Schrif­te­lijke vragen Verstoring van broed­vogels door het Water­schap Rivie­renland


Indiendatum: 17 sep. 2024

Afgelopen augustus zijn in opdracht van het Waterschap Rivierenland maaiwerkzaamheden verricht langs een watergang bij het wandelpad tussen de Whemedreef en Eimersweide in Arnhem-Zuid. Hierbij zijn de rietkragen tot de waterlijn gemaaid. Een omwonende heeft in een LinkedIN-post [1] laten weten dat zij diezelfde ochtend nog zeker drie broedparen van de karekiet in de rietkragen had gesignaleerd.
Zij heeft de uitvoerder tijdens het maaien aangesproken, waarop deze de werkzaamheden heeft stilgelegd. Ook heeft zij een handhavingsverzoek ingediend bij de provincie Gelderland. Volgens deze omwonende zijn vorig jaar door dezelfde uitvoerder op dezelfde plek vijf broedparen van de karekiet met een verlaat legsel verdreven en twee meerkoetnesten met kuikens vernield.

Maaiwerkzaamheden aan watergangen worden door de waterschappen uitgevoerd volgens de “Gedragscode Wet Natuurbescherming voor waterschappen, onderdeel soortbescherming, bestendig beheer en onderhoud”.[2] Dit betekent dat de waterschappen voor beheer- en onderhoudswerkzaamheden zijn vrijgesteld van een ontheffingsaanvraag soortbescherming. In plaats daarvan moeten de waterschappen een ecologisch werkprotocol opstellen.
Het Waterschap Rivierenland (WSRL) werkt met het “Ecologisch werkprotocol Watergangen”[3]. Hierin lezen we dat broedende vogels, nesten en eieren die bij maaiwerkzaamheden worden aangetroffen, altijd moeten worden gespaard, en dat broedende vogels niet mogen worden verstoord, ook niet buiten het broedseizoen. Tijdens het broedseizoen moet vóór het maaien worden gecontroleerd op de aanwezigheid van broedende vogels en nesten. Deze moeten worden gemarkeerd en gedocumenteerd. Daarnaast moet het maaisel jaarrond, dus ook buiten het broedseizoen, worden gecontroleerd op beschermde soorten. Hiervoor is de aanwezigheid van 1 extra persoon vereist. Het broedseizoen dat voor het Ecologisch werkprotocol Watergangen wordt gehanteerd loopt van 15 maart tot 15 juli.
Het Ecologisch Werkprotocol moet altijd op de werkvloer aanwezig zijn voor controle door het bevoegd gezag.

De Partij voor de Dieren heeft hierover de volgende vragen aan het college:

  1. Klopt het dat de provincie Gelderland het bevoegd gezag is voor toezicht op de naleving van de hierboven genoemde Gedragscode en het Ecologisch werkprotocol Watergangen van WSRL? Zo ja, op welke wijze voert de provincie dit toezicht uit? Voert de provincie bijvoorbeeld steekproefcontroles uit? Of acteert de provincie enkel op handhavingsverzoeken?
  2. Bent u op de hoogte van de hierboven beschreven casus in Arnhem en klopt het dat er een handhavingsverzoek is ingediend bij de provincie Gelderland? Zo ja, welke stappen heeft de provincie naar aanleiding van dit handhavingsverzoek ondernomen?
  3. Bent u ervan op de hoogte dat vorig jaar op dezelfde locatie ook al broedvogels zijn verstoord, nesten zijn vernield en kuikens zijn gedood? Zo ja, welke stappen heeft de provincie naar aanleiding hiervan ondernomen?
  4. Klopt het dat de provincie door de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit is betrokken bij het besluit[4] waarbij de hierboven genoemde Gedragscode is goedgekeurd? Zo ja, waaruit bestond de inbreng van de provincie Gelderland?
  5. Is de provincie ook betrokken geweest bij de totstandkoming van het Ecologisch werkprotocol Watergangen van WSRL? Zo ja, graag een toelichting.
  6. Is de provincie ook betrokken bij de evaluatie van de hierboven genoemde Gedragscode? Graag een toelichting.
  7. Wat vindt u van de begin- en einddatum van het broedseizoen (respectievelijk 15 maart en 15 juli) in het Ecologische werkprotocol voor watergangen van WSRL, gelet op het feit dat de wet geen vaste periode voorschrijft voor het broedseizoen, en moerasvogels en andere watervogels meestal tussen 1 april en 15 augustus broeden?[5]
  8. Zou het niet zinvoller zijn om de einddatum van het broedseizoen in dit Ecologisch werkprotocol te wijzigen in 15 augustus? Zo ja, welke rol kan de provincie Gelderland hierbij spelen? Bent u bereid om te lobbyen voor een langer broedseizoen?
  9. Welke rol speelt de provincie Gelderland bij de totstandkoming van de nieuwe Gedragscode bestendig beheer en onderhoud waaraan de Unie van Waterschappen momenteel werkt om te voldoen aan de Omgevingswet?[6] Zou de provincie Gelderland voor deze nieuwe Gedragscode kunnen lobbyen voor de verlenging van het broedseizoen?
  10. Welke stappen kan of gaat de provincie Gelderland, eventueel samen met de Gelderse Waterschappen, nog meer nemen om voorvallen zoals hierboven beschreven in de toekomst te voorkomen?

