De Tata Steel van de Veluwe: Papier­fa­briek Parenco, groot­ver­vuiler in Gelderland

Ruim 3400 burgers willen dat de Renkumse papierfabriek Parenco stopt met het oppompen van Veluws grondwater om papierpulp te wassen en bieden op 31 januari een petitie aan aan de provincie. De Partij voor de Dieren maakt zich al jarenlang zorgen om de diverse kritieke kwesties rondom Parenco, variërend van stankoverlast tot stikstofuitstoot en watergebruik. Waarom heeft de provincie nooit eerder ingegrepen? Wij zetten de feiten op een rijtje.

Wat is het probleem?
De papierfabriek Parenco, gelegen tussen de dorpskern van Renkum en de Natura2000 gebieden Rijntakken en de Veluwe, staat in het middelpunt van zorgwekkende ontwikkelingen die de leefomgeving van de inwoners aantasten. Parenco onttrekt jaarlijks een enorme hoeveelheid van 5,4 miljard liter grondwater, wat tot bezorgdheid leidt in een tijd waarin een drinkwatercrisis dreigt en de natuur er slecht voorstaat.

Het RIVM heeft op 3 april 2023 een rapport uitgebracht waarin het schrijft dat het niet zeker is of in 2030 voldoende schoon grond- en oppervlaktewater beschikbaar is om de leveringszekerheid van drinkwater te kunnen garanderen.

Actie PvdD: Wij hebben vragen gesteld over de aan Parenco vergunde hoeveelheid water die aan het grondwater mag worden onttrokken.

Waar faalt de overheid?
Parenco staat op plek 54 van de top 100 bedrijven die de meeste stikstofoxiden uitstoten in Nederland. Milieuonderzoek laat zien dat natuur lijdt onder de uitstoot van de fabriek. De vergunningen van de fabriek zijn verouderd en passen niet binnen de huidige milieueisen. Reeds in 2022 vroeg de fabriek zich af of het wel haalbaar zou zijn om aan de nieuwe stikstofnorm te voldoen. Daarop heeft de provincie de strengere regels enigszins versoepeld.

Bijna de helft van de inwoners van het dorp Renkum heeft op de een of andere manier hinder van de geur van de papierfabriek, blijkt uit een onderzoek van de Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst (GGD). Volgens dit onderzoek ondervindt 20 procent van de mensen die binnen een straal van 1 kilometer van de fabriek wonen ernstige geurhinder.

Omgevingsdienst Regio Arnhem is toezichthouder en handhaver maar kan weinig doen omdat Parenco wel aan de huidige vergunning voldoet, maar de vergunningen zijn verouderd en omhelzen niet de huidig milieunormen.

Om de vergunningen te kunnen actualiseren stelde Parenco een milieueffectenrapport op. De onafhankelijke commissie m.e.r. heeft echter beoordeeld dat het rapport tekortschiet: Voor een aantal onderdelen is de milieu-informatie nog niet compleet en conclusies waren niet goed te herleiden. Dit moet opnieuw worden gedaan voordat de provincie besluit over de vergunning.

Actie PvdD: Wij hebben gevraagd of de nieuwe milieueffectenrapportage ook langs de commissie MER zal moeten, en of er ook een nieuwe inspraakronde komt. GS heeft toegezegd hierop terug te komen.

Hoe nu verder?
De overkoepelende vraag is ook in hoeverre de papierindustrie nog een plek kan hebben in Nederland. Deze vraag speelt ook in Eerbeek, een plaats die ook tegen de Veluwe aanligt en waar de papierindustrie en prominente rol speelt.

Actie PvdD: Wij hebben onder andere opgeroepen om een bindend waterbesparingsplan op te stellen. Op Wereldwaterdag 2024 hebben we hierover ook vragen gesteld.