooral inzet op het sluiten van de kringlopen, mestmaatregelen en innovaties in de veehouderij? En zo niet, waarom niet?

Antwoord:

Nee, vanuit de kadernota Agrifood zijn instrumenten ontwikkeld om de omschakeling te faciliteren. Er spelen echter meer factoren een rol, bijvoorbeeld een goed verdienmodel.

Vraag 33:

Wat gaat u, gelet op alle genoemde voordelen en kansen van die omschakeling doen om deze omschakeling alsnog te versnellen en te stimuleren?

Antwoord:

Wij hanteren het beleid zoals dat door Provinciale Staten is vastgesteld in de kadernota Agrifood.

[1] 2023-0005 Rapport RIVM.pdf

[2] RIVM: onzeker of er in 2030 genoeg drinkwater is - NRC

[3] Drinkwaterbedrijven aan vooravond miljardentransformatie, tarieven omhoog | Home | gelderlander.nl

[4] Water – at the center of the climate crisis | United Nations

[5] Microsoft PowerPoint - Infographic Analyse KRW doelbereik_v5 (omgevingsweb.nl)

[6] Bestrijdingsmiddelen in drinkwaterbronnen - Drinkwaterplatform

[7] Gif in de grond – De Groene Amsterdammer

[8] Gele akkers door glyfosaat: dit moet je weten over het bestrijdingsmiddel - Omroep Gelderland (gld.nl)

[9] Glyfosaat bespoten weiland - glyphosate sprayed - Waarneming.nl

[10] Geen glyfosaat op Noord-Hollandse provinciale pachtgronden | Akkerwijzer.nl - Nieuws en kennis voor de akkerbouwers

[11] Nitraat in uitspoelend water | RIVM

[12] Provincie Gelderland

[13] Lokale heffingen (gelderland.nl)

[14] Verdroging en grondwateronttrekkingen | Rekenkamer (rekenkameroost.nl)

[15] Ondanks droogte op de Veluwe onttrekt kartonfabriek Parenco er jaarlijks miljarden liters grondwater - EenVandaag (avrotros.nl)

[16] 583300 (wur.nl)

[17] https://gelderland.notubiz.nl/...