Economie van de Toekomst

Hoe willen we de Gelderse economie vormgeven na de covid-19 crisis? Op 3 februari presenteerden verschillende economen, wetenschappers en schrijvers tijdens een Rondetafel een scala aan ideeën over hoe een nieuwe, toekomstbestendige en duurzame economie eruit kan zien. Twee mooie voorstellen zijn opgeworpen als blauwdruk om het huidige Gelders economisch beleid te verbeteren: de Common Good Economy en de Donuteconomie. Dit zijn twee recent ontwikkelde economische modellen die de destructieve focus van het neoliberale winstbejag achter zich willen laten. In plaats van een economie waarin groei centraal staat, zetten de Economie van het Algemeen Belang en de Donuteconomie zich in voor een duurzame, holistische economie. Maar op welke vlakken komen deze twee voorstellen precies overeen en waarin verschillen ze met elkaar?

De Common Good Economy, in het Nederlands ook wel de Gemene Goed Economie genoemd of afgekort tot ECG, is een economisch model ontwikkeld door Oostenrijkse schrijver en docent in de economie Christian Felber. In een ECG wordt het algemeen belang van een gemeenschap gezien als het hoogst haalbare economische succes. In plaats van economisch succes uit te drukken in termen als financiële winst, bruto nationaal product of groei, wordt economisch succes in de Common Good Economy uitgedrukt als het bijdragen aan algemeen belang.

De Donuteconomie is opgesteld door de Britse econoom Kate Raworth. In haar boek ‘Doughnut Economics’ uit 2017 pleit Raworth voor een circulaire manier van denken en handelen. Het uitgangspunt van haar Donuteconomie is dat iedereen een sociale basis geboden krijgt binnen de ecologische grenzen van onze planeet. In Nederland past de Amsterdam Donut Coalitie Raworths ideeën over de Donuteconomie toe binnen de stad Amsterdam.

Zowel Felbers als Raworths model doet afstand van de huidige neoliberale en kapitalistische productie- en consumptiesystemen. In beide alternatieven vormen geld en financiën niet langer de uitgangspunten van een gezonde economie, maar faciliteren ze economische gezondheid; het zijn enkel hulpmiddelen. Ook staan samenwerking en participatie centraal in beide modellen. Het bevorderen van actieve gemeenschappen waarin burgers zelf aan de slag gaan en gehoord worden is essentieel.

Tegelijkertijd verschillen de ECG en de Donuteconomie sterk in hun aanpak en strategie om de economie te transformeren. Belangrijk om voor ogen te houden is dat het hoofddoel van de Donuteconomie is om economische activiteit binnen de grenzen van onze aarde te houden terwijl de Common Good Economy algemeen belang het uitgangspunt wil maken van economische activiteit. De Donuteconomie volgt Raworths zeven stappen om als 21e-eeuwse econoom te leren denken. De rode lijn in deze zeven leidende principes is het circulaire denken: onze economische activiteit moet plaatsvinden binnen de cycli van en in onze planeet. In plaats van groei zijn gedijen en het hergebruik van grondstoffen en materialen het doel.

De Common Good Economy werkt aan de andere kant vanuit het formuleren van de twintig belangrijkste hoekstenen van een economie. Gemeenschappen stellen samen de twintig belangrijkste waardes op waaraan een economie moet voldoen om het algemeen belang te dienen. Economisch succes kan vervolgens worden gemeten aan de mate waarin een economie deze waardes wel of niet ondersteunt. De economie voor het algemeen belang heeft hierdoor niet één manier van werken. Hoe economisch succes zich precies vertaalt kan per gemeenschap verschillen aangezien iedere gemeenschap haar eigen twintig waardes opstelt. De Donuteconomie volgt daarentegen één werkwijze die uit zeven verschillende stappen is opgebouwd.

De slotsom is dat de Common Good Economy en de Donuteconomie niet hetzelfde zijn, maar elkaar wel op een constructieve manier aanvullen. Ze geven allebei handvatten om brede welvaart te verankeren in het Gelderse beleid. De volgende stap voor de Provincie Gelderland is om scherp te krijgen waar bedrijven die het anders willen doen en de vrije markt willen democratiseren tegenaan lopen, zoals eigendomsrechten en het fiscale systeem.

Wilt u meer weten over de economie van de toekomst? Kijk dan nog eens de Rondetafel na! Dit kunt u hier.