Danielle van de Weerd,

Partij voor de Dieren


[1] https://www.linkedin.com/posts...

[2] https://www.waterschaprivierenland.nl/_flysystem/media/ecologisch-werkprotocol-beo-versie-def2019.pdf

[3] https://www.waterschaprivierenland.nl/ecologisch-werkprotocol-watergangen

[4] https://unievanwaterschappen.nl/wp-content/uploads/2021/11/Gedragscode-Wet-natuurbescherming-voor-waterschappen-2019.pdf, pagina 77 en verder

[5] https://www.vogelbescherming.n... ; https://www.vogelbescherming.n...

[6] https://www.rvo.nl/sites/defau...

Indiendatum: 17 sep. 2024
Antwoorddatum: 18 sep. 2024

Vraag 1:
Klopt het dat de provincie Gelderland het bevoegd gezag is voor toezicht op de naleving van de hierboven genoemde Gedragscode en het Ecologisch werkprotocol Watergangen van WSRL? Zo ja, op welke wijze voert de provincie dit toezicht uit? Voert de provincie bijvoorbeeld steekproefcontroles uit? Of acteert de provincie enkel op handhavingsverzoeken?

Antwoord:
Ja, wij zijn bevoegd om toezicht te houden en te handhaven bij werkzaamheden die onder gedragscodes worden uitgevoerd. Wij voeren geen steekproefcontroles uit. Op dit moment wordt er alleen naar aanleiding van een klacht/melding of handhavingsverzoek een gerichte controle uitgevoerd.

Vraag 2:
Bent u op de hoogte van de hierboven beschreven casus in Arnhem en klopt het dat er een handhavingsverzoek is ingediend bij de provincie Gelderland? Zo ja, welke stappen heeft de provincie naar aanleiding van dit handhavingsverzoek ondernomen?

Antwoord:
Wij zijn op de hoogte van bovengenoemde casus, dit betrof een (spoed)melding waarop diezelfde dag een toezichthouder ter plaatse een veldcontrole heeft uitgevoerd. Echter werden er ter plaatse en in de directe omgeving geen maaiwerkzaamheden uitgevoerd en waren er ook geen aanwijzingen dat die recent waren uitgevoerd.

Vraag 3:
Bent u ervan op de hoogte dat vorig jaar op dezelfde locatie ook al broedvogels zijn verstoord, nesten zijn vernield en kuikens zijn gedood? Zo ja, welke stappen heeft de provincie naar aanleiding hiervan ondernomen?

Antwoord:
Wij weten niet of er vorig jaar op deze locatie overtredingen zijn begaan. Er is wel een melding bij ons bekend waarvan wij hebben kunnen vaststellen dat dit ongeveer dezelfde locatie betrof. Op onze vraag per email om aanvullende informatie is echter door de melder niet meer gereageerd, daarom is op deze melding geen verdere actie ondernomen.
Beide meldingen zijn gedaan in een periode waarin relatief veel klachten/meldingen worden gedaan. In drukke perioden zijn wij genoodzaakt te prioriteren waarop de capaciteit van handhaving wordt ingezet.

Vraag 4:
Klopt het dat de provincie door de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit is betrokken bij het besluit waarbij de hierboven genoemde Gedragscode is goedgekeurd? Zo ja, waaruit bestond de inbreng van de provincie Gelderland?

Antwoord:
Het Interproviciaal Overleg (IPO) adviseert ambtelijk de Rijkdienst voor ondernemend Nederland (RVO), waar de goedkeuring van gedragscodes is belegd. Daartoe heeft het IPO een Taakgroep gedragscodes in het leven geroepen, waarin verschillende provincies roulerend participeren. Het is niet meer na te gaan wat indertijd de ambtelijke inbreng van de provincie Gelderland bij de gedragscode Unie van Waterschappen (UvW) is geweest.

Vraag 5:
Is de provincie ook betrokken geweest bij de totstandkoming van het Ecologisch werkprotocol Watergangen van WSRL? Zo ja, graag een toelichting.
Antwoord:
Nee, het opstellen van de ecologische werkprotocollen op grond van de gedragscode, valt onder de verantwoordelijkheid van de waterschappen zelf.

Vraag 6:
Is de provincie ook betrokken bij de evaluatie van de hierboven genoemde Gedragscode? Graag een toelichting.

Antwoord:
Nee, dat is een Rijksverantwoordelijkheid (RVO). Het IPO, middels de taakgroep gedragscodes, wordt pas weer betrokken als een gedragscode wordt herzien of nieuwe gedragscodes worden aangevraagd.

Vraag 7:
Wat vindt u van de begin- en einddatum van het broedseizoen (respectievelijk 15 maart en 15 juli) in het Ecologische werkprotocol voor watergangen van WSRL, gelet op het feit dat de wet geen vaste periode voorschrijft voor het broedseizoen, en moerasvogels en andere watervogels meestal tussen 1 april en 15 augustus broeden?

Antwoord:
Het klopt dat een aantal water- en moerasvogels gemiddeld later beginnen met broeden of meerdere nesten per jaar hebben en nog niet-vlieg-vlugge kuikens kunnen hebben ná 15 juli. Het broedseizoen dat bij de gedragscode gehanteerd wordt is een gemiddelde periode, er moet daarbuiten ook rekening worden gehouden met vroegere en latere broedgevallen. De uitvoeringsmedewerkers moeten tijdens de werkzaamheden blijven letten op eventuele aanwijzingen voor broedgevallen in het werkgebied, ook buiten het gestelde broedseizoen.

Vraag 8:
Zou het niet zinvoller zijn om de einddatum van het broedseizoen in dit Ecologisch werkprotocol te wijzigen in 15 augustus? Zo ja, welke rol kan de provincie Gelderland hierbij spelen? Bent u bereid om te lobbyen voor een langer broedseizoen?

Antwoord:
Een verlenging van het broedseizoen heeft ook consequenties voor de uitvoering van het beheer en onderhoud. Er zijn met het schonen en maaien van watergangen, taluds en onderhoudspaden, jaarlijks grote oppervlakten gemoeid. Verschillende factoren kunnen daarbij een beperkende
werking hebben op waar, wanneer en hoe het werk moet worden uitgevoerd. Zo moet in het voorjaar en de zomer rekening worden gehouden met broedvogels en amfibieën, en in de winter, wanneer het kan vriezen, weer met vissen. Uiteindelijk moet het werk uitvoerbaar blijven binnen de
gegeven perioden en onder de juiste omstandigheden. We kunnen de mogelijkheid voor het verlengen van het broedseizoen in de Taakgroep gedragscodes bespreken. Zie ook antwoord op vraag 9.

Vraag 9:
Welke rol speelt de provincie Gelderland bij de totstandkoming van de nieuwe Gedragscode bestendig beheer en onderhoud waaraan de Unie van Waterschappen momenteel werkt om te voldoen aan de Omgevingswet? Zou de provincie Gelderland voor deze nieuwe Gedragscode kunnen lobbyen voor de verlenging van het broedseizoen?

Antwoord:
De UvW en RVO zijn nog in overleg over een nieuwe gedragscode. Het IPO en de provincies hebben hierbij een adviserende rol middels de Taakgroep gedragscodes. Binnen de taakgroep kan een verlenging van het broedseizoen besproken worden. Een voorstel voor aanpassing van het broedseizoen vraagt eerst afstemming met de andere provincies en de waterschappen over de
consequenties die dit heeft voor de uitvoering van de werkzaamheden.

Vraag 10:
Welke stappen kan of gaat de provincie Gelderland, eventueel samen met de Gelderse Waterschappen, nog meer nemen om voorvallen zoals hierboven beschreven in de toekomst te voorkomen?

Antwoord:
We hebben geen aanleiding om te veronderstellen dat er overtredingen of aantoonbaar onzorgvuldig handelen onder de gedragscode van de waterschappen heeft plaatsgevonden. Bij de genoemde meldingen zijn geen overtredingen geconstateerd of er was onduidelijkheid over de locatie.
De huidige gedragscode UvW zal per 1 januari 2025 zijn verlopen. Er dient eerst nog een nieuwe gedragscode voor de UvW te worden vastgesteld. In een nieuwe gedragscode worden mogelijk ook weer nieuwe randvoorwaarden opgenomen. Uitgangspunt voor de provincie Gelderland is dat het praktisch uitvoerbaar moet zijn. Op grond van die randvoorwaarden kan opnieuw bekeken worden waar en hoe toezicht op de naleving van de gedragscode zo nodig kan worden ingezet.

Interessant voor jou

Technische vragen Draagvlak in het Gelders actieplan kleine modulaire kernreactoren

Lees verder

Schriftelijke vragen Aanhoudende overtredingen biomassacentrale Veolia op IPKW in Arnhem

Lees verder

Help mee aan een betere wereld

    Word lid Doneer