Tech­nische vragen over Windpark Echteld-Lienden

Indiendatum: 9 okt. 2024
Antwoorddatum: 16 okt. 2024

In het ontwerp-projectbesluit staan de maatregelen ten aanzien van beschermde soorten, waaronder de Zeearend.

a) Op pagina 35 staat: “Alle maatregelen zoals genoemd in 4.1.2, tabel 3 moeten worden uitgevoerd”.

b) In die tabel 3 staat over de stilstandsvoorziening voor de Zeearend (p. 21): “Bovenstaande voorwaarden gaan uit van een stilstandvoorziening op basis van vaste parameters (tijd van het jaar, tijd van de dag). Er bestaan ook mogelijkheden zoals stilstandsystemen, die windturbines alleen stilzetten in geval een specifieke vogelsoort nabij de windturbines vliegt (op basis van radar of camera). Een dergelijk systeem kan mogelijk geschikt zijn voor de zeearend als gelijkwaardige maatregel.”

c) Op pagina’s 126 (ontwerp-projectbesluit), 393 (het rapport van Witteveen+Bos) & 654 (de natuurtoets van het windpark) staat echter vrij expliciet: “Op basis van deze voorwaarden zijn alleen stilstandsystemen mogelijk die op basis van detectie (bijv. door radar of camera) werkt. In Nederland en andere landen zijn diverse systemen toegepast in windparken om aanvaringen met zeearenden te voorkomen.”

Dus enerzijds is duidelijk aangegeven dat er een stilstandsvoorziening mét detectiesysteem moet komen (punt c), anderzijds wordt in de maatregelen zelf open gelaten of de stilstandsvoorziening al dan niet op een detectiesysteem moet worden gebaseerd (punt b).

Vraag:

Hoe is dat met elkaar te rijmen? M.a.w., ligt het niet heel erg voor de hand om in tabel een stilstandsvoorziening met detectiesysteem op te nemen?

Antwoord:

Voor zeearend is inderdaad een stilstandvoorziening met vaste parameters (vaste tijd in het jaar, vaste tijd in de dag) niet mogelijk omdat het gehele jaar risico is op aanvaring. Dus is alleen c) van toepassing op zeearend. In Nederland wordt cameradetectie voor de Zeearend succesvol toegepast in de windparken Krammer (Zeeland) en Zeewolde (Flevoland). Voor grutto is het anders: Daar is een stilstandsvoorziening met vaste parameters (tijd van het jaar, tijd van de dag) vooralsnog de meest geëigende maatregel. Wanneer cameradetectie ook voor deze soort een zekere maatregel is kan daar alsnog voor worden gekozen. Vanzelfsprekend moet deze methode dan voor de soort (Grutto) zijn gevalideerd zoals dat ook het geval is met de Zeearend en andere vogelsoorten.

Wij zullen naar aanleiding van uw vragen het projectbesluit op dit punt ambtshalve aanscherpen.

Tijdens de beeldvorming werd in antwoord op een van mijn vragen aangegeven dat de initiatiefnemer waarschijnlijk wel een stilstandsvoorziening met detectie gaat gebruiken.

Vraag:

Kunnen we inzicht krijgen in de afwegingen die de initiatiefnemer hierbij (heeft ge)maakt? Specifiek zijn we ook geïnteresseerd in de financiële baten/kosten-afweging van enerzijds de extra kosten van een detectiesysteem en anderzijds de verhoogde (financiële) energieopbrengst dankzij het detectiesysteem. (We zijn geheel niet uit op bedrijfsgevoelige informatie o.i.d., alles wat bijdraagt aan meer inzicht over de financiële kosten en baten van stilstandsvoorziening met detectie is welkom.)

Antwoord:

Zoals beschreven is voor de zeearend is een generieke stilstandvoorziening met vaste parameters niet mogelijk dus is deze afweging voor de initiatiefnemer niet aan de orde. In algemene zin is er helaas weinig te zeggen over de financiële afweging, onder andere omdat de kosten voor detectiesystemen sterk afhangen van welk systeem gekozen wordt en daar op dit moment door initiatiefnemer nog geen keuze in gemaakt is (zie ook laatste volgende vraag). De verwachting is dat stilstand voor een soort als de Zeearend bij een detectiesysteem beperkt voor zal komen.

In de beantwoording van mijn vragen tijdens de beeldvorming werd ook aangegeven dat moet worden gekeken of een stilstandsvoorziening met detectiesysteem wel werkt. Terwijl in het projectbesluit ook meermaals is aangegeven dat het op meerdere plekken al in gebruik is, ook voor zeearenden (zie punt c hierboven). Bij mijn weten wordt het al gebruikt bij de windparken Krammer en Zeewolde.

Vraag:

In hoeverre is het nog de vraag of een stilstandsvoorziening met detectiesysteem bij windpark Echteld Lienden zou werken, gezien het al een gangbaar middel is om aanvaringen te voorkomen?

Antwoord:

Windpark Krammer werkt met een DT-Bird systeem. Windpark Zeewolde is pas heel recent voorzien van een detectiesysteem van zeearend, op beide locaties is geen specifiek onderzoek gedaan. Volgens diverse buitenlandse publicaties over de effectiviteit van detectiesystemen voor zeearend (onder andere DTBird, Identiflight) is inmiddels aangetoond dat dergelijke systemen goed in staat zijn aanvaringen te voorkomen (zie onder May et al 20121 ). Er zijn systemen die minimaal 85% van de zeearenden kunnen detecteren (Identiflight bijvoorbeeld 85% slachtofferreductie voor alle soorten arenden2 ). Voor de grutto is dit nog niet aangetoond en zal dit middels veldonderzoek / testen moeten worden onderzocht. Zoals u in de mededelingenbrief van 1 oktober jl. heeft kunnen lezen is ook de provincie Gelderland een pilot cameradetectie gestart, gericht op de Wespendief. Deze pilot vindt plaats in samenwerking met Vattenfall. De voorlopige resultaten van de pilot maken duidelijk dat ook die soort herkenbaar kan worden onderscheiden en gedetecteerd.

Vraag:

Hoe verhoudt de effectiviteit van een stilstandsvoorziening op basis van een detectiesysteem, qua het voorkomen van aanvaringen met zeearenden (en/of andere grotere vogels), zich tot de effectiviteit van een stilstandsvoorziening op basis van vaste parameters (tijd van het jaar, tijd van de dag)?

Antwoord:

Zie eerste antwoord. Voor zeearend is een stilstandvoorziening met vaste parameters (tijd van het jaar, tijd van de dag) geen optie. De effectiviteit van een stilstandsvoorziening op basis van een detectiesysteem voor zeearend is zoals gezegd hoog. Met een effectief werkend systeem kan gesteld worden dat sterfte van zeearenden in het windpark vrijwel uitgesloten is.

Vraag:

Biedt het toepassen van een stilstandsvoorziening met detectiesysteem t.b.v. de Zeearend een relatief kostenefficiënte mogelijkheid om ook voor de Grutto te bezien of een detectiesysteem kan zorgen dat er geen algehele stilstandsvoorziening voor deze soort hoeft worden ingezet?

Antwoord:

Op dit moment onderzoekt de initiatiefnemer de mogelijkheid om ook voor de Grutto te werken met een detectiesysteem. Daarmee kan de generieke stilstandvoorziening (deels) beperkt worden, wat de energieopbrengst van het windpark verhoogt. Hierbij kan dan wellicht gebruik gemaakt worden van hetzelfde systeem. Het projectbesluit biedt hier ruimte voor, mits de initiatiefnemer goed kan aantonen dat het systeem voldoende effectief (gevalideerd) is